ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΛΑΘΟΣ

«Κάποιες φορές είναι καλύτερο να είσαι τυχερός παρά τακτικός», λέει ένα αμερικανικό γνωμικό. Η απόδειξή του βρίσκεται σε εκατοντάδες εφευρέσεις και ανακαλύψεις που έγιναν από τύχη ή… κατά λάθος και έχουν μπει στην καθημερινότητά μας. Μερικές από τις 10 πιο γνωστές είναι το Βιάγκρα στη φαρμακολογία, ο φούρνος μικροκυμάτων στη μηχανική και η ζαχαρίνη στη διατροφολογία.

Πατατάκια

Η ιδιοτροπία ενός θαμώνα του εστιατορίου Moon's Lake House στη Νέα Υόρκη, ήταν αρκετή για να ανακαλυφθεί το 1853 ένα προϊόν που καταναλώνονται παγκόσμια αρκετοί τόνοι κάθε μέρα: Τα πατατάκια. Αγανακτισμένος ο σεφ Τζόρτζ Κραμ,
με έναν πελάτη που επέστρεφε επανειλημμένα τις τηγανητές πατάτες που του είχαν σερβίρει καθώς όπως ισχυριζόταν «ήταν άψητες και όχι αρκετά τραγανές», ο τεμάχισε τις πατάτες όσο λεπτότερες φέτες μπορούσε, τις τηγάνισε σε καυτό λίπος και τις περιέλουσε με αλάτι. Ο πελάτης τις λάτρεψε κι οι έγιναν γρήγορα διάσημες.

Η εμπορική διάθεση των τσιπς άρχισε αμέσως, αλλά επειδή αποθηκεύονταν σε βαρέλια ή κονσέρβες, δεν διατηρούσαν την ποιότητα τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όμως την δεκαετία του '20, η Λόρα Σούντερ εφηύρε την αεροστεγή σακούλα σιδερώνοντας μαζί δυο κομμάτια λαδόχαρτου. Έτσι, δόθηκε η και λύση της μακροχρόνιας συντήρησης.
Πλαστελίνη
Η «ατυχής» συνεργασία δύο ειδικών στην παρασκευή ενός καθαριστικού που θα καθαρίζει τις ταπετσαρίες χωρίς να τις αλλοιώνει ή ξεκολλάει, είχε ως αποτέλεσμα να ανακαλυφθεί η πλαστελίνη. Η διάθεσή της στην αγορά από την εταιρεία παιχνιδιών Rainbow Crafts με στόχο τα παιδιά, ξεκίνησε σε περίπου ένα χρόνο από την «ατυχή» ανακάλυψη. Μέχρι σήμερα έχουν πωληθεί περισσότεροι από 500.000 τόνοι πλαστελίνης,
Αυτοκόλλητα χαρτάκια σημειώσεων (post-it)
Η ιδέα για τα post-it είναι κατοχυρωμένη στον Αρθουρ Φράι, ο οποίος αρχικά χρησιμοποιούσε από το 1965 μικρά χαρτάκια ως σελιδοδείκτες για το βιβλίο των ύμνων που έψελνε με την εκκλησιαστική χορωδία. Το 1968 άκουσε για μία ουσία που είχε χαμηλή (ασθενή) κολλητική δράση, την οποία είχε ανακαλύψει ο Σπένσερ Σίλβερ και για την οποία δεν υπήρχε καμία εφαρμογή μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο Φράι όπως σκέφτηκε να τη χρησιμοποιήσει για τους σελιδοδείκτες του και τότε, χωρίς να υπάρχει κάποιο σκεπτικό ή να έχει γίνει έρευνα, δημιουργήθηκε το πρώτο post-it. Σήμερα τα post-it πωλούνται σε πάνω από 100 χώρες.
Βιάγκρα
Πριν από περίπου 20 χρόνια στη Βρετανία, καρδιοπαθείς συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα κλινικών δοκιμών ενός φαρμάκου για τη στηθάγχη. Όπως παρατήρησαν οι ερευνητές, οι άντρες που έπαιρναν τη δοκιμαστική αγωγή κατανάλωναν πιο γρήγορα από την ενδεδειγμένη δοσολογία τα φάρμακα και ζητούσαν και άλλα από τους γιατρούς. Κανείς όμως δεν είχε αναφέρει οτιδήποτε. Έτσι, αποφάσισαν να τους δώσουν διπλάσια ποσότητα χαπιών, αλλά να τους ζητήσουν να επιστρέψουν ότι περισσέψει. Κανείς δεν επέστρεψε πίσω τα δοκιμαστικά φάρμακα. Όταν οι επιστήμονες τους πίεσαν, όλοι απάντησαν ότι το δεν έδωσαν σημασία στο αποτέλεσμα που είχε για την καρδιά, καθώς τους προκαλούσε στύση και ήταν ιδιαίτερα χαρούμενοι.
Ζαχαρίνη
Όταν ο Κωνσταντίνος Φάλμπεργκ, που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο John Hopkins, δεν τήρησε τους κανόνες υγιεινής, ανακαλύφθηκε το τεχνητό γλυκαντικό που δεν παχαίνει, η ζαχαρίνη. Το 1879 ο Φάλμπεργκ, ενώ ασχολούνταν με διάφορες χημικές αντιδράσεις, έκανε ένα διάλειμμα για φαγητό. Αμέλησε όμως να πλύνει τα χέρια του. Ως αποτέλεσμα το ψωμί του ήταν ιδιαίτερα γλυκό, καθώς απορρόφησε τις χημικές ουσίες από το χέρι του. Πέντε χρόνια αργότερα ο Φάλμπεργκ κατοχύρωσε την πατέντα και ξεκίνησε την μαζική παραγωγή της ζαχαρίνης. Δεν έγινε όμως διάσημη, μέχρι το 1970 που χρησιμοποιήθηκε στα διαιτητικά αναψυκτικά.
Γρανίτα ξυλάκι
Μπορεί οι γονείς να μαλώνουν τα παιδιά όταν πετούν τα πράγματά τους δεξιά και αριστερά, αλλά δεν έγινε το ίδιο το 1905 στο Σαν Φρανσίσκο. Ο 11χρονος τότε Φρανκ Επερσον, άφησε το ποτήρι με το αναψυκτικό (πορτοκαλάδα) που δεν ήθελε να πιει στην αυλή του σπιτιού του. Τη νύχτα εκείνη όμως η θερμοκρασία έπεσε κάτω από τους 12 βαθμούς Κελσίου. Το αναψυκτικό έγινε ένα κομμάτι πάγος και όταν ο Φρανκ σήκωσε το καλαμάκι, κρατούσε στα χέρια του την πρώτη γρανίτα και μάλιστα σε ξυλάκι. Μετά από 18 χρόνια εξασφάλισε την ευρεσιτεχνία ονομάζοντάς την Popsicle (παγωτό γρανίτα).
Μπισκότα με κομμάτια σοκολάτας
Η πενία τέχνας κατεργάζεται και έτσι όταν μία ζαχαροπλάστισσα ξεμείνει από ένα υλικό, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει κάτι παρόμοιο. Πράγμα απαράδεκτο ειδικά στη ζαχαροπλαστική. Η Ρουθ Γουέικφιλντ έφτιαχνε γλυκά και είχε ξεμείνει από σοκολάτα για λιώσιμο που ήθελε να βάλει για να φτιάξει μπισκότα σοκολάτα. Έτσι, αποφάσισε και την αντικατέστησε με κομμάτια σοκολάτας Nestle που υπήρχε στο εμπόριο. Στη συνέχεια διαπίστωσε ότι τα κομμάτια παρότι λιώνουν, ανακατεύονται με το μείγμα και δίνουν τη γεύση, συνεχίζουν διατηρούν το αρχικό σχήμα τους. Αμέσως τηλεφώνησε στη Nestle και έδωσε τη συνταγή με αντάλλαγμα να γράφεται πίσω από κάθε συσκευασία και ... σοκολάτα για μια ζωή.
Φούρνος μικροκυμάτων
Μία σοκολάτα που έλειωσε σε τρία λεπτά με θερμοκρασία περιβάλλοντος 3 βαθμών Κελσίου, ήταν για τον μηχανικό ραντάρ Πέρσι Σπένσερ η αφορμή για να ανακαλύψει τον φούρνο μικροκυμάτων. Όταν ο Σπένσερ πλησίασε κοντά σε ένα ραντάρ και παρατήρησε ότι για ένα περίεργο λόγο, η σοκολάτα του άρχισε να λιώνει. Στην αρχή δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία, αλλά όταν το συζήτησε με τους συναδέλφους του, αποφάσισαν να κάνουν ένα πείραμα: Να πλησιάσουν ένα κομμάτι βούτυρο. Όσο πιο κοντά στο μάγκνεντρο, το οποίο δημιουργεί τα ραδιοσήματα στα ραντάρ, το βούτυρο έλιωνε. Το πείραμα ήταν η αφορμή για την ανακάλυψη του φούρνου μικροκυμάτων.
Αντικολλητική επιφάνεια (τεφλόν)
Η αντικολλητική επιφάνεια των μαγειρικών σκευών εφευρέθηκε χάρη στο ψυκτικό υγρό που χρησιμοποιείται και για την ψύξη των κλιματιστικών. Το τετραφθοροαιθάνιο (CFC), όπως ονομάζεται, χρησιμοποιήθηκε από τον Ρόι Πλάνκετ που εργαζόταν το 1938 στην εταιρεία χημικών Kinetic Chemicals στις ΗΠΑ. Στην προσπάθειά του να δημιουργήσει μία αντίδραση πολυμερισμού σε συνθήκες υψηλής πίεση, ώστε να μειώσει 35% το χρόνο της χημικής ένωσης που επιθυμούσε να παράξει, το υλικό κόλλησε στο σίδηρο του σκεύους και έγινε ένα σώμα. Την ανακάλυψή του αξιοποίησε ένας γάλλος μηχανικός, ο οποίος κατασκεύασε τα πρώτα αντικολλητικά σκεύη, τα Tefal.
Νιφάδες δημητριακών
Μία αίρεση που μεταξύ άλλων υποστηρίζει και τη χορτοφαγία, οι χιλιαστές, ήταν η αφορμή για να ανακαλυφθούν οι νιφάδες δημητριακών. Όλα ξεκίνησαν πριν από 120 χρόνια, σε ένα ειδικό θεραπευτήριο στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ για άτομα που έπασχαν από φυματίωση (σανατόριο) και φιλοξενούνταν αρκετοί χιλιαστές. Οι γιατροί Τζον Χάρβι Κέλογκ και ο αδερφός του Γουίλ, οι οποίοι ήταν και αυτοί Χιλιανοί, προσπαθούσαν να παρασκευάσουν ειδικά γεύματα για αυτούς τους ασθενείς, τα οποία έπρεπε να μην έχουν πρωτεΐνες, αλλά να είναι δυναμωτικά και θρεπτικά.
Όταν ο Γουίλ ξέχασε μια ποσότητα βρασμένου σιτάλευρου στην κατσαρόλα για μέρες, αυτό ξεράθηκε. Αντί όμως να το πετάξουν, τα αδέλφια το πέρασαν μέσα από μύλο με την ελπίδα να φτιάξουν φύλλα ζύμης. Η ζύμη όμως ήταν ξερή και έσπαγε και έτσι αναγκάστηκαν να φτιάξουν νιφάδες, τις οποίες έψησαν, σέρβιραν στους ασθενείς και κέρδισαν τις εντυπώσεις. Το 1906, ο Γουίλ ίδρυσε την εταιρία Kellogg's βασικό προϊόν της οποίας ήταν οι νιφάδες καλαμποκιού. Όταν ο Γουίλ πρόσθεσε στο προιόν και ζάχαρη, ο Γουίλ αποχώρησε από την εταιρεία, καθώς όπως ισχυρίστηκε «προσθέτοντας ζάχαρη μειώθηκαν τα ευεργετικά αποτελέσματα που είχαν στην υγεία τα δημητριακά».