ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΚΑΡΛΟΣ ΓΚΑΡΝΤΕΛ

Το εξαιρετικό θέαμα-ακρόαμα που απολαύσαμε ΤΟ 2008 στο θέατρο «Βεργίνα» είχε μόνο ένα μειονέκτημα για τον Ευρωπαίο θεατή. Προσέφερε μόνο τρία γνωστά μουσικά θέματα (άμεσα αναγνωρίσιμα ήταν τα “Adios muchachos” του 1927 και το βρετανικό “Don’t cry for me Argentina – 1977) ενώ σίγουρα θα μπορούσε να φιλοξενήσει τουλάχιστον άλλα δύο κομμάτια που είναι ιδιαίτερα προσφιλή τα τελευταία 100 χρόνια: τα “La cumparsita” (1916) και “El choclo” (kiss of fire – 1903) και μερικά ακόμα…
Το πρόγραμμα, όμως, είχε τόσα πολλά θετικά στοιχεία που μπορούσαν να αναδειχθούν καλύτερα και προς τέρψιν όλων είτε από ενημέρωση δια μικροφώνου, είτε από ένα μονόφυλλο κατατοπιστικό σημείωμα.
Πόσοι άραγε αντελήφθησαν ότι το «σώου» αποτελεί και οφειλόμενο φόρο τιμής στον αξεπέραστο Carlos Gardel (1890-1935), που χάθηκε πρόωρα σε αεροπορικό δυστύχημα στην Κολομβία; Τα κινηματογραφικά στιγμιότυπα υπενθυμίζουν την παρουσία του σ’όλο το πρόγραμμα. Προέρχονται από την προτελευταία (από τις 10 ταινίες του) “Dia que me quieras” του 1935, που υπήρξε δείγμα του εξαιρετικού φωνητικού ταλέντου του κι όπου φιλοξενείται το ομώνυμο δικό του τραγούδι, ένα από τα κλασικά τανγκό της Αργεντινής. Για το φιλμ αυτό ο Gardel είχε προσλάβει τον 13χρονο τότε Astor Piazzola, που κυριαρχεί στην νεώτερη ιστορία του tango.
O Gardel που υπήρξε η ψυχή του τανγκό, το οποίο ξεκίνησε από τις γειτονιές του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιντεο στο τέλος του 19ου αιώνα, ταξίδεψε στην Ευρώπη όπου άμεσα έγινε αποδεκτό και τελικά αγκαλιάστηκε απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα της Λατινικής Αμερικής.
Ας μην ξεχνάμε ότι η 11η Δεκεμβρίου εορτάζεται το “El Dia del Tango” (Η ημέρα του τανγκο) που συμπίπτει με την ημερομηνία γέννησης του Carlos Gardel.
Κύριος εκφραστής του τανγκο στην Αργεντινή και σ’όλο τον κόσμο υπήρξε ο Gardel, τον οποίο το 1915 τραυμάτισε με πιστόλι ο πατέρας του Τσε Γκουεβάρα. Ήταν τότε μια περίοδος βίας, τμήμα της κουλτούρας, όταν ακόμα και οι άνδρες χόρευαν μαζί σε μικρά μπαρ για να μάθουν τα νέα βήματα και να τα εφαρμόσουν αργότερα με τις γυναίκες των πορνείων. Αυτοί οι χώροι τότε είχαν μια απειλητική έκφραση που την είδαμε με εξαιρετική χορογραφία να παριστάνεται στην σκηνή του «Βεργίνα»,. Η γυναίκα στους χορούς αυτούς συμβολίζει την Αργεντινή και ο άνδρας τον αφικνούμενο μετανάστη. Οι διαμάχες των ανδρών για την γυναίκα αντιπροσωπεύουν και την αντιπαλότητα των μεταναστών για την εξασφάλιση γης, αλλά και την έλλειψη επαρκούς αριθμού γυναικών.
Δύσκολο να απαντήσει ακόμα και ο πιο ενημερωμένος τι είναι tango. Ο χορός είναι μόνο μια άποψη μιας ολόκληρης κουλτούρας που περιλαμβάνει μουσική και ποίηση, ιστορικές προσωπικότητες, αλλαγές στην ισπανική γλώσσα και αλλαγές στο στυλ.
Το σίγουρο είναι ότι το tango γεννήθηκε για να εκφράσει την ψυχή των κατοίκων της Αργεντινής.
Ο Gardel ήταν και είναι η ενσάρκωση του τανγκό για τους Αργεντίνους και το πρόγραμμα αυτό ήταν ένα μάθημα κουλτούρας δυστυχώς σε ένα ανυποψίαστο κοινό.
Ως μη γνώστης της ισπανικής διερωτώμαι αν εκτελέστηκαν επιτυχίες όπως “Minoche triste” (1917), “Mi Buenos Aires querido”, “Cuestaabajo”, “Amores de estudiante”, “Soledad”, “Volver”, “Por una cabeza”, “Guitara mia”, “Sus ojos se cerraron”.
Το λιτό σκηνικό κι ο έναστρος ορίζοντας υπηρέτησαν θετικά το πρόγραμμα. Ο ακορντεονίστας και ο βιολιστής δίνουν το προσωπικό τους ρεσιτάλ. Τα κοστούμια ήταν βγαλμένα από την 10ετία του ’30 και βοηθούσαν τους χορευτές να εκτελέσουν την αριστουργηματική χορογραφία.


Λευτέρης Κογκαλίδης