«Η Αμερική είναι πραγματικά έτοιμη να παρακολουθήσει ένα μπαλέτο για τη φούσκα των αγορών;» αναρωτιόταν με μια δόση αγανάκτησης το ένθετο οικονομικό περιοδικό της Wall Street Journal. Η απάντηση είναι θετική: τα εισιτήρια για την πρώτη παράσταση με θέμα την οικονομική κρίση έχουν εξαντληθεί στο Broadhurst Theater της Νέας Υόρκης.
Στις ανεπίσημες πρεμιέρες που πραγματοποιούνται αυτές τις ημέρες, το κοινό δεν μπορεί να συγκρατήσει τα γέλια του, όταν βλέπει στη σκηνή την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Στο τέλος της παράστασης φεύγει με ένα αγωνιώδες ερώτημα να αιωρείται στον αέρα: τι έχουμε κάνει για να αποφύγουμε μια νέα κρίση;
Η συνταγή με την οποία το μιούζικαλ Enron κατακτά το Μπρόντγουεϊ είναι ένα μείγμα καθαρής ψυχαγωγίας και πολιτικής θέσης, φάρσας και τραγωδίας, σάτιρας και καταγγελίας. Η ιδέα είναι μιας Βρετανίδας, της Λούσι Πρεμπλ, η οποία έγραψε το σενάριο στο Λονδίνο.
Η επίσημη πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη έχει προγραμματιστεί για τις 27 Απριλίου, την ημέρα που ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αναμένεται να ανοίξει μέτωπο κατά των αγορών και της Γουόλ Στριτ.
Οι Νεοϋορκέζοι θα απολαύσουν μια παράσταση με ρυθμό και πολλή μουσική ροκ.
Θα δουν τεράστιες μάσκες ποντικών (τα τρωκτικά των αγορών) και την αμερικανική σημαία να γελοιοποιείται. Αποσπάσματα από δελτία ειδήσεων σε μια τεράστια οθόνη υπενθυμίζουν τον ρόλο του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Ο.Μπους, του πρώην προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Αλαν Γκρίνσπαν, αλλά και του Δημοκρατικού Μπιλ Κλίντον, ο οποίος δέχθηκε άκριτα την απορρύθμιση των αγορών.
Το όνομα «Enron» έγινε οικείο στους Αμερικανούς στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990. Επί έξι συνεχή χρόνια, το περιοδικό Fortune αναδείκνυε μια επιχείρηση, η οποία συντάραξε τις Ηνωμένες Πολιτείες με ένα τεράστιο σκάνδαλο, ως την «πιο καινοτόμο της χώρας».
Η Enron είχε ξεκινήσει να δραστηριοποιείται ως μια εταιρία εμπορίας πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σύντομα, εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες που έδινε το Χρηματιστήριο και το Διαδίκτυο και σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των τιμών έστησε μια τερατώδη μηχανή για να πολλαπλασιάσει τα κέρδη της βραχυπρόθεσμα, κρύβοντας παράλληλα τα τεράστια χρέη της.
Στις αρχές του 2001 η Enron ήταν ο έβδομος μεγαλύτερος κολοσσός της αμερικανικής οικονομίας με 22.000 υπαλλήλους και 10 δισεκατομμύρια τζίρο.
Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς ο πύργος των ψεμάτων κατέρρευσε. Δύο μήνες αργότερα ο κολοσσός κήρυξε πτώχευση. Ο εκτελεστικός διευθυντής της εταιρίας καταδικάστηκε σε 24 χρόνια κάθειρξη. Ο πρόεδρος, χρηματοδότης και προσωπικός φίλος του Τζορτζ Μπους, άφησε την τελευταία του πνοή πριν εκτίσει την ποινή των 45 χρόνων που του επιβλήθηκε.
Το μιούζικαλ Enron δεν είναι μια ιστορική αναπαράσταση εκείνων των γεγονότων. Το σκάνδαλο γίνεται μια αφορμή για ένα κριτικό σχόλιο για τον τρόπο που λειτουργούν οι αγορές και τους κίνδυνους που εγκυμονούν τα τοξικά προϊόντα τους. Τα κρυφά χρέη αναπαριστώνται στη σκηνή υπό τη μορφή τεράστιων δεινόσαυρων velociraptor (ταχυάρπαγες), αδηφάγων τεράτων που καταβροχθίζουν τα πάντα.
Σε αυτή την περίπτωση, η θεατρική δημιουργία εμπνεύστηκε από την καπιταλιστική φαντασία που κι αυτή με τη σειρά της είχε τροφοδοτηθεί από τον κινηματογράφο: Velociraptor ήταν το όνομα που είχε δώσει στα κρυφά χρέη της Enron ο οικονομικός διευθυντής της εταιρίας, παίρνοντας την ιδέα από την ταινία Τζουράσικ Παρκ του Στίβεν Σπίλμπεργκ.
Μια από τις πιο δυνατές σκηνές του μιούζικαλ θεωρείται το «κατηγορώ» των υπαλλήλων προς τους μάνατζερ: «Σας πιστέψαμε, επενδύσαμε τις αποταμιεύσεις μας στις μετοχές της εταιρείας σας, καταστραφήκαμε, μείναμε χωρίς δουλειά, πνιγήκαμε στα χρέη». Οι αναλογίες με την οικονομική κρίση που ξέσπασε το φθινόπωρο του 2008 είναι κάτι περισσότερο από εμφανείς. Και το μήνυμα του μιούζικαλ σαφές: Οι velociraptor (ταχυάρπαγες) είναι ακόμη ανάμεσά μας.
No comments:
Post a Comment