Το Αρχαιότερο Ολοκληρωμένο Τραγούδι Παγκοσμίως Είναι Ελληνικό. Ακούστε Το!

Είναι γνωστός ο ρόλος και η σημαντικότητα της μουσικής, στην αρχαία ελληνική κοινωνία καθώς και η παρουσία της σε οποιαδήποτε σημαντική πτυχή αυτής, είτε επρόκειτο για ευχάριστες ή δυσάρεστες συνευρέσεις και συνεστιάσεις.

Πλέον, είναι δυνατόν να ακούσουμε το αρχαιότερο γνωστό τραγούδι, παγκοσμίως μάλιστα. Αξίζει να σημειωθεί πως σώζονται τόσο οι στίχοι, όσο και η μουσική του τραγουδιού, το οποίο αποδίδεται στον Σείκιλο, που έζησε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, περίπου κατά τον 2 αιώνα π.Χ.

Όπως σημειώνεται, ο Σείκιλος έγραψε το τραγούδι αυτό μετά το 200 π.Χ..

Είχε γραφεί σε επιτύμβια κυλινδρική στήλη, με ύψος 40 εκατοστών, περιέχοντας ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα ακόμη τραγούδι δεκαεφτά λέξεων, μαζί με τη μουσική. Αξίζει να σημειωθεί, πως οι στίχοι βρίσκονται στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής, ενώ η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο (όπως λέγεται σήμερα η άλλοτε πόλη των Τραλλέων) το 1883.

Στην κορυφή της στήλης, αναφέρεται το όνομα του ανθρώπου που το έγραψε, ενώ το θέμα είναι προφανώς επηρεασμένο από την επικούρεια φιλοσοφία, καθώς αποτελεί μια προτροπή να ζήσει κανείς, δίχως να λυπάται και να διστάζει.

Συγκεκριμένα: “Όσο ζεις λάμψε, καθόλου μη λυπάσει. Η ζωή διαρκεί για λίγο, ο χρόνος καθορίζει το τέλος”, είναι το μήνυμα του τραγουδιού.

Όπως αναφέρεται, στο κάτω μέρος της στήλης έχει εντοπιστεί η αφιέρωση στην “Ευτέρπηι” (ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ στο πρωτότυπο), δίχως ωστόσο να έχει γίνει γνωστό ποιά ακριβώς -φιλική, αδερφική, πατρική, συντροφική- σχέση είχε ο Σείκιλος μαζί της.

Σήμερα, η στήλη φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας.

Περισσότερα για το τραγούδι

Ο Σείκιλος έγραψε το τραγούδι του μετά το 200 π.Χ. σε επιτύμβια κυλινδρική στήλη που έχει ύψος 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του. Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε:

ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ (Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης).

Στη μέση υπάρχουν οι στίχοι του τραγουδιού μαζί με τα σύμβολα της μελωδίας, η οποία είναι του λεγόμενου φρυγικού τύπου:

ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ,
ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ.
ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ,
ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ.

Μετάφραση
Όσο ζεις λάμπε,
καθόλου μη λυπάσαι.
Για λίγο διαρκεί η ζωή,
ο χρόνος απαιτεί την πληρωμή του.

Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό εάν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς την Μούσα της μουσικής. Το μήνυμα αυτό αντιστοιχεί στο επικούρειο απόφθεγμα «όσο ζούμε πρέπει να χαιρόμαστε όπως οι θεοί» γιατί ο θάνατος είναι το τέλος και δεν υπάρχει συνέχεια. Εμφανώς επικούρεια είναι όλα τα αναφερόμενα συστατικά του μέλους: η ηδονή της ζωής, η αταραξία, καθώς και το τελικό όριο της ζωής, ο θάνατος.

Η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε το 1883 στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο, όπως είναι το σύγχρονο όνομα των αρχαίων Τράλλεων. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 η στήλη χάθηκε και πολλά χρόνια αργότερα ξαναβρέθηκε σε έναν κήπο τουρκικού σπιτιού. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού είχε κόψει τη βάση της στήλης για να την χρησιμοποιήσει ως βάζο για λουλούδια. Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας στην Κοπεγχάγη. Πιστά αντίγραφά του υπάρχουν σε διάφορα μουσεία.