Η Στοά Μαλακοπή, χτίστηκε το 1906 από τον αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Μποζέλι. Η κατασκευή κράτησε 1,5 χρόνο. Χτίστηκε κατ’ εντολή του Edmond Allatini και πουλήθηκε στον Alfredo Allatini μόλις ολοκληρώθηκε. Θεμελιώθηκε στην θέση του κήπου της νότιας πλευράς της έπαυλης Αλλατίνι, η οποία αποτέλεσε και την αρχοντική κατοικία της οικογένειας Αλλατίνι με έτος κατασκευής, το 1862. Η στοά κατασκευάστηκε προκειμένου να στεγάσει την πρώτη ελληνική τράπεζα της Θεσσαλονίκης, την οποία, η πλούσια εβραϊκή οικογένεια είχε ιδρύσει το 1888, με τη συμμετοχή της Lander Bank από την Βιέννη. Το 1909 η κεντρική διεύθυνση της Τράπεζας μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ το υποκατάστημα της Θεσσαλονίκης συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το 1940.
Από τα πίσω παράθυρα των γραφείων της στοάς, φαίνεται ένα μέρος του αρχοντικού Αλλατίνη.
Η Στοά, Βρίσκεται στην περιοχή της Συγγρού και άλλοτε κέντρο του Φραγκομαχαλά. Η περιοχή χαρακτηρίζονταν επί χρόνια από τις μεγάλες τράπεζες που βρίσκονταν εκεί, λόγω της εμπορικής δραστηριότητας, της εβραϊκής παροικίας και της μεγάλης κίνησης από τα Βαλκάνια. Κοντά στη στοά Μαλακοπή, βρισκόταν η Οθωμανική τράπεζα στο κτήριο που σήμερα στεγάζεται το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Μετά όμως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η στοά αλλάζει χαρακτήρα. Δημιουργούνται εμπορικά καταστήματα, υφαντουργεία και βιοτεχνίες. Ενώ μετά την παρακμή των βιοτεχνιών, στους ισόγειους χώρους λειτουργούν μέχρι και σήμερα, καταστήματα εστίασης ενώ στον όροφο συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη ορισμένα γραφεία.
Η στοά Μαλακοπή, ήταν από τα λίγα κτήρια που σώθηκε από την πυρκαγιά του 1917. Το 1923 ο αρχιτέκτονας Ερνέστ Εμπράρ που ανέλαβε τον πολεοδομικό σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης, αναδιαμόρφωσε το κτήριο επειδή δεν ταίριαζε στον σχεδιασμό των οικοδομικών τετραγώνων που είχε οραματιστεί. Έγιναν τότε εξωτερικές προσθήκες στο κτίριο, όχι για χρηστικούς λόγους. Απλώς για διακοσμητικούς.
Το κτήριο δεν ακολουθεί συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό στυλ. Στην όψη του ξεχωρίζουν οι ψευδοκίονες ιονικού ρυθμού, έχει πολλά Νεοκλασικά στοιχεία, στοιχεία μπαρόκ και αναγεννησιακά. Ενώ το ρολόι που «βλέπει» στην πλατεία Χρηματιστηρίου, σταμάτησε να χτυπάει το βράδυ του μεγάλου σεισμού της Θεσσαλονίκης. Στις 20 Ιουνίου του 1978, το ρολόι σταμάτησε να λειτουργεί δείχνοντας 11.06 μ.μ. Την ώρα δηλαδή που εξελίχθηκε το φαινόμενο. Από τότε, κανείς δεν το επιδιόρθωσε διότι η πόρτα που οδηγεί προς το ρολόι σφήνωσε. Κάποιοι άλλοι λένε, ότι στο εσωτερικό του κτηρίου υπήρχε ένα κυλικείο και ότι ο άνθρωπος που το λειτουργούσε, κούρδιζε και το ρολόι. Μετά το σεισμό, η λειτουργία του κυλικείου σταμάτησε και το ρολόι παρέμεινε σταματημένο, δείχνοντας την ώρα του σεισμού. Για να θυμίζει σήμερα σε εμάς το τραγικό εκείνο γεγονός που συγκλόνιζε την πόλη της Θεσσαλονίκης. Κάτω από το ρολόι, ήταν και το γραφείο του διευθυντή της τραπέζης, εκείνης της εποχής, ενώ σήμερα, στεγάζεται στον ίδιο χώρο, το φιλόξενο Ατελιέ νυφικών «Αλκμήνη». Όταν είχε χτιστεί το κτήριο, από το κεντρικό παράθυρο του διευθυντικού γραφείου, υπήρχε θέα προς την θάλασσα, ενώ το Ατελιέ «Αλκμήνη» έχει διατηρήσει την ίδια ξυλεία στα πατώματα και τις ίδιες βαριές πόρτες του γραφείου του τραπεζίτη.
Κατά την διάρκεια της κατοχής, επιτάχθηκε από τους Ναζί και έκλεισε. Την δεκαετία του 1950 η στοά ξανάνοιξε και φιλοξένησε μέχρι το 1954 το παράρτημα της Τράπεζας Χίου.
Το 1954, το κτίριο αγόρασαν οι αδελφοί Βορεόπουλοι που κατάγονταν από την Μαλακοπή Καππαδοκίας, εξ ου και το όνομα Μαλακοπή. Στους οποίους ανήκει μέχρι σήμερα. Το 1956, έγιναν οι περισσότερες αλλαγές στη Στοά. Αλλαγή της εισόδου και κλείσιμο του αίθριου, που άφηνε το φυσικό φως να λούζει το εσωτερικό της στοάς.
Το κτίριο περιλαμβάνει τρία επίπεδα. Στο ισόγειο, βρίσκονταν παλαιότερα τα γκισέ της τράπεζας. Στο υπόγειο, βρίσκονταν τα θησαυροφυλάκια. Στενοί διάδρομοι, οδηγούσαν στην αίθουσα που κάποτε φυλάσσονταν πολύτιμα αντικείμενα. Λόγω της κατασκευής του υπόγειου θησαυροφυλακίου, όταν σε κάποια στιγμή ξέσπασε πυρκαγιά εκεί, στην επιχείρηση παιχνιδιών που είχε νοικιάσει τον χώρο, η φωτιά δεν εξαπλώθηκε στο υπόλοιπο κτίριο, παρά ξεθύμανε, καίγοντας μόνον την καύσιμη ύλη που ήταν αποθηκευμένη στον χώρο. Οι «θυρίδες» της εποχής, προστατεύονταν από στιβαρές μεταλλικές κατασκευές, ενώ η πόρτα του θησαυροφυλακίου συνεχίζει να υπάρχει. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον, η σειρά των τοίχων που οδηγεί στην κεντρική αίθουσα του θησαυροφυλακίου, μετά την ατσάλινη πόρτα, οι οποίες δημιουργούν έναν μικρό λαβύρινθο και ο σκοπός τους ήταν να προστατεύσει τα χρήματα που βρίσκονταν μετά την ατσάλινη πόρτα σε περίπτωση που κάποιος την ανατίναζε. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι τοίχοι θα κρατούσαν τα χρήματα ασφαλή από την έκρηξη. Στον πρώτο όροφο, υπάρχουν τα γραφεία. Όλα συνδεδεμένα μεταξύ τους με εσωτερικές πόρτες. Από τη γυάλινη οροφή του, και τα ξύλινα παράθυρα, που σήμερα έχουν καλυφθεί όλα με λαμαρίνες, έμπαινε το φως του ήλιου και φώτιζε τους κάτω ορόφους της Στοάς Μαλακοπής. Αριστερά της σκάλας που οδηγεί στον επάνω όροφο υπάρχει ακόμη και σήμερα ένα μικρό ξύλινο σπιτάκι. Εικάζεται ότι ήταν θυρωρείο, ενώ αργότερα λειτουργούσε ως κουρείο. Ως κουρείο διατηρήθηκε μέχρι και πριν από 10 χρόνια περίπου.
Ευχαριστούμε πολύ τους εθελοντές του Open House, για την ιστορική διαδρομή στη Στοά Μαλακοπής.
- κουπόνι από ομόλογο της εποχής που αναγράφει «Banque de Salonique».
Το open house είναι ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις ανά την υφήλιο. Η δράση Open House προσκαλεί το ευρύ κοινό να εξερευνήσει και να κατανοήσει την αξία της αρχιτεκτονικής. Κάθε χρόνο για ένα διήμερο, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν και η πόλη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια και την αρχιτεκτονική της.
Τα Θησαυροφυλάκια, της πρώτης ελληνικής τράπεζας της Θεσσαλονίκης.
No comments:
Post a Comment