ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ
ADESTE FIDELES (O come all ye faithful)
Ο ύμνος αυτός πιστεύεται ότι οφείλεται στον John Francis Wade (1711-46). Οι λατινικοί στίχοι έχουν γραφεί πιθανότατα τον 13ο αιώνα. Στην εποχή μας οι ύμνος έφθασε κυρίως με τον αγγλικό τίτλο “O come all ye faithful” που έγραψαν ο Frederick Oukeley (1841) και συμπλήρωσε ο William Thomas Brooke (1852).
To πιο παλιό χειρόγραφο όπου εμφανίζονται και οι στίχοι και η μουσική βρίσκεται στην έκδοση του 1760, “Evening offices of the Church”, ενώ ο John Francis Wade το συμπεριέλαβε στην δική του έκδοση “Cantus diversi” (1751), γραμμένο, όμως, γύρω από το 1740. Ο Wande ήταν δάσκαλος μουσικής και δίδασκε Λατινικά.
Ήταν ο αγαπημένος χριστουγεννιάτικος ύμνος των προέδρων Dwight D. Eisenhower και Theodore Roosevelt.
Οι πρώτες γνωστές ηχογραφήσεις είναι των: Peerless Quartet (1905) και John McCormack (1915).
ALL I WANT FOR CHRISTMAS
Μια από τις ασυνήθιστες εμπειρίες της αμερικάνικης κουλτούρας στον 20ο αιώνα ήταν η μουσική (ή ότι άλλο είναι) του Spike Jones and his City Slickers. O Jones (1911-65), που το πραγματικό του όνομα ήταν Lindley A. Jones, σατίριζε τους πάντες και τα πάντα με τις εκτελέσεις του, όπως το σκληρό αντιχιτλερικό «Το πρόσωπο του Φύρερ» (“Der Fuehrer’s face”)
To “All I want for Christmas (is my two front teeth)” γράφηκε το 1946 από τον Don Gardner ή Donald Yetter Gardner (1913 - ;) έναν συνθέτη, μαέστρο και δάσκαλο μουσικής. Αυτό είναι και το μοναδικό γνωστό τραγούδι του, που μάλιστα δεν είχε καμία σχέση με το πνεύμα των Χριστουγέννων πλην της ευχής του μικρού παιδιού να αποκτήσει δύο μπροστινά δόντια.
Η εκτέλεση του S. Jones έγινε χρυσός δίσκος το 1949 και ξανά επιτυχία το 1950. Μεταξύ αυτών που το ηχογράφησαν ήταν και το τριο του Nat King Cole με το φωνητικό συγκρότημα Starlighters.
AULD LANG SYNE
Ήταν ένα Σκωτσέζικο ποίημα που γύρω στο 1788 το διασκεύασε ο Robert Burns (1759-96). Η μουσική που το «έντυσε» ήταν παραδοσιακή από την Σκωτία και ακόμα παλιότερη, πιθανότατα από το 1687 όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τυπωμένη η παρτιτούρα.
Το τραγούδι αργότερα προσαρμόστηκε σε διάφορες εκδοχές από τον Beethoven και στη συνέχεια έγινε παρωδία με τίτλο “Should brave Ulysses be forgot” (Θαπρεπε να ξεχαστεί ο γενναίος Οδυσσέας) επαινώντας τον Ulysses S. Grant.
Η μουσική ενέπνευσε το “Old Nassau”, φοιτητικό τραγούδι στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Η ίδια μελωδία σε στίχους Albert Gordon Greene τιτλοφορήθηκε “Old grimes” (1822). O Greene το έγραψε σε ηλικία 16 χρονων ενώ σπούδαζε στο πανεπιστήμιο Brown. Μια παρωδία αυτού του τραγουδιού υπέγραψε σε νεαρή ηλικία ο μετέπειτα ποιητής Paul Whitman.
Ο τίτλος “Auld lang syne” (“Old long since”) μεταφράζεται «Πολύ, πολύ παλιά».
Στις 31 Δεκεμβρίου 1929 ο Guy Lombardo & His Royal Canadians το έπαιξαν σε μια ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή. Από τότε η σύνθεση ταυτίστηκε με την αλλαγή του χρόνου κι έγινε το σήμα κατατεθέν του Lombardo.
Οι πρώτες ηχογραφήσεις του τραγουδιού ήταν το 1907 από τον Frank Stanley και το 1924 από το Peerless Quartet.
AVE MARIA
A. Ίσως η πιο διάσημη σύνθεση μ’ αυτό τον τίτλο είναι η δημιουργία του Franz Schubert (1797-1828). Την έγραψε το 1825 εμπνευσμένος από το ποίημα του 1810 “The lady of the lake” του Σκωτσέζου συγγραφέα Sir Walter Scott (1771-1832).
B. Σχεδόν το ίδιο γνωστή είναι η άποψη του 1859 από τον Γάλλο συνθέτη Charles Gounod (1818-93) σε στίχους Paul Bernard από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Η δική του “Ave Maria” είναι διασκευή της μουσικής που έγραψε ο Johann Sebastian Bach (1685-1750) γι’ αυτό και αποδίδεται στους Bach-Gounod.
To 1910 η Frances Alda ηχογράφησε το “Ave Maria” των Bach-Gounod και το 1915 ο John Mc Cormack
Το 1913 το “Ave Maria” του πιανίστα Percy Kahn ηχογράφησε ο Enrico Caruso.
Το 1914 το “Ave Maria” των Mascagni & Weatherly ηχογράφησε ο John Mc Cormack.
Το 1949 το “Ave Maria” του Schubert έκανε επιτυχία ο Perry Como.
AWAY IN (A) THE MANGER
Γνωστό και με τον τίτλο “Luther’s cradle hymn” το τραγούδι ακούγεται τουλάχιστον από το 1887 με μουσική του James Ramsey Murray. Οι στίχοι λανθασμένα αποδίδονται στον Γερμανό Luther King. Η μελωδία ίσως βασίζεται στο “Flow gently, sweet affon” του 1838, σύνθεση του James E. Spilman σε στίχους Robert Burns.
Ο ύμνος πιστεύεται σήμερα ότι έχει σχέση με την αμερικανική Λουθεριανή Εκκλησία. Στην διάρκεια του χρόνου περισσότερες από σαράντα μελωδίες «έντυσαν» τους στίχους αλλά η ενορχήστρωση που χρησιμοποιείται σήμερα είναι του Murray.
BLUE CHRISTMAS
To “Blue Christmas” έγραψαν το 1948 οι Billy Hayes – Jay W. Johnson.
Δισκογραφικά το έκαναν για πρώτη φορά επιτυχία οι Russ Morgan (1949), Hugo Winterhalter (1950), Ernest Tubb (1950).
Το 1960 το τραγούδι επέστρεψε με τους Browns και το 1964 με τον Elvis Presley- η δική του εκτέλεση πούλησε 12 εκατομμύρια αντίτυπα.
Ο Elvis Presley ηχογράφησε το “Blue Christmas” στο Χόλλυγουντ στις 5 Σεπτεμβρίου 1957, μια μερα πριν από το “Here comes Santa Claus”. Και τα δύο περιλαμβάνονται στο πρώτο χριστουγεννιάτικο άλμπουμ του Elvis.
CAROL OF THE BELLS
Χριστουγεννιάτικος ύμνος από την Ουκρανία. Η μουσική είναι του M. Leontovich. Το 1936 έγραψε αγγλικούς στίχους ο Peter J. Wilhousky (1902-78).
O Mykola Dmytrovich Leontovych (1877-1921) ήταν ο πιο δημοφιλής συνθέτης της Ουκρανίας. Η σύνθεση του απ’ όπου προέρχεται το “Carol of the bells” είναι το χορωδιακό έργο Shchedryk, που εκτελέστηκε για πρώτη φορά από φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Κιέβου τον Δεκέμβριο του 1916.
Ο Wilhousky ήταν συνθέτης, στιχουργός και μαέστρος που συνεργάστηκε με τον Arturo Toscanini στο ραδιόφωνο του NBC. Οι στίχοι του πρωτότυπου αναφέρονται στον Σλαβικό θρύλο σύμφωνα με τον οποίο τα μεσάνυκτα, τη νύκτα που γεννήθηκε ο Ιησούς, όλες οι καμπάνες σ’ όλο τον κόσμο κτυπούν προς τιμήν του.
Η μελωδία χρησιμοποιήθηκε σε τρεις άλλους Αμερικανικούς ύμνους. Το 1947 ο M.L. Holman έγραψε το “Ring, Christmas bells”. Το 1957 με τίτλο “Come, dance and sing” από ανώνυμο στιχουργό και το 1972 ένα άλλο “Carol of the bells” (από ανώνυμο).
Η εκδοχή του Wilhousky ξεχωρίζει από τους πρώτους στίχους “Hark! How the bells, sweet silver bells”.
Στην Ελλάδα το τραγούδησε με τίτλο «Ουκρανικές καμπάνες» στην δεκαετία του ’50 η χορωδία του κολλεγίου «Ανατόλια» με διευθυντή τον Τάσο Παπά.
CAROLING CAROLING
Αυτός ήταν ο πιο γνωστός από τους 15 ύμνους του Alfred S. Burt (1920-54), που πέθανε μόλις 34 χρονών. Καθώς πέθαινε από καρκίνο στο σπίτι του στη νότια Καλιφόρνια η σύζυγος του Anne έδωσε μια υπόσχεση στον εαυτό της ότι την υπόλοιπη ζωή θα φρόντιζε την κόρη τους Diane και τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που είχε γράψει για περισσότερα από δέκα χρόνια o Burt.
Τους στίχους έγραψε η Wihla Hutson (1901-2002), η οποία έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο.
CHRISTMAS DRAGNET
O Stan Freberg (1926-;) τραγουδιστής, ηθοποιός-κωμικός, έγινε γνωστός για την σάτιρα και παρωδία του και για την άρνηση του να δεχθεί ως χορηγούς στις εκπομπές του τις εταιρίες αλκοόλ και καπνοβιομηχανίες.
Ο Freberg άρχισε να κάνει σατιρικές ηχογραφήσεις για την Capitol το 1951 όταν παρουσίασε τα “John and Marsha” και “Ragtime Dan”. Το 1955 κυκλοφόρησε το “The night before Christmas” / “Nuttin’ for Christmas”. Με τους Daws Butler – June Foray ηχογράφησε το 1951 “St. George and the Dragnet”.
Πάνω στο θέμα του Dragnet ηχογράφησε το “Christmas Dragnet” (1953), όπου ο ντέτεκτιβ πείθει έναν τύπο που λέγεται Grudge ότι ο Αη Βασίλης πραγματικά υπάρχει. Πολλές φωνές στον δίσκο κάνει ο Daws Butler.
Dragnet ήταν μια αστυνομική σειρά στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση (από το 1951-2004) με ήρωα τον αφοσιωμένο και υπηρεσιακό Joe Friday. Dragnet είναι αστυνομικός όρος που σημαίνει ένα σύστημα συντονισμένων μέτρων για την σύλληψη εγκληματιών ή υπόπτων (αστυνομικός κλοιός, μπλόκ).
CHRISTMAS IN KILLARNEY
Δημιουργία του 1950 από τους John Redmond ( ; ) James Cavanaugh ( ; -1967) Frank Weldon ( ; -70). O Cavanaugh έχει γράψει, μεταξύ άλλων, το “You’re nobody till somebody loves you”.
Η πρώτη και δημοφιλέστερη εκτέλεση του “Christmas in Killarney” ήταν από την ορχήστρα Percy Faith (1950), ενώ την ίδια εποχή ηχογραφήθηκε κι από τον Dennis Day κι από τον Bing Crosby.
To Killarney είναι πόλη της Ιρλανδίας. Τουριστικό κέντρο που οδηγεί στις τρεις λίμνες της περιοχής.
CHRISTMAS ISLAND
Οι στίχοι και η μουσική είναι του Lyle L. Moraine (1946). Μολονότι δεν έγινε μεγάλη επιτυχία επειδή το τραγούδι επέστρεφε κάθε Χριστούγεννα κατάφερε να πουλήσει ένα εκατομμύριο αντίτυπα στην εκτέλεση των Andrews Sisters με την ορχήστρα Guy Lombardo το 1946, 1947, και 1949.
CHRISTMAS SONG, THE
«Έκανε τόση πολύ ζέστη. Σκέφτηκα να γράψω κάτι για να δροσίσω τον εαυτό μου. Το μόνο που μου ήρθε στο μυαλό ήταν τα Χριστούγεννα και κρύος καιρός». Ήταν Ιούλιος του 1944 στην Καλιφόρνια κι έτσι περιγράφει ο Robert Wells (1922-98), συνδημιουργός του “The Christmas song” μαζί με τον Mel Torme (1925-99) την γέννηση του τραγουδιού.
Τον Ιούνιο του 1946 το τρίο του Nat King Cole μπήκε σε στούντιο της Νέας Υόρκης για να ηχογραφήσει μια απλή πιανιστική εκδοχή της σύνθεσης χωρίς έγχορδα. Η σύζυγος του Cole, Maria, μαζί με τον μάνατζερ του τον έπεισαν να επιστρέψει στο στούντιο μετά από δύο μήνες για να το ξαναηχογραφήσει με έγχορδα και πλήρη ορχήστρα, για να το κάνει πιο εμπορικό. Το Νοέμβριο του 1946 η εκτέλεση αυτή κέρδισε το κοινό πουλώντας τελικά πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
Το τραγούδι είχε και δεύτερο τίτλο “Merry Christmas to you” αλλά έγινε γνωστό και με έναν ακόμα τίτλο – από τους πρώτους στίχους – “Chestnuts roasting on an open fire”.
O Robert Wells (Levinson) έχει γράψει κι άλλα τραγούδια, έχει συνθέσει μουσική για ταινίες όπως “From here to eternity”, για κλαμπ και τηλεοπτικά προγράμματα. Απέσπασε έξι βραβεία Emmy κι άλλες διακρίσεις.
Ο Torme ήταν τραγουδιστής της τζαζ, τραγουδοποιός, πιανίστας, ντραμερ, ηθοποιός. Η μεγαλύτερη επιτυχία του σε δίσκους ήταν το “Careless” (1949).
To “The Christmas song” ξαναηχογραφήθηκε από τον Cole το 1960.
Μετά το 1946 ξαναέγινε επιτυχία το 1949 από το τρίο του Cole και το 1960 από τον Nat King Cole. Η πιο γνωστή εκτέλεση είναι του 1954 όταν τον Cole συνόδευε η ορχήστρα Nelson Riddle. Και ο Mel Torme ηχογράφησε την σύνθεση το 1954 και ξανά το 1965.
Η σύνθεση αποτελεί αειθαλές εποχικό τραγούδι για υπέροχες μέρες δίπλα στο τζάκι με αγαπημένα πρόσωπα.
DANCE OF THE SUGAR PLUM FAIRY
Προέρχεται από το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκυ «Ο καρυοθραύστης» (1892). Η νεράιδα του «ζαχαρωτού από δαμάσκηνο» τα τελευταία χρόνια συνδέθηκε με τις γιορτές των Χριστουγέννων και όλες οι Συμφωνικές Ορχήστρες των ΗΠΑ το έχουν προσθέσει απαραίτητα στο ρεπερτόριο τους που παρουσιάζουν στις συναυλίες του Δεκεμβρίου.
DECK THE HALLS
Ο παραδοσιακός χριστουγεννιάτικος και πρωτοχρονιάτικος ύμνος πιστεύεται ότι έχει μουσική από την Ουαλία και προέρχεται από μια μελωδία με τίτλο “Nos galan” (Παραμονή Πρωτοχρονιάς) του 16ου αιώνα. Τον 18ο αιώνα ο Mozart χρησιμοποίησε την μελωδία του “Deck the halls” για βιολί και πιάνο (ντουέτο). Ο J. P. Mc Caskey πιστώνεται μερικές φορές τους στίχους, αλλά ήταν απλά ο επιμελητής μιας έκδοσης με τίτλο “Franklin Square Song Collection” όπου για πρώτη φορά δημοσιεύονται οι στίχοι.
Η πρώτη έκδοση του “Deck the halls” (σε παρτιτούρα) έγινε το 1881. Ο συνθέτης είναι άγνωστος αλλά οι στίχοι λέγεται ότι γράφηκαν στην Αμερική τον 19ο αιώνα.
Το ρεφραίν με τα fa-la-la παίζονταν μάλλον, αρχικά, από άρπα.
Οι πρωτότυποι στίχοι είναι σίγουρα από την Ουαλία.
DO YOU HEAR WHAT I HEAR
Στη Νέα Διαθήκη ο αμνός του Θεού είναι συνώνυμο του Χριστού. Ίσως αυτός ο συμβολισμός συνειδητά ή ασυνείδητα χρησιμοποιήθηκε ως θέμα του ύμνου αυτού του 1962. Το τραγούδι έχει και θρησκευτικό περιεχόμενο και θρησκευτικό στυλ. Είναι δημιουργία του Noel Regney (1922-2002) και της τότε συζύγου του Gloria Shayne (1923-2008) γραμμένη το 1962. Πρώτος το έκανε επιτυχία ο Bing Crosby το 1963 και αργότερα οι Andy Williams, Perry Como, Vanessa Williams, Robert Goulet, κ.α.
Όταν ο Regney το έγραψε ήταν μια έκκληση για ειρήνη, την εποχή της Κουβανικής κρίσης με τους πυραύλους. Ο Regney γεννήθηκε στο Στρασβούργο και για ένα διάστημα ήταν διευθυντής του μιούζικ χωλλ Lido στο Παρίσι. Από το 1952 εγκαταστάθηκε στο Μανχάταν.
FIRST NOEL, THE
Μολονότι είναι άγνωστη η προέλευση του θεωρείται ότι πρόκειται για αγγλικό ύμνο του 16ου αιώνα. Αρχικά υπήρχε η εντύπωση ότι “The first Noel” είναι γαλλικό κι αυτό λόγω της Γαλλικής ορθογραφίας της λέξης Noel, διότι στην παλιά αγγλοσαξονική γλώσσα η λέξη γράφεται Nowell. Όταν η Αγγλία κατελήφθη από τους Νορμανδούς πολλές λέξεις υιοθετήθηκαν από τη Νορμανδική-Γαλλική γλώσσα και το Noel ξαναγράφηκε ως Nowell. Και οι αρχικές, άλλωστε, εκτυπώσεις του ύμνου το αναφέρουν ως Nowell. Η πρώτη έκδοση έγινε το 1833 όταν εμφανίστηκε σε μια συλλογή με εποχικούς ύμνους, που συγκέντρωσε ο Άγγλος δικηγόρος William B. Sandys με τίτλο “Christmas carols, ancient and modern”.
FROSTY THE SNOWMAN
Όπως και ο Rudolph του 1949 έτσι και ο Frosty του 1950 ήταν δύο νέες παρουσίες στο ρεπερτόριο των Χριστουγέννων.
Οι έξυπνοι στίχοι του Walter E. (“Jack”) Rollins (1906-73) και η μελωδία του Steve Edward Nelson (1907-;) βοήθησαν στην τεράστια δημοτικότητα του τραγουδιού, όπως και τα τρία ειδικά τηλεοπτικά προγράμματα με ήρωα τον Frosty.
Το 1969 ο Jimmy Durante ήταν αφηγητής μιας εξαιρετικής παραγωγής κινουμένων σχεδίων για την γέννηση, την ζωή και τον θάνατο του Frosty. Σε μια τηλεοπτική παραγωγή του ’64 την ιστορία του Frosty αφηγείται ένας χιονάνθρωπος.
Ο Frosty ήταν ένας χιονάνθρωπος που ζωντάνεψε όταν κάποια παιδιά βρήκαν ένα μαγικό καπέλο και του το φόρεσαν. Καθώς λιώνει υπόσχεται στα παιδιά «Θα επιστρέψω τα Χριστούγεννα».
Το 1951 ο Gene Autry, o Nat King Cole και ο Guy Lombardo ηχογράφησαν ο καθένας την δική του άποψη για τον Frosty. Η εκτέλεση του Autry πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
GO TELL IT ON THE MOUNTAIN
Είναι spiritual που τραγουδιέται τουλάχιστον από το 1865. Θεωρείται ότι είναι χριστουγεννιάτικο τραγούδι διότι οι πρωτότυποι στίχοι αναφέρονται στην Γέννηση του Ιησού. Το 1963 οι Peter Yarrow, Noel “Paul” Stookey, Mary Travers και ο μουσικός διευθυντής τους Milt Okun διασκεύασαν και ξαναέγραψαν την σύνθεση ως “Tell it on the mountain” με αναφορές στα πολιτικά δικαιώματα.
Έτσι πρώτοι το ηχογράφησαν οι ίδιοι ως Peter Paul & Mary (1964). Ακολούθησαν οι Simon & Garfunkel, Bob Marley, Mahalia Jackson, Frank Sinatra & Bing Crosby, Bobby Darin, Dolly Parton, Kingston Trio, Ames Brothers, Brook Benton, Harry Simeone Chorale, Ray Conniff.
GOD REST YOU MERRY, GENTLEMEN
Την ώρα που ο Scrooge μετράει τα χρήματα του στην κλασική ιστορία του Charles Dickens (1812-1870) “A Christmas carol” (1843) ένας νεαρός Λονδρέζος έξω στον δρόμο τραγουδά “God bless you merry gentlemen! May nothing you dismay”. O Scrooge αντέδρασε κυνηγώντας τον νεαρό που τον ενοχλούσε.
Δεν είναι τυχαίο που ο Ντίκενς διάλεξε αυτό το τραγούδι διότι κανένας άλλος ύμνος δεν είχε ισχυρότερη πολιτισμική επιρροή στο Λονδίνο και σ’ όλη την Αγγλία τότε. Οι δρόμοι του Λονδίνου ήταν η πηγή, η έμπνευση αυτού του σπουδαίου φολκλορικού ύμνου.
Οι στίχοι και η μουσική του πιστεύεται ότι προέρχονται από τον 16ο αιώνα. Η παρτιτούρα του τραγουδιού τυπώθηκε μόλις το 1827 οποτε υπήρξαν μερικές τροποποιήσεις στους στίχους.
Ο τίτλος σημαίνει «Είθε ο Θεός να σας έχει χαρούμενους».
HALLELUJAH
Το «Αλληλούϊα» είναι η αποκορύφωση του μεγάλου ορατοριου «Ο Μεσσίας» που εκτελέστηκε για πρώτη φορά το 1742. Το έργο είναι το πιο γνωστό από τις δημιουργίες του George Frederick Handel (1685-1759). Οι στίχοι προέρχονται από την Βίβλο, που με ιδιαίτερη προσοχή προσάρμοσε ο Βρετανός Charles Jennens.
«Ο Μεσσίας» είναι σύνθεση και των Χριστουγέννων και του Πάσχα και χρησιμοποιείται και στις δύο γιορτές.
HAPPY HOLIDAY
Αρχικά το “Happy holiday” δεν συνδεόταν μόνο με τα Χριστούγεννα. Όταν ο Irving Berlin (1888-1989) έγραψε το τραγούδι αυτό το 1941 για το φιλμ-μιούζικαλ του 1942 “Holiday Inn” επρόκειτο να εξυπηρετήσει ως μουσική υπόκρουση διάφορες γιορτές. Η ταινία είχε άλλο ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι, το “White Christmas”, κι έτσι και τα δύο συνδέθηκαν με τα Χριστούγεννα.
Πρώτος το ηχογράφησε ο Bing Crosby. Άλλες εκτελέσεις: Jackie Gleason, Andy Williams, Carpenters, Manhattan Transfer, Mel Torme.
HARK! THE HERALD ANGELS SING
Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι είχαν άμεσο και σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτού του ύμνου, ο οποίος ήταν ένα από τα εννέα ποιήματα που έγραψε ο ιεροκήρυκας και συνιδρυτής το 1739 του Μεθοδισμού, Charles Wesley (1707-88). Εμπνευσμένος από τους χαρούμενους ήχους που έστελναν οι εκκλησιαστικές καμπάνες στους δρόμους του Λονδίνου την ημέρα των Χριστουγέννων, ο Wesley δημοσίευσε το “Hark!” σε μια συλλογή ύμνων του 1739 που κυκλοφόρησε ο εξίσου διάσημος αδελφός του John (1703-91).
Ο αρχικός τίτλος ήταν “Hark how all the welkin rings” (welkin σημαίνει ουρανός ή παράδεισος). To 1753 o George Whitefield (1714-70), ιεροκήρυκας και στενός συνεργάτης των Wesley στο κίνημα των Μεθοδιστών, δημοσίευσε μια νέα εκδοχή των πρώτων στίχων. Το 1760 ο αιδεσιμότατος Martin Madan (1726-90) έκανε κι αυτός τις δικές του αλλαγές.
Χρειάστηκαν τρεις ποιητές του 18ου αιώνα για τους οριστικούς στίχους του ύμνου. Και δύο μουσικοί του 19ου αιώνα για να βρουν την κατάλληλη μελωδία.
Το 1840 ο Felix Mendelssohn (1809-47) συνέθεσε την καντάδα “Festgesang an die kunstler” για τα 400 χρόνια της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο. Ο Άγγλος μουσικός William H. Cummings διασκεύασε το 1855 την μουσική του Μέντελσον για να ταιριάζουν με τους στίχους του Wesley. Οι περισσότερες πηγές σήμερα δίνουν ως χρονολογία του ύμνου το 1855. Ο Charles Wesley συνέθεσε περισσότερους από 6.000 ύμνους στην ζωή του. Οι πρώτες γνωστές εκδόσεις του “Hark! The herald angels sing” σε δίσκους ήταν των Trinity Choir (1912), Columbia Mixed Quartet (1916).
HAVE YOURSELF A MERRY LITTLE CHRISTMAS
Για τις ανάγκες της ταινίας του 1944 «Meet me in St. Louis” γεννήθηκε το τραγούδι αυτό, όπου το ερμηνεύει η Judy Garland 22χρονη τότε στην μικρή «αδερφή» της Margaret O’ Brien.
Δημιουργοί του τραγουδιού είναι ο συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής Hugh Martin (1914 - ;) που έγραψε την μουσική και ο τραγουδιστής, στιχουργός και συνθέτης Ralph Blane Hunsecker (1914-95) γνωστός και ως Ralph Blane, που έγραψε τους στίχους. Σε δίσκους το έκανε επιτυχία η Judy Garland (1944).
HERE COMES SANTA CLAUS
Το τραγούδι αυτό έκανε την εμφάνιση του το 1946. Το έγραψαν ο ηθοποιός, τραγουδιστής, συνθέτης Gene Autry (1907-98) και ο Oakley Haldeman (1909-86) συνθέτης και μουσικός εκδότης.
Ο Autry είχε την πιο επιτυχημένη ηχογραφημένη εκτέλεση. Άλλοι καλλιτέχνες που το ηχογράφησαν τότε: Doris Day, Bing Crosby – Andrews Sisters, Red Foley, Jan Garber, κλπ. Η ηχογράφηση του Autry ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1947 και οι δίσκος των 78 στροφών έγινε επιτυχία (και χρυσός) το 1947, 1948, 1950.
Ο Autry συνδέθηκε με την ηχογράφηση και άλλων εποχικών τραγουδιών όπως “Rudolph, the red nosed reindeer” (1949, 1950, 1951, 1952, 1957), το πασχαλιάτικο “Peter Cottontail” (1950), “Frosty the snowman” (1950), “The night before Christmas song” (1952).
(There’s no place like) HOME FOR THE HOLIDAYS
Το Χριστουγεννιάτικο αυτό τραγούδι του 1954 έγραψαν ο Robert Allen (μουσική) και ο Al Stillman (στίχοι).
Και μόνο ο τίτλος δείχνει ποια είναι η καλύτερη ευχή για κάποιον τις ημέρες των εορτών. Έτσι δεν δυσκολεύτηκε η δημιουργία των Alllen (1928-2000) – Stillman (1906-79) να γίνει ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του Δεκεμβρίου.
Οι δύο τραγουδοποιοί συνεργάστηκαν και σε άλλες επιτυχίες όπως “It’s not for me to say” (1956), “No not much” (1956), “Chances are” (1957).
Την σύνθεση έκανε πρώτος επιτυχία σε δίσκους 45 στροφών ο Perry Como (1954). Αργότερα την ηχογράφησαν οι Bobby Vee (1962), Carpenters (1985), Garth Brooks (1999), κ.α.
I’LL BE HOME FOR CHRISTMAS (if only in my dreams)
Καθώς ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος φούντωνε το εποχικό αυτό τραγούδι υπογράμμιζε τα συναισθήματα όλων αυτών που ήταν στο μέτωπο και νοσταλγούσαν το σπίτι τους, την οικογένεια, τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Άλλωστε και οι στίχοι εντείνουν την συγκίνηση μιλώντας «Απόψε ονειρεύομαι για ένα μέρος που αγαπώ».
Δημιουργοί του τραγουδιού ήταν οι James Kimball (Kim) Gannon (1900-74), Walter Kent (1911- ), Buck Ram (1908-91).
Το 1943 ο Bing Crosby με την ορχήστρα του John Scott Trotter το έκανε αγαπητό σε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής με τα συναισθήματα που προκαλούσε έγινε μια ισχυρή ελεγεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για τους στρατιώτες που νοσταλγούσαν το σπίτι τους και για τις οικογένειες που ονειρεύονταν την επιστροφή τους.
Ο Αμερικανός συνθέτης Walter Kent έγραψε το 1941 την μουσική του “The white cliffs of Dover”. Το 1989 επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Αγγλία για να δει από κοντά για πρώτη φορά “the white cliffs of Dover”.
Ο στιχουργός Kim Gannon έγραψε τραγούδια όπως “Moonlight cocktail”, “A dreamer’s holiday”, “Under Paris skies”, “I want to be wanted”.
Ο πιανίστας, ενορχηστρωτής και παραγωγός Buck Ram υπήρξε μάνατζερ των Platters κι έγραψε το “Only you” (1955).
I SAW MOMMY KISSING SANTA CLAUS
Ο άγνωστος για άλλες δημιουργίες του Tommie Connor έγραψε μουσική και στίχους για το τραγούδι αυτό το 1952. Την επιτυχία της την οφείλει η σύνθεση σε έναν 12χρονο, τον Jimmy Boyd, ο οποίος την τραγούδησε στην τηλεοπτική εκπομπή του Frank Sinatra και με παιδική αφέλεια και χάρη κατάφερε να πουλήσει ένα εκατομμύριο κόπιες του δίσκου 45 στροφών το 1952. Το 1953 η σύνθεση έγινε ξανά επιτυχία από τον Spike Jones και από την 14χρονη Molly Bee.
I SAW THREE SHIPS
Θρύλοι για μυστηριώδη πλοία κυκλοφορούν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα τρία πλοία του τραγουδιού πηγαίνουν στην Βηθλεέμ. Ο θρύλος αυτός έχει εντοπιστεί στον 12 αιώνα και ειδικά στο 1162, όταν τρία πλοία λέγεται ότι μετέφεραν τα λείψανα των τριών μάγων στην Κολωνία. Από αυτή την ιστορία δημιουργήθηκε ο αγγλικός φολκλορικός ύμνος “I saw three ships” – πιθανότατα τον 15ο αιώνα.
Στην αρχή τα τρία πλοία ήταν μια αλληγορία για τους τρεις μάγους, αλλά με τον καιρό έγινε ένα άλλο τρίο, η Θεία οικογένεια.
Επίσης οι θρύλοι αναφέρουν ότι τον 4ο αιώνα, η Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετέφερε τα λείψανα των Μάγων στο Βυζάντιο. Αργότερα φυγαδεύτηκαν στο Μιλάνο και το 1162 τρία μυστηριώδη πλοία μετέφεραν τα κρανία τους στην Κολωνία.
Τα κρανία πιστεύεται ότι υπάρχουν σήμερα σε κρυστάλλινα φέρετρα στην Καθεδρική της Κολωνίας.
IT’S BEGINNING TO LOOK LIKE CHRISTMAS
O Perry Como με τις Fontane Sisters είχαν την πρώτη επιτυχημένη σε δίσκο ηχογράφηση της σύνθεσης το 1951.
Δημιουργία του Meredith Willson (1902-84) που αναφέρεται στον διάκοσμο των εορτών, ένα θέμα που δεν καλύπτεται συχνά από χριστουγεννιάτικους ύμνους.
Το 1963 χρησιμοποιήθηκε στο Χριστουγεννιάτικο μιούζικαλ του Willson “Here’s love”, που βασίστηκε στο κλασικό φιλμ του 1947 «Θαύμα στην 34η οδό».
Ο Willson είναι διάσημος για τα μιούζικαλ του 1957 “Music Man” και του 1960 “The unsinkable Molly Brown”.
Το 1951 την σύνθεση ηχογράφησε ο Bing Crosby κι αργότερα οι Chipmunks, Frank DeVol, Osmonds, Johnny Mathis.
Ακούγεται στην ταινία του 1992 “Home alone2: χαμένος στη Νέα Υόρκη».
IT CAME UPON THE MIDNIGHT CLEAR
Μια χειμωνιάτικη μέρα του 1849 ο Edmund Hamilton Sears (1810-76), Ουνιτάριος (αντιτριαδικός) ιερέας, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο “It came upon the midnight clear”. Το όραμα του ήταν για παγκόσμια ειρήνη. Το 1850 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Βοστώνης “The Christian Register”.
Την μουσική για το ποίημα του συνέθεσε στη Νέα Υόρκη ο γεννημένος στη Βοστώνη Richard S. Willis (1819-1900), που κάποτε σπούδαζε μαζί με τον Felix Mendelssohn. Το 1870 η δημιουργία τους περιελήφθη στην βρετανική έκδοση “The Hymnal Companion to the Book of Common Prayer”.
O Willis χρησιμοποίησε την μελωδία της σύνθεσης του “See Israel’s gentle shepherd stand” ή “Study No 23” για να ντύσει τους στίχους του Sears.
JINGLE BELL ROCK
Η μουσική και οι στίχοι είναι των Joe Beal – Jim Boothe. Το έγραψαν το 1957, ακριβώς 100 χρόνια μετά την εμφάνιση του “Jingle Bells”.
O Joseph Carleton Beal (1900-67) και ο James Ross Boothe (1917- ;) άνηκαν και οι δύο στον χώρο της διαφήμισης.
Η μελωδία θυμίζει κάπως ένα τμήμα από την πρώτη πράξη του μπαλέτου «Η λίμνη των κύκνων» (1877) του Τσαϊκόφσκυ.
To “Jingle bell rock” κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1957 ως το πρώτο χριστουγεννιάτικο τραγούδι του rock’ n’ roll με ευρεία απήχηση. Το ερμήνευσε ο Bobby Helms (1933-97) που άρχισε να τραγουδά στο ραδιόφωνο από εννέα χρονών.
Ήταν ερμηνευτής της μουσικής country και κιθαρίστας. Ο Helms είχε άλλη μια εξίσου μεγάλη επιτυχία το “My special angel” (1957).
JINGLE BELLS
Είναι γνωστό και με τον τίτλο “The one horse open sleigh”. Το συνέθεσε (σε δικούς του στίχους) ο Αμερικανός James S. Pierpont (1822-93) το 1857.
Η μελωδία έχει ζωηρό και χαρούμενο σκοπό που συμβολίζει το αισιόδοξο κλίμα των ημερών, χωρίς οι στίχοι να έχουν άμεση αναφορά στα Χριστούγεννα ή τις γιορτές γενικά.
Ο Pierpont ήταν θείος του επενδυτή J. P. Morgan και σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο ίδιος έπαιξε την σύνθεση για πρώτη φορά στο πιάνο στην ταβέρνα Simpson’s στο Medford της Μασαχουσέτης. Αρχικά γράφηκε ως τραγούδι για την Ημέρα των Ευχαριστιών με τίτλο “The one horse open sleigh” (Το ανοικτό έλκηθρο του ενός αλόγου).
Πρώτη έκανε επιτυχία σε δίσκους το “Jingle bells” η ορχήστρα Benny Goodman (1935) κι αμέσως μετά η ορχήστρα Glenn Miller (1941) και ο Bing Crosby με τις Andrews Sisters (1943).
JOLLY OLD SAINT NICHOLAS
Το στυλ και το περιεχόμενο προδίδουν σύνθεση από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα ή ίσως και αρχές του 20ου αιώνα. Λέγεται ότι ίσως το έγραψε ο Benjamin R. Hanby (1833-67) ή κάποιος επηρεασμένος από το στυλ του.
Το 1962 το διασκεύασε με τον δικό του εξαιρετικό τρόπο ο Ray Conniff. Ακολούθησαν οι Frank De Vol, Chipmunks, κ.α.
JOY TO THE WORLD
Οι στίχοι είναι του Isaac Watts (1674-1748) που δανείστηκε εν μέρει από την «Παλιά Διαθήκη» (ψαλμός 98). Την μουσική διασκεύασε κι ενορχήστρωσε το 1836 ο Αμερικανός Lowell Mason το 1836 από μια παλιότερη μελωδία που τότε πίστευαν ότι είναι του Handel, διότι το θέμα του ρεφραίν (And heaven and nature sing) παρουσιάζεται στην ορχηστρική έναρξη και στην ρεσιτατίβα “Comfort ye” από τον “Messiah” του Handel και οι πρώτες τέσσερις νότες ταιριάζουν με την αρχή του χορωδιακού τμήματος “Lift up your heads” και “Glory to God” από το ίδιο ορατόριο. Πάντως ο Handel δεν συνέθεσε ολόκληρη την μελωδία.
Υπάρχει και δεύτερος τίτλος της σύνθεσης: “Antioch”.
Μια από τις πιο γνωστές ηχογραφήσεις είναι η οργανική της ορχήστρας Percy Faith (1954). O Faith το ξαναηχογράφησε το 1959.
O Watts, «πατέρας της αγγλικής υμνωδίας», έγραψε περισσότερα από 450 θρησκευτικά τραγούδια.
Η πιο παλιά γνωστή ηχογράφηση είναι της χορωδίας Trinity (1911).
LET IT SNOW! LET IT SNOW! LET IT SNOW
Οι εξαιρετικά παραγωγικοί δημιουργοί Sammy Cahn (1913-92) – Jule Styne (1905-94), που, μεταξύ άλλων, μας κληροδότησαν το βραβευμένο με Όσκαρ “Three coins in the fountain” (1954) έγραψαν το 1945 το “Let it snow! Let it snow! Let it snow!”, που πρώτος ηχογράφησε ο Vaughn Monroe με την ορχήστρα του και φωνητικά των Norton Sisters (1946). Την ίδια χρονιά εκτός από τον Monroe το έκαναν επιτυχία σε δίσκους ο Woody Herman, η Connee Boswell με την ορχήστρα Russ Morgan και ο Bob Crosby.
Το 1950 το ηχογράφησε και ο Frank Sinatra, στενός φίλος και θαυμαστής των δύο δημιουργών, που όταν τους ζήτησε ένα νέο χριστουγεννιάτικο τραγούδι το 1954 του έγραψαν το “The Christmas waltz”.
LITTLE DRUMMER BOY, THE
Δύο παλιά θέματα διασταυρώνονται στον σύγχρονο ύμνο “The little drummer boy” («Ο μικρός τυμπανιστής»). Το πρώτο θέμα η παράδοση αιώνων της προσφοράς δώρων στο νεογέννητο Χριστό. Το δεύτερο θέμα είναι η επιλογή ντραμς στους χριστουγεννιάτικους ύμνους, όπως στο “The twelve days of Christmas” και στον γαλλικό ύμνο “Patapan”.
Στον «Μικρό τυμπανιστή» υπάρχει ένα μικρό αγόρι που ταξιδεύει προς την φάτνη και προσφέρει ένα μοναδικό δώρο αγάπης-το ταλέντο του στα τύμπανα. Ο ύμνος εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1941 με τίτλο “Carol of the drum”. Η δημιουργός του Katherine K. Davis (1892-1980) από το Μιζούρι ήταν σεβαστή συνθέτις σοβαρής μουσικής, που περιελάμβανε οπερέτες, χορωδιακά έργα και μελωδίες ύμνων.
Το 1958 ο τίτλος έγινε “The little drummer boy” και ο Henry V. Onorati(1912-;) και ο Harry Simeone (1911-2005) παρουσιάστηκαν ως συνδημιουργοί.
Εννέα χρόνια μετά την αναγέννηση του η εξαιρετική απήχηση του οδήγησε στην παραγωγή του τηλεοπτικού «σπέσιαλ» “The little drummer boy” με αφηγήτρια την ηθοποιό Greer Garson.
Η πρώτη ηχογράφηση έγινε από την 25μελή χορωδία του Harry Simeone. Απόφοιτος της Σχολής Μουσικής Julliard o Simeone για πολλά χρόνια ήταν ενορχηστρωτής της ορχήστρας Fred Waring.
Ο δίσκος 45 στροφών του Simeone έγινε επιτυχία στις ΗΠΑ το 1958, 59, 60, 61, 62. Άλλες εκτελέσεις γνωστές Johnny Mathis (1963), Joan Baez (1966), Lou Rawls (1967), David Bowie & Bing Crosby (2000), Gloria Gaynor (2002).
LORD’S PRAYER
Οι στίχοι αποτελούν διασκευή από την Βίβλο. Η μουσική (1935) είναι του Albert Hay Malotte (1895-1964). O Mario Lanza το τραγούδησε στην ταινία του 1952 “Because you ’re mine” («Μπελλα Γραναδα») ενώ πιο πριν η Gracie Fields το ερμήνευσε στο φιλμ του 1943 “Stage door canteen” (Τ’ αστέρια σε συναγερμό).
Η «Προσευχή του Κυρίου» (από το κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 6) είναι η προσευχή του Ιησού.
Σε δίσκους έγινε επιτυχία το 1949 από τον Perry Como.
MARSHMALLOW WORLD, A
Ο συνθέτης Peter De Rose (1900-53) και ο στιχουργός Carl Sigman (1909- ;) έγραψαν το 1949 το “A marshmallow world”. Αυτή είναι η μόνη γνωστή συνεργασία των δύο δημιουργών.
Χωριστά ο Sigman έγραψε στίχους και/ή μουσική για δημοφιλή τραγούδια όπως “Dance ballerina dance” (1947), “Ebb tide” (1953), “My heart cries for you” (1950), “Arrivedercy, Roma” (1958). O De Rose έγινε γνωστός κυρίως από την εξαιρετική πιανιστική σύνθεση του 1934 “Deep purple” – στην οποία αργότερα προστέθηκαν στίχοι.
“Marshmallow” είναι ένα ζαχαρωτό, που μοιάζει με λουκούμι, και λατρεύουν τα παιδιά στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα τις μέρες των εορτών.
Την σύνθεση έκανε επιτυχία το 1951 ο Bing Crosby. Αργότερα την ηχογράφησαν οι Johnny Mathis, Brenda Lee, Dean Martin, Darlene Love, κ.α.
MARY’S BOY CHILD
Τραγούδι του 1956 σε στίχους και μουσική του Jester (ή Jesse) Hairston (1901-2000). Μεταξύ άλλων το ηχογράφησαν το 1956 ο Harry Belafonte σε ρυθμό calypso και το 1978 οι Boney M σε ποτ πουρί.
MERRY CHRISTMAS, POLKA
O Paul Francis Webster (1907-84) με τον Johnny Burke (1908-64) έγραψαν το “Merry Christmas polka” που έκαναν επιτυχία το 1950 οι Andrews Sisters με την ορχήστρα Guy Lombardo.
MY FAVORITE THINGS
Η σύνθεση αυτή του 1959 για τις ανάγκες του θεατρικού μιούζικαλ “The sound of music” έχει τις υπογραφές των Oscar Hammerstein II (μουσική) – Richard Rodgers (στίχοι). Στο θέατρο το ερμήνευσε η Mary Martin, όταν όμως το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο (1965) καταγράφηκε ως χριστουγεννιάτικο τραγούδι κι έγινε αθάνατο από την Julie Andrews. Το άλμπουμ με την υπόκρουση του φιλμ έγινε Νο1 το 1965 και χρυσός δίσκος. Σε δίσκους 45 στροφών το τραγούδι έγινε επιτυχία μόνο από την ορχήστρα Herb Alpert (1969).
NUTTIN’ FOR CHRISTMAS
Αυτό το τραγούδι είναι για ένα μικρό αγόρι που δεν θα πάρει δώρα για τα Χριστούγεννα διότι συνεχώς κάνει κακές πράξεις …. Είναι η προειδοποίηση για όλα τα παιδιά ότι ο Αη Βασίλης παρακολουθεί τις πράξεις τους. Η μελωδία βασίζεται στο παραδοσιακό γαλλικό τραγούδι του 19ου αιώνα “Vive la companie”.
Η πρώτη εκτέλεση ήταν του Barry Gordon, ηθοποιού στις δεκαετίες του ’50 και ’60. Επίσης έπαιξε στην τηλεόραση και στο θέατρο.
Ήταν 6 χρονών ο Gordon όταν ηχογράφησε το «Τίποτα για τα Χριστούγεννα» με την ορχήστρα Art Mooney, που έγινε χρυσός δίσκος (1955-56).
Την σύνθεση έκαναν επίσης επιτυχία οι: Fontane Sisters, Joe Ward, Ricky Zahnid, Stan Freberg.
To “Nuttin’ for Christmas” υπογράφουν οι Roy C. Bennett (1918-;) Sid Tepper (1918-;).
O COME, O COME, EMMANUEL
Πιστεύεται ότι προέρχεται από τον 12ο αιώνα, αλλά η χώρα προέλευσης θεωρείται άγνωστη, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η μουσική μπορεί να είναι από την Γαλλία.
Ο John Mason Neale (1818-66), ένας Άγγλος κληρικός, μελετητής της ελληνικής και λατινικής γλώσσας, έκανε σημαντική δουλειά πάνω στην χριστουγεννιάτικη μουσική. Συνδέθηκε με την δημιουργία πολλών ύμνων όπως “Good Christian men, rejoice” (1853), και “Good King Wenceslas” (1853). Το 1851 μετέφρασε μερικούς λατινικούς στίχους με τίτλο “Veni, Emmanuel” κι έγραψε τους γνωστούς σήμερα στίχους του “O come, o come, Emmanuel”.
Το 1854 ο συνεργάτης του Neale, Thomas Helmore (1811-90) διασκεύασε κάποιες μουσικές άγνωστης προέλευσης για να ταιριάζουν με τους στίχους του Neale.
Η μελωδία λέγεται ότι ήταν από τον 15ο αιώνα και την χρησιμοποιούσαν μοναχές του μοναχικού τάγματος του Αγίου Φραγκίσκου. Εξ άλλου, οι λατινικοί στίχοι μπορεί να προέρχονται από κάποιες στροφές του 6ου ή 7ου αιώνα με τίτλο «Αντίφωνον», που όμως εντοπίζονται μόλις το 1710.
Ορισμένες στροφές έχουν μεταφραστεί από τον Henry Sloane Coffin (1877-1954).
O HOLY NIGHT
Είναι γνωστό και με τον τίτλο “Christmas song”, αλλά βασίζεται στο γαλλικό “Cantique de Noel” του 1858. Κάποια στιγμή ήταν τόσο δημοφιλές Χριστουγεννιάτικο τραγούδι στο Παρίσι που οι άνθρωποι συνέρρεαν στις εκκλησίες για να το ακούσουν, μολονότι οι Εκκλησιαστικοί κύκλοι απέρριπταν τον ύμνο για «έλλειψη γούστου και πνευματικότητας».
Η μελωδία βασίζεται σε ποίημα που έγραψε ο Μ. (ή Placide) Cappeau de Roquemaure (1808-77), ενώ ο Παριζιάνος συνθέτης Adolphe Charles Adam (1803-56) αργότερα σχεδίασε την μελωδία. Στα αγγλικά μεταφράστηκε από τον John S. Dwight (1818-93), έναν δάσκαλο μουσικής της Βοστώνης και συνιδρυτή του The Harvard Music Society.
O Adam συνέθεσε το 1841 το μπαλλέτο Giselle και σιγά-σιγά έγινε ο πιο διάσημος συνθέτης κωμικής όπερας της Γαλλίας.
Το 1870 κατά την διάρκεια του Γαλλο-πρωσσικού πολέμου, όταν η Γερμανία επιτέθηκε στην Γαλλία, καθώς οι στρατιώτες τους ήταν αντιμέτωποι έξω από το Παρίσι κι ετοιμάζονταν για ολοκαύτωμα, ένας Γάλλος απροειδοποίητα βγήκε από τα χαρακώματα τραγουδώντας “Cantique de Noel” με θεία φωνή που σοκάρισε τους Γερμανούς και τους ανάγκασε να σταματήσουν την ανταλλαγή πυρών. Όταν ο Γάλλος τελείωσε ένας ψηλός Γερμανός στρατιώτης βγήκε από το χαράκωμα και στην δική του γλώσσα τραγούδησε τον Χριστιανικό ύμνο “From heaven above to earth I come” (“Vom himmel hoch”) του Γερμανού προτεστάντη Martin Luther (1483-1546).
O TANNENBAUM, O TANNENBAUM (O Christmas tree)
Τους στίχους στην αγγλική γλώσσα με τίτλο “Maryland, my Maryland” έγραψε ο 22 χρονος James Ryder Randall στο κολλέγιο Paydras της Λουϊζιάνα στις 23 Απριλίου 1861. Η μουσική βασίζεται (α) στο παλιότερο τραγούδι (οινοποσίας) “Mini est propositum” του Walter de Mapes, γνωστό στην Οξφόρδη τον 12ο αιώνα (β) και στο μεταγενέστερο γερμανικό φολκλορικό τραγούδι “Tannenbaum, o tannenbaum!”.
Το 1824 τα χριστουγεννιάτικα δέντρα ήταν τόσο δημοφιλή στην Γερμανία που ο διευθυντής ενός σχολείου της Λειψίας, ο Ernst Gebhard Anschutz (1800-61) έγραψε ένα τραγούδι για να το διδάξει στους μαθητές. Αυτός πήρε τα παλιά θέματα και με νέους στίχους βάφτισε την δημιουργία του “O tannenbaum” («Έλατο»). Στα επόμενα χρόνια η μελωδία που τώρα κυρίως αποκαλείται “O Christmas tree” έγινε το επίσημο τραγούδι των πολιτειών Maryland, Delaware, Missouri. Το 1961 κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ με τίτλο “Kiss for Christmas” από τον Joe Dowell.
PATAPAN
Η Βουργουνδία δεν είναι μόνο η πατρίδα εξαιρετικών κρασιών αλλά και μια από τις περιοχές της Γαλλίας, που «γέννησαν» υπέροχους ύμνους. Ο πιο γνωστός από τους δημιουργούς ύμνων της Βουργουνδίας είναι ο στιχουργός Bernard de la Monnoye (1641-1728). Όλοι του οι ύμνοι γράφηκαν πιθανότατα το 1700 και ζευγαρώθηκαν με μελωδίες που μάλλον προέρχονται από τις φολκλορικές μουσικές της Βουργουνδίας.
Το χαρούμενο και ρυθμικό “Patapan” που εξωθεί τον μικρό Willie να πάρει το μικρό του τύμπανο και να αρχίσει να παίζει είναι προγενέστερο και καλύτερο – όπως λένε οι ειδικοί – από το “Little drummer boy”.
Την σύνθεση έχουν ηχογραφήσει οι Bing Crosby, Robert Shaw Chorale, Mormon Tabernacle Choir, The Cleveland Orchestra, κ.α.
PETIT PAPA NOEL
Ένα από τα δημοφιλέστερα εποχικά τραγούδια της Γαλλίας. Σε στίχους του Raymond Vincy και μουσική του Henri Martinet (1944) ακούγεται για πρώτη φορά στην ταινία “Destins” του Richard Pottier από τον Tino Rossi. Λέγεται ότι πούλησε πάνω από 25 εκατομμύρια αντίτυπα σ’ όλο τον κόσμο (κι απ’ αυτά τα 18 στην Γαλλία). Μόνο το “White Christmas” του Bing Crosby το ξεπερνάει σε πωλήσεις ισχυρίζονται οι Γάλλοι.
ROCKIN’ AROUND THE CHRISTMAS TREE
Προσωπική επιτυχία της Brenda Lee το 1960, 1961 και 1962. Πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Το έγραψε το 1958 ο Johnny Marks (1909-85) κι είναι ένα από τα ελάχιστα χριστουγεννιάτικα τραγούδια σε ρυθμό ρόκ. Ο Marks έχει υπογράψει και τα “Rudolph, the red-nosed reindeer”, “A holly jolly Christmas” (1962), “Jingle, jingle, jingle” (1964), “Silver and gold” (1964), “When Santa Claus gets your letter” (1950), κ.α.
RUDOLPH, THE RED-NOSED REINDEER
Στην εποχή πριν από το 1955, δηλαδή πριν από την εμφάνιση του rock’ n’ roll το “Rudolph, the red-nosed reindeer” ήταν δεύτερο σε επιτυχία μετά το “White Christmas” απ’ όλα τα εποχικά τραγούδια, αφού πούλησε πάνω από 8 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στην εκτέλεση του Gene Autry (1950), ο οποίος το ξαναέκανε επιτυχία και το ’51, το ’52 και το ’53. Τον συνοδεύει το γυναικείο φωνητικό γκρουπ “The Pinafores”. O Autry το ξαναηχογράφησε το 1957.
To 1950 άλλες δύο εκτελέσεις είχαν απήχηση: του Bing Crosby και η χιουμοριστική του Spike Jones.
Ο Autry (1907-98) ήταν ο πρώτος τραγουδιστής – κάου μπόϋ του κινηματογράφου παίζοντας σε περισσότερα από 96 γουέστερν. Ήταν τραγουδιστής της country, τραγουδοποιός, κιθαρίστας και ηθοποιός. Από το 1933-52 είχε επιτυχίες όπως “Here comes Santa Claus” (1947), “Frosty the snow man” (1950), “Peter Cottontail” (1950).
Οι τάρανδοι δεν αποτελούν σύγχρονο θέμα για χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Από τότε που ο Clement Moore πρόσθεσε έναν ακόμα τάρανδο, τον Rudolph, στο έλκηθρο του Αη Βασίλη στο έργο του “Twas the night before Christmas” (1822) οι τάρανδοι αναφέρονται σε ύμνους.
Αλλά το τραγούδι-φαινόμενο του Johnny Marks (1909-85) το 1949 “Rudolph, the red-nosed reindeer” ήταν κάτι περισσότερο από μια αναφορά σε ταρανδους. Ο Ρούντολφ έγινε ο πιο σημαντικός «χαρακτήρας» από την εποχή του Moore. O Marks δεν ήταν, παρ’ όλα αυτά, ο εμπνευστής του Rudolph. To 1939 ο κουνιάδος του Robert L. May έγραψε την ιστορία του Ρουντολφ, ως τμήμα μιας διαφημιστικής καμπάνιας για τα καταστήματα Montgomery Ward. Το 1947 η επιχείρηση έδωσε τα δικαιώματα του Ρουντολφ στον May που τύπωσε την ιστορία σε μορφή βιβλίου. Ο μικρός τόμος έγινε αμέσως best seller. O Marks διασκεύασε την ιστορία σε στίχους και πρόσθεσε τον ευχάριστο ρυθμό.
Με αστέρι τον Ρούντολφ γυρίστηκαν δύο ταινίες. Η πρώτη (1964) με αφηγητή τον Burl Ives και η δεύτερη (1976) με αφηγητή τον Red Skelton.
SANTA BABY
To “Santa baby” δεν αναφέρεται στον Santa Claus αλλά στην φαντασίωση μιας γυναίκας για έναν ώριμο άνδρα (μωρό). Οι δημιουργοί του τραγουδιού που έκανε επιτυχία το 1953 η Eartha Kitt είναι οι Joan Javits, Phil Springer, Tony Springer. Την Kitt συνοδεύει η ορχήστρα Henri Rene.
Το 1954 η Eartha Kitt ηχογράφησε ένα παρόμοιο – τουλάχιστον στιχουργικά – θέμα, το “(This year’s) Santa baby” χωρίς επιτυχία.
Σε μια νέα γενιά το δίδαξε το τραγούδι η Madonna όταν το συμπεριέλαβε στο άλμπουμ του 1987 “A very special Christmas”.
SANTA CLAUS IS COMING TO TOWN
Δημιουργία του 1932 από τον στιχουργό Haven Gillespie (1888-1975) και τον συνθέτη John Frederick Coots (1897 - 1985). Πέρασαν δύο χρόνια πριν ενδιαφερθεί κάποιος για το τραγούδι τους. Λίγο πριν από την γιορτή των Ευχαριστιών, το 1934, ο Eddie Cantor το τραγούδησε στην ραδιοφωνική του εκπομπή. Αλλά ακόμα και γι’ αυτό χρειάστηκε να ασκήσει κάποια πίεση η Ida, σύζυγος του Cantor.
Η απήχηση ήταν τεράστια και άμεση. Ανάλογη επιτυχία είχε η ηχογράφηση του Bing Crosby με τις Andrews Sisters (1943 έως 1947) και του Perry Como.
Ήταν το πρώτο μιας σειράς 20 κορυφαίων Χριστουγεννιάτικων τραγουδιών που εμφανίστηκαν από το 1932-1951.
Ο Gillespie έγραψε και άλλα επιτυχημένα τραγούδι όπως “That lucky old sun” (1949) και ο Coots, μεταξύ άλλων, το “Love letters in the sand” (1931).
H πρώτη επιτυχημένη εμπορικά ηχογράφηση “Santa Claus is coming to town” ήταν από την ορχήστρα George Hall (1934).
Το 1962 το ηχογράφησαν οι “4 Seasons”, το 1970 οι Jacksons και το 1985 ο Bruce Springsteen.
SANTO NATALE (Merry Christmas)
Ήταν το 1954 όταν ο Άγγλος τενόρος David Whitfield με την ορχήστρα Stanley Black έκανε επιτυχία το “Santo Natale”.
Ο ίδιος το 1954 είχε άλλη μια μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ, το χρυσό “Cara mia”.
O Whitfield ήταν ο πιο επιτυχημένος Βρετανός τραγουδιστής στις ΗΠΑ πριν από την εμφάνιση του rock’ n’ roll. Στην Αγγλία από το 1953-60 είχε 21 επιτυχίες.
Το “Santo Natale” είναι αμερικάνικο τραγούδι που υπογράφουν οι Belle Nardone, Al Hoffman (1902-60), Dick Manning (1912-91).
SILENT NIGHT
Η «Άγια Νύκτα» θεωρείται το διασημότερο χριστουγεννιάτικο τραγούδι. Την παραμονή των Χριστουγέννων, το 1818, στην εκκλησία του Άγιου Νικολάου στο Oberndorf της Αυστρίας, που απέχει 11 μίλια από το Σαλτσμπουργκ (γενέθλια πόλη του Mozart) ο πατήρ Joseph Mohr (1792-1848), βοηθός ιερέας, ανακάλυψε ότι η υγρασία από το γειτονικό ποτάμι Salzach είχε προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο εκκλησιαστικό όργανο. Ο Mohr έγραψε πρόχειρα ένα ποίημα που άρχιζε με τους στίχους “Stille nacht, heilige nacht”. Εκείνη την ώρα καταφθάνει ο Franz Gruber (1787-1863), δάσκαλος σε σχολείο που συμπλήρωνε τον μισθό του παίζοντας όργανο στον Άγιο Νικόλαο. Κανονικά εκείνο το βράδυ έπρεπε να βρίσκεται σε γειτονικό χωριό. Ο Mohr έφερε τους στίχους του στον Gruber για να τους μελοποιήσει. Σε λίγες ώρες ο Gruber είχε έτοιμη την μελωδία ενορχηστρωμένη για δύο φωνές, χορωδία και κιθάρα. Στην λειτουργία του μεσονυκτίου τραγούδησαν την «Άγια νύκτα» μαζί με το εκκλησίασμα.
Την άνοιξη του επόμενου χρόνου ένας επιδιορθωτής οργάνων ήρθε να φτιάξει το χαλασμένο εκκλησιαστικό όργανο. Φεύγοντας εξασφάλισε ένα αντίγραφο του τραγουδιού. Αυτός διέδωσε τον ύμνο σ’ όλες τις πόλεις και τα χωριά του Τυρολου. Σύντομα η σύνθεση ταξίδεψε ακόμα πιο μακριά χάρη σε δύο οικογένειες – φωνητικά σύνολα τους Strasser και τους Rainer. Το 1831 οι πρώτοι το τραγουδούν στην έκθεση της Λειψίας και το 1834 μπροστά στον Βασιλιά της Πρωσίας. Το 1839 οι Reiner το ερμήνευσαν στη Νέα Υόρκη. Το 1863 προστέθηκαν οι αγγλικοί στίχοι κι ονομάστηκε “Silent Night” από τον John Freeman Young (1820-85) που αργότερα έγινε επίσκοπος στην Florida.
Η πρώτη ηχογράφηση του “Silent Night” έγινε στην Γερμανία το 1901 από την Betsy Schot.
Μια από τις πρώτες ηχογραφήσεις ήταν του κουαρτέτου Χαυδν (1905), αλλά ήταν ο Bing Crosby που το επέβαλε πρώτα στις ΗΠΑ το 1936 και μετά σ’ όλο τον κόσμο (πάνω από 10 εκατομμύρια πωλήσεις).
SILVER BELLS
Το 1950 ήταν μια καλή χρονιά για τον Jay Livingston και τον Ray Evans που είδαν τον Nat King Cole να οδηγεί την δημιουργία τους “Mona Lisa” στο Νο1.
Την ίδια χρονιά ο Bob Hope και η Marilyn Maxwell τραγούδησαν την σύνθεση των Livingston-Evans “Silver bells” στην ταινία “The lemon-drop kid”.
O Bing Crosby με την Carol Richards ακολούθησαν με την πρώτη επιτυχημένη εμπορικά ηχογράφηση (1953) και η δημοτικότητα του τραγουδιού συνεχίστηκε στην δεκαετία του ’60 με εκτελέσεις των Earl Grant και Al Martino.
SLEIGH RIDE
Ο ενορχηστρωτής και συνθέτης Leroy Anderson (1908-75) το έγραψε το 1948 και πρώτη το έκανε επιτυχία σε δίσκους το 1949 η Boston Pops Orchestra με διευθυντή τον Arthur Fiedler. Ένα χρόνο αργότερα έγραψε στίχους ο Mitchell Parish (1900-93), γνωστός από τα “Stardust”, “Deep purple”, “Moonlight serenade”. Επίσης έγραψε άλλο ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι, το “Christmas time in Harlem”.
Η μουσική και οι στίχοι αναφέρονται σε ένα περίπατο με έλκυθρο σε υπέροχα χιονισμένα τοπία. Μεταξύ άλλων το 1984 το τραγούδησε η Dolly Parton και το 1999 ο Garth Brooks.
SNOWFALL
Πιανίστας κι ενορχηστρωτής ο Claude Thornhill (1909-65), αφού συνεργάστηκε ως μουσικός με τις ορχήστρες Freddy Martin, Leo Reisman, Paul Whiteman, δημιούργησε την δική του ορχήστρα. Το 1941 συνέθεσε ο ίδιος κι ηχογράφησε το οργανικό “Snowfall”, που συνδέθηκε με τα ταραγμένα από τον πόλεμο Χριστούγεννα.
Αργότερα το ηχογράφησαν οι: Jackie Gleason, Glen Gray, Roger Williams, Billy Vaughn, Earl Grant, Ramsey Lewis Trio, Tony Bennett, Henry Mancini, Boston Pops Orchestra, Manhattan Transfer.
SUZY SNOWFLAKE
Δύο Αμερικανοί, o Sid Tepper (1918 - ;) και ο Roy C. Bennett (1918- ) συνεργάστηκαν το 1951 κι έγραψαν από κοινού τους στίχους και την μουσική του “Suzy Snowflake”. Ίσως το πρώτο τραγούδι που υμνεί μια χιονονιφάδα με όνομα. Οι ίδιοι δημιουργοί έγραψαν το 1955 το “Nuttin’ for Christmas” και πιο πριν τα “Red roses for a blue lady” (1948), “Naughty lady of Shady Lane” (1954).
To “Suzy snowflake” ηχογράφησε πρώτη το 1951 η Rosemary Clooney σε δίσκο 78 στροφών.
TOYLAND
Από την θεατρική παράσταση της οπερέτας “Babes in toyland” που παρουσιάστηκε στο Σικάγο το 1903 κι αμέσως μετά στη Νέα Υόρκη προέρχεται το “Toyland”. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε στην κινηματογραφική έκδοση του έργου (1934), παραγωγή της MGM με τους Χονδρό-Λιγνό, ενώ στην τηλεόραση άλλαξε ο τίτλος του φιλμ κι έγινε “March of the wooden soldiers”. Συνθέτης του τραγουδιού είναι ο Victor Herbert (1859-1924) και στιχουργός ο Glen Mc Donough (1870-1924).
Οι στίχοι δεν έχουν σχέση με τις παραδόσεις των Χριστουγέννων αλλά το πνεύμα του τραγουδιού επικεντρώνεται στην χαρά που φέρνουν τα παιχνίδια στα παιδιά.
Ο Herbert συνέθεσε το “Toyland” τρεις δεκαετίες πριν από την άλλη επιτυχημένη δημιουργία του “Santa Claus is comin’ to town”.
Η πιο παλιά εκτέλεση σε δίσκους είναι από την Corrine Morgan με το κουαρτέτο Haydn (1904).
’TWAS THE NIGHT BEFORE CHRISTMAS
Το χριστουγεννιάτικο αυτό ποίημα είναι γνωστό και ως “A visit from St. Nicholas”. O Clement Clarke Moore (1779-1863), καθηγητής ελληνικής και ανατολίτικης λογοτεχνίας, έγραψε το ποίημα. Τώρα αποτελεί παράδοση στις ΗΠΑ οι οικογένειες να το διαβάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων.
Λέγεται ότι μια φίλη της οικογένειας του Moore, η H. Butler έστειλε το ποίημα στην εφημερίδα της Νέας Υόρκης “Sentinel” που το δημοσίευσε με τον όρο να μείνει ανώνυμος ο ποιητής. Ήταν το 1823. Το 1844 ο Moore παραδέχτηκε ότι ήταν δικό του.
Ο πατέρας του Moore ήταν επίσκοπος της Νέας Υόρκης και ήταν παρών στ ην ορκωμοσία του George Washington.
Για πρώτη φορά έγινε τραγούδι το 1942 με μουσική του Kenneth Lorin (Ken) Darby (1909 - ;). Στην μουσική πρόσθεσαν δικά τους μέρη οι Frank Henri Klickmann (1885-1966) το 1951 και ο Johnny Marks (1909-85) το 1952.
Το 1950 το “ ’Twas the night before Christmas” ηχογραφήθηκε από τον Arthur Godfrey κι αργότερα από τον Perry Como.
TWELVE DAYS OF CHRISTMAS
Παραδοσιακό τραγούδι της Αγγλίας γνωστό τουλάχιστον από το 1700. Οι 12 μερες στις οποίες αναφέρεται είναι μεταξύ των Χριστουγέννων και των Επιφανείων. Στην αρχή ήταν γνωστό ως “A partridge in a pear tree” («Μια πέρδικα σε αχλαδιά»). Η πέρδικα στην εκκλησία συμβολίζει την εγκατάλειψη της πίστης, διότι είναι γνωστό ότι το πτηνό αυτό εγκαταλείπει τα νεογνά του. Η αχλαδιά ίσως αναφέρεται σε ένα παλιό χριστουγεννιάτικο έθιμο όπου ένα νεαρό κορίτσι βρίσκει μια αχλαδιά κάνει τρεις γύρους του δέντρου και ανταμείβεται βλέποντας την εικόνα του πραγματικού αγαπημένου της. Οι τρεις όρνιθες από την Γαλλία είναι στην πραγματικότητα από την Βρετάνη. Τα τέσσερα πουλιά είναι μαυροπούλια. Τα πέντε χρυσά δακτυλίδια αναφέρονται στους δακτυλιοφόρους φασιανούς αλλά μπορούν να υπονοούν και σπίνους ή καρδερίνες. Επειδή η εποχή των Χριστουγέννων είναι μια μεγάλη γιορτή τα δώρα συμβολίζουν τα επιτίμια που απαιτούνται ή αξιώνονται για αμέλεια ενός ανθρώπου να τηρήσει ορισμένα σημαντικά έθιμα.
Το τραγούδι αυτό μπορεί να ξεκίνησε ως παιδικό αλλά με την μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1864.
Ένα παρόμοιο τραγούδι είναι γνωστό στην Γαλλία.
Από την αρχή ως το τέλος οι στίχοι αναφέρονται σε δώρα που ο/η αγαπημένος/η φέρνουν στον τραγουδιστή τις 12μερες των Χριστουγέννων. Το 1963 υπήρξε η κωμική εκτέλεση “The twelve gifts of Christmas” από τον Allan Sherman.
WE THREE KINGS OF ORIENT ARE
Ο Αμερικανός John Henry Hopkins, Jr. (1820-91) έγραψε τους στίχους και την μουσική το 1857. Εκείνη την εποχή ήταν αρχισυντάκτης του Church Journal στη Νέα Υόρκη. Ο μόνος λόγος να γράψει το τραγούδι ήταν για να κάνει ένα διαφορετικό δώρο στα αγαπημένα του ανήψια.
Το 1859 κυκλοφορεί η παρτιτούρα με τίτλο “Three Kings of Orient”.
O Hopkins ήταν γιος του δεύτερου επισκοπικού δεσπότη του Βέρμοντ. Ο ίδιος υποστήριζε ότι η έμπνευση του τραγουδιού βασίζεται ελεύθερα στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο. Ο Hopkins δέχθηκε αρνητική κριτική διότι απεκάλεσε τους σοφούς (ή μάγους) “Kings” (Βασιλιάδες), ενώ η Βίβλος τους αναφέρει μόνο ως «ανθρώπους από την Ανατολή».
WE WISH YOU A MERRY CHRISTMAS
Ο στιχουργός και ο συνθέτης είναι άγνωστοι, αλλά πιστεύεται ότι θα πρέπει να τους αναζητήσουμε στην Αγγλία, στον 16ο αιώνα. Η παράδοση να δίδονται χριστουγεννιάτικες λιχουδιές στους υμνωδούς που περιφέρονται από σπίτι σε σπίτι αντανακλάται στους στίχους.
Το ηχογράφησαν οι Perry Como, Kingston Trio, Harry Belafonte, Ray Conniff, Al Martino, Tony Bennett, John Denver, Barry Manilow, κ.α.
WHAT CHILD IS THIS?
Η μουσική προέρχεται από τον 16ο αιώνα. Στις αρχές του 1500 ήταν γνωστό ως “My lady Greensleeves” και κατά την διάρκεια της βασιλείας της Ελισάβετ λέγεται ότι η ίδια το χόρεψε. Ακόμα και ο Σαίξπηρ αγαπούσε την μελωδία αφού στο θεατρικό του έργο “The merry wives of Windsor” (Οι χαρούμενες κυράδες των Ουίνδσωρ) το αναφέρει δύο φορές στην δεύτερη πράξη, σκηνή β’ (1596).
Το 1642 εκδόθηκε με τίτλο “The old year now away has fled”. Στις εποχές που ακολούθησαν η μελωδία έγινε νανούρισμα, παιδικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι και θέμα ραδιοφωνικής εκπομπής του σταθμού WNBC στη Νέα Υόρκη την δεκαετία του ’30.
Δύο Βρετανοί ο John Stainer (1840-1901) και ο ασφαλιστής/ποιητής William Dix (1837-1898) πιστώνονται για την αξιοποίηση του τραγουδιού κι ανάδειξη της ομορφιάς του. Επιβράδυναν τον ρυθμό μετατρέποντας το στον ελεγειακό θρησκευτικό ύμνο που τραγουδιέται σήμερα με τίτλο “What child is this?”. O Stainer ήταν οργανίστας και συνθέτης εκκλησιαστικής μουσικής. Πήρε ένα ποίημα του Dix από το 1865 και το συνέδεσε με την μελωδία που είναι γνωστή και ως “Greensleeves”.
Οι πρώτοι στίχοι δημοσιεύτηκαν το 1580. Πολλοί πιστεύουν ότι συνθέτης της μουσικής είναι ο Βασιλιάς Ερρίκος ο 8ος γνωστός τραγουδοποιός.
Μια ηχογράφηση της βρετανικής ορχήστρας Mantovani με τίτλο “Greensleeves” πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα στις ΗΠΑ το 1952.
WHITE CHRISTMAS
Η ταινία του 1941 “Holiday Inn” ήταν η αφορμή για να γράψει ο συνθέτης-στιχουργός Irving Berlin (1888-1989) το “White Christmas”, το Νο1 χριστουγεννιάτικο τραγούδι όλων των εποχών σε πωλήσεις.
Το τραγούδι χάρισε στην ταινία του Mark Sandrich βραβείο Όσκαρ (1942). Σύμφωνα με το σενάριο χρειάζονταν από ένα τραγούδι για κάθε μεγάλη γιορτή των Αμερικανών. O Berlin αποκάλυψε ότι όταν το παρουσίασε στον Bing Crosby – που το ερμηνεύει στο φιλμ μόνος ή με την Marjorie Reynolds, o τραγουδιστής, σε αντίθεση με την φήμη του ότι δεν σχολιάζει τα τραγούδια που του δίνουν, διαβεβαίωσε τον συνθέτη «Γι’ αυτό το τραγούδι δεν χρειάζεται ν’ ανησυχείς».
Ήταν η επιβεβαίωση της επιτυχίας της σύνθεσης για τον Berlin, που ήδη πίστευε ότι θ’ αρέσει.
To “White Christmas” ακούστηκε για πρώτη φορά από τον Crosby τον Δεκέμβριο του 1941, λίγο πριν οι ΗΠΑ αναγκαστούν να μπουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γιαπωνέζοι βομβάρδισαν το Pearl Harbour και πριν αρχίσει η προβολή του φιλμ στους κινηματογράφους.
Για τους στρατιώτες ήταν ένα τραγούδι νοσταλγίας, ονείρων, αναμνήσεων κι επιθυμίας για ευτυχισμένες μέρες κοντά σε αγαπημένα πρόσωπα. Ήταν μια μελωδία που ζέσταινε τις καρδιές κι εμψύχωνε τους στρατευμένους.
Όταν ο Crosby και η Jo Stafford περιόδευαν σε αμερικάνικες βάσεις στην Αγγλία και Γαλλία το καλοκαίρι του 1944 μόνο τότε αντιλήφθηκαν την σημασία που είχε το τραγούδι για τους στρατευμένους.
Ο Bing Crosby με το φωνητικό σύνολο Ken Darby Singers και την ορχήστρα του John Scott Trotter το ηχογράφησαν στο Λος Άντζελες στις 29 Μαίου 1942. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς σκαρφάλωσε στο Νο1, όπου εγκαταστάθηκε για 11 εβδομάδες.
Έγινε το δημοφιλέστερο τραγούδι του 1942 στις ΗΠΑ κι ως σήμερα πούλησε 35-40 εκατομμύρια. Οι διαφορές εκτελέσεις ξεπέρασαν τα 140 εκατομμύρια πωλήσεων.
Ο Crosby με τους ίδιους συντελεστές ξαναηχογράφησε την σύνθεση το 1946.
WINTER WONDERLAND
Ο τραγουδιστής Joey Nash ανακάλυψε το “Winter wonderland” στο σπίτι ενός γείτονα στο Μπρούκλιν το καλοκαίρι του 1934. Τον Οκτώβριο το ερμήνευσε για πρώτη φορά στο ραδιόφωνο συνοδευόμενος από την ορχήστρα Richard Himber.
O Nash και ο Guy Lombardo ήταν οι πρώτοι που το ηχογράφησαν κι ακολούθησαν στην 10ετια του ’40 οι Andrews Sisters, Perry Como, Johnny Mercer. Οι στίχοι είναι του Richard Smith και η μουσική του Felix Bernard.
Ο στιχουργός Richard B. Smith (1901-35) και ο συνθέτης Felix Bernard (1897-1944) συνεργάστηκαν το 1934 για το αειθαλές αυτό τραγούδι των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους. Δεν υπάρχει κάτι το εξωτικό ή περίεργο στους στίχους. Περιγράφει ένα ερωτευμένο ζευγάρι που διασχίζει με έλκηθρο ένα ρομαντικό χιονισμένο τοπίο μια χειμωνιάτικη μέρα.
Ακούν τα κουδουνάκια του έλκηθρου, παρατηρούν τα χιόνια που λάμπουν, φτιάχνουν έναν χιονάνθρωπο και ονειροπολούν δίπλα στη φωτιά.
YOU’ RE ALL I WANT FOR CHRISTMAS
Δημιουργοί του τραγουδιού είναι οι Seger Ellis – Glen Moore. Έγινε για πρώτη φορά επιτυχία το 1948 από τον Frank Gallagher. Το 1949 είχε μεγαλύτερη απήχηση η εκτέλεση του Frankie Laine και το 1953 ήρθε μια άλλη ερμηνεία από τον Eddie Fisher.
Ο ύμνος αυτός πιστεύεται ότι οφείλεται στον John Francis Wade (1711-46). Οι λατινικοί στίχοι έχουν γραφεί πιθανότατα τον 13ο αιώνα. Στην εποχή μας οι ύμνος έφθασε κυρίως με τον αγγλικό τίτλο “O come all ye faithful” που έγραψαν ο Frederick Oukeley (1841) και συμπλήρωσε ο William Thomas Brooke (1852).
To πιο παλιό χειρόγραφο όπου εμφανίζονται και οι στίχοι και η μουσική βρίσκεται στην έκδοση του 1760, “Evening offices of the Church”, ενώ ο John Francis Wade το συμπεριέλαβε στην δική του έκδοση “Cantus diversi” (1751), γραμμένο, όμως, γύρω από το 1740. Ο Wande ήταν δάσκαλος μουσικής και δίδασκε Λατινικά.
Ήταν ο αγαπημένος χριστουγεννιάτικος ύμνος των προέδρων Dwight D. Eisenhower και Theodore Roosevelt.
Οι πρώτες γνωστές ηχογραφήσεις είναι των: Peerless Quartet (1905) και John McCormack (1915).
ALL I WANT FOR CHRISTMAS
Μια από τις ασυνήθιστες εμπειρίες της αμερικάνικης κουλτούρας στον 20ο αιώνα ήταν η μουσική (ή ότι άλλο είναι) του Spike Jones and his City Slickers. O Jones (1911-65), που το πραγματικό του όνομα ήταν Lindley A. Jones, σατίριζε τους πάντες και τα πάντα με τις εκτελέσεις του, όπως το σκληρό αντιχιτλερικό «Το πρόσωπο του Φύρερ» (“Der Fuehrer’s face”)
To “All I want for Christmas (is my two front teeth)” γράφηκε το 1946 από τον Don Gardner ή Donald Yetter Gardner (1913 - ;) έναν συνθέτη, μαέστρο και δάσκαλο μουσικής. Αυτό είναι και το μοναδικό γνωστό τραγούδι του, που μάλιστα δεν είχε καμία σχέση με το πνεύμα των Χριστουγέννων πλην της ευχής του μικρού παιδιού να αποκτήσει δύο μπροστινά δόντια.
Η εκτέλεση του S. Jones έγινε χρυσός δίσκος το 1949 και ξανά επιτυχία το 1950. Μεταξύ αυτών που το ηχογράφησαν ήταν και το τριο του Nat King Cole με το φωνητικό συγκρότημα Starlighters.
AULD LANG SYNE
Ήταν ένα Σκωτσέζικο ποίημα που γύρω στο 1788 το διασκεύασε ο Robert Burns (1759-96). Η μουσική που το «έντυσε» ήταν παραδοσιακή από την Σκωτία και ακόμα παλιότερη, πιθανότατα από το 1687 όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τυπωμένη η παρτιτούρα.
Το τραγούδι αργότερα προσαρμόστηκε σε διάφορες εκδοχές από τον Beethoven και στη συνέχεια έγινε παρωδία με τίτλο “Should brave Ulysses be forgot” (Θαπρεπε να ξεχαστεί ο γενναίος Οδυσσέας) επαινώντας τον Ulysses S. Grant.
Η μουσική ενέπνευσε το “Old Nassau”, φοιτητικό τραγούδι στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Η ίδια μελωδία σε στίχους Albert Gordon Greene τιτλοφορήθηκε “Old grimes” (1822). O Greene το έγραψε σε ηλικία 16 χρονων ενώ σπούδαζε στο πανεπιστήμιο Brown. Μια παρωδία αυτού του τραγουδιού υπέγραψε σε νεαρή ηλικία ο μετέπειτα ποιητής Paul Whitman.
Ο τίτλος “Auld lang syne” (“Old long since”) μεταφράζεται «Πολύ, πολύ παλιά».
Στις 31 Δεκεμβρίου 1929 ο Guy Lombardo & His Royal Canadians το έπαιξαν σε μια ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή. Από τότε η σύνθεση ταυτίστηκε με την αλλαγή του χρόνου κι έγινε το σήμα κατατεθέν του Lombardo.
Οι πρώτες ηχογραφήσεις του τραγουδιού ήταν το 1907 από τον Frank Stanley και το 1924 από το Peerless Quartet.
AVE MARIA
A. Ίσως η πιο διάσημη σύνθεση μ’ αυτό τον τίτλο είναι η δημιουργία του Franz Schubert (1797-1828). Την έγραψε το 1825 εμπνευσμένος από το ποίημα του 1810 “The lady of the lake” του Σκωτσέζου συγγραφέα Sir Walter Scott (1771-1832).
B. Σχεδόν το ίδιο γνωστή είναι η άποψη του 1859 από τον Γάλλο συνθέτη Charles Gounod (1818-93) σε στίχους Paul Bernard από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Η δική του “Ave Maria” είναι διασκευή της μουσικής που έγραψε ο Johann Sebastian Bach (1685-1750) γι’ αυτό και αποδίδεται στους Bach-Gounod.
To 1910 η Frances Alda ηχογράφησε το “Ave Maria” των Bach-Gounod και το 1915 ο John Mc Cormack
Το 1913 το “Ave Maria” του πιανίστα Percy Kahn ηχογράφησε ο Enrico Caruso.
Το 1914 το “Ave Maria” των Mascagni & Weatherly ηχογράφησε ο John Mc Cormack.
Το 1949 το “Ave Maria” του Schubert έκανε επιτυχία ο Perry Como.
AWAY IN (A) THE MANGER
Γνωστό και με τον τίτλο “Luther’s cradle hymn” το τραγούδι ακούγεται τουλάχιστον από το 1887 με μουσική του James Ramsey Murray. Οι στίχοι λανθασμένα αποδίδονται στον Γερμανό Luther King. Η μελωδία ίσως βασίζεται στο “Flow gently, sweet affon” του 1838, σύνθεση του James E. Spilman σε στίχους Robert Burns.
Ο ύμνος πιστεύεται σήμερα ότι έχει σχέση με την αμερικανική Λουθεριανή Εκκλησία. Στην διάρκεια του χρόνου περισσότερες από σαράντα μελωδίες «έντυσαν» τους στίχους αλλά η ενορχήστρωση που χρησιμοποιείται σήμερα είναι του Murray.
BLUE CHRISTMAS
To “Blue Christmas” έγραψαν το 1948 οι Billy Hayes – Jay W. Johnson.
Δισκογραφικά το έκαναν για πρώτη φορά επιτυχία οι Russ Morgan (1949), Hugo Winterhalter (1950), Ernest Tubb (1950).
Το 1960 το τραγούδι επέστρεψε με τους Browns και το 1964 με τον Elvis Presley- η δική του εκτέλεση πούλησε 12 εκατομμύρια αντίτυπα.
Ο Elvis Presley ηχογράφησε το “Blue Christmas” στο Χόλλυγουντ στις 5 Σεπτεμβρίου 1957, μια μερα πριν από το “Here comes Santa Claus”. Και τα δύο περιλαμβάνονται στο πρώτο χριστουγεννιάτικο άλμπουμ του Elvis.
CAROL OF THE BELLS
Χριστουγεννιάτικος ύμνος από την Ουκρανία. Η μουσική είναι του M. Leontovich. Το 1936 έγραψε αγγλικούς στίχους ο Peter J. Wilhousky (1902-78).
O Mykola Dmytrovich Leontovych (1877-1921) ήταν ο πιο δημοφιλής συνθέτης της Ουκρανίας. Η σύνθεση του απ’ όπου προέρχεται το “Carol of the bells” είναι το χορωδιακό έργο Shchedryk, που εκτελέστηκε για πρώτη φορά από φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Κιέβου τον Δεκέμβριο του 1916.
Ο Wilhousky ήταν συνθέτης, στιχουργός και μαέστρος που συνεργάστηκε με τον Arturo Toscanini στο ραδιόφωνο του NBC. Οι στίχοι του πρωτότυπου αναφέρονται στον Σλαβικό θρύλο σύμφωνα με τον οποίο τα μεσάνυκτα, τη νύκτα που γεννήθηκε ο Ιησούς, όλες οι καμπάνες σ’ όλο τον κόσμο κτυπούν προς τιμήν του.
Η μελωδία χρησιμοποιήθηκε σε τρεις άλλους Αμερικανικούς ύμνους. Το 1947 ο M.L. Holman έγραψε το “Ring, Christmas bells”. Το 1957 με τίτλο “Come, dance and sing” από ανώνυμο στιχουργό και το 1972 ένα άλλο “Carol of the bells” (από ανώνυμο).
Η εκδοχή του Wilhousky ξεχωρίζει από τους πρώτους στίχους “Hark! How the bells, sweet silver bells”.
Στην Ελλάδα το τραγούδησε με τίτλο «Ουκρανικές καμπάνες» στην δεκαετία του ’50 η χορωδία του κολλεγίου «Ανατόλια» με διευθυντή τον Τάσο Παπά.
CAROLING CAROLING
Αυτός ήταν ο πιο γνωστός από τους 15 ύμνους του Alfred S. Burt (1920-54), που πέθανε μόλις 34 χρονών. Καθώς πέθαινε από καρκίνο στο σπίτι του στη νότια Καλιφόρνια η σύζυγος του Anne έδωσε μια υπόσχεση στον εαυτό της ότι την υπόλοιπη ζωή θα φρόντιζε την κόρη τους Diane και τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια που είχε γράψει για περισσότερα από δέκα χρόνια o Burt.
Τους στίχους έγραψε η Wihla Hutson (1901-2002), η οποία έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο.
CHRISTMAS DRAGNET
O Stan Freberg (1926-;) τραγουδιστής, ηθοποιός-κωμικός, έγινε γνωστός για την σάτιρα και παρωδία του και για την άρνηση του να δεχθεί ως χορηγούς στις εκπομπές του τις εταιρίες αλκοόλ και καπνοβιομηχανίες.
Ο Freberg άρχισε να κάνει σατιρικές ηχογραφήσεις για την Capitol το 1951 όταν παρουσίασε τα “John and Marsha” και “Ragtime Dan”. Το 1955 κυκλοφόρησε το “The night before Christmas” / “Nuttin’ for Christmas”. Με τους Daws Butler – June Foray ηχογράφησε το 1951 “St. George and the Dragnet”.
Πάνω στο θέμα του Dragnet ηχογράφησε το “Christmas Dragnet” (1953), όπου ο ντέτεκτιβ πείθει έναν τύπο που λέγεται Grudge ότι ο Αη Βασίλης πραγματικά υπάρχει. Πολλές φωνές στον δίσκο κάνει ο Daws Butler.
Dragnet ήταν μια αστυνομική σειρά στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση (από το 1951-2004) με ήρωα τον αφοσιωμένο και υπηρεσιακό Joe Friday. Dragnet είναι αστυνομικός όρος που σημαίνει ένα σύστημα συντονισμένων μέτρων για την σύλληψη εγκληματιών ή υπόπτων (αστυνομικός κλοιός, μπλόκ).
CHRISTMAS IN KILLARNEY
Δημιουργία του 1950 από τους John Redmond ( ; ) James Cavanaugh ( ; -1967) Frank Weldon ( ; -70). O Cavanaugh έχει γράψει, μεταξύ άλλων, το “You’re nobody till somebody loves you”.
Η πρώτη και δημοφιλέστερη εκτέλεση του “Christmas in Killarney” ήταν από την ορχήστρα Percy Faith (1950), ενώ την ίδια εποχή ηχογραφήθηκε κι από τον Dennis Day κι από τον Bing Crosby.
To Killarney είναι πόλη της Ιρλανδίας. Τουριστικό κέντρο που οδηγεί στις τρεις λίμνες της περιοχής.
CHRISTMAS ISLAND
Οι στίχοι και η μουσική είναι του Lyle L. Moraine (1946). Μολονότι δεν έγινε μεγάλη επιτυχία επειδή το τραγούδι επέστρεφε κάθε Χριστούγεννα κατάφερε να πουλήσει ένα εκατομμύριο αντίτυπα στην εκτέλεση των Andrews Sisters με την ορχήστρα Guy Lombardo το 1946, 1947, και 1949.
CHRISTMAS SONG, THE
«Έκανε τόση πολύ ζέστη. Σκέφτηκα να γράψω κάτι για να δροσίσω τον εαυτό μου. Το μόνο που μου ήρθε στο μυαλό ήταν τα Χριστούγεννα και κρύος καιρός». Ήταν Ιούλιος του 1944 στην Καλιφόρνια κι έτσι περιγράφει ο Robert Wells (1922-98), συνδημιουργός του “The Christmas song” μαζί με τον Mel Torme (1925-99) την γέννηση του τραγουδιού.
Τον Ιούνιο του 1946 το τρίο του Nat King Cole μπήκε σε στούντιο της Νέας Υόρκης για να ηχογραφήσει μια απλή πιανιστική εκδοχή της σύνθεσης χωρίς έγχορδα. Η σύζυγος του Cole, Maria, μαζί με τον μάνατζερ του τον έπεισαν να επιστρέψει στο στούντιο μετά από δύο μήνες για να το ξαναηχογραφήσει με έγχορδα και πλήρη ορχήστρα, για να το κάνει πιο εμπορικό. Το Νοέμβριο του 1946 η εκτέλεση αυτή κέρδισε το κοινό πουλώντας τελικά πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
Το τραγούδι είχε και δεύτερο τίτλο “Merry Christmas to you” αλλά έγινε γνωστό και με έναν ακόμα τίτλο – από τους πρώτους στίχους – “Chestnuts roasting on an open fire”.
O Robert Wells (Levinson) έχει γράψει κι άλλα τραγούδια, έχει συνθέσει μουσική για ταινίες όπως “From here to eternity”, για κλαμπ και τηλεοπτικά προγράμματα. Απέσπασε έξι βραβεία Emmy κι άλλες διακρίσεις.
Ο Torme ήταν τραγουδιστής της τζαζ, τραγουδοποιός, πιανίστας, ντραμερ, ηθοποιός. Η μεγαλύτερη επιτυχία του σε δίσκους ήταν το “Careless” (1949).
To “The Christmas song” ξαναηχογραφήθηκε από τον Cole το 1960.
Μετά το 1946 ξαναέγινε επιτυχία το 1949 από το τρίο του Cole και το 1960 από τον Nat King Cole. Η πιο γνωστή εκτέλεση είναι του 1954 όταν τον Cole συνόδευε η ορχήστρα Nelson Riddle. Και ο Mel Torme ηχογράφησε την σύνθεση το 1954 και ξανά το 1965.
Η σύνθεση αποτελεί αειθαλές εποχικό τραγούδι για υπέροχες μέρες δίπλα στο τζάκι με αγαπημένα πρόσωπα.
DANCE OF THE SUGAR PLUM FAIRY
Προέρχεται από το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκυ «Ο καρυοθραύστης» (1892). Η νεράιδα του «ζαχαρωτού από δαμάσκηνο» τα τελευταία χρόνια συνδέθηκε με τις γιορτές των Χριστουγέννων και όλες οι Συμφωνικές Ορχήστρες των ΗΠΑ το έχουν προσθέσει απαραίτητα στο ρεπερτόριο τους που παρουσιάζουν στις συναυλίες του Δεκεμβρίου.
DECK THE HALLS
Ο παραδοσιακός χριστουγεννιάτικος και πρωτοχρονιάτικος ύμνος πιστεύεται ότι έχει μουσική από την Ουαλία και προέρχεται από μια μελωδία με τίτλο “Nos galan” (Παραμονή Πρωτοχρονιάς) του 16ου αιώνα. Τον 18ο αιώνα ο Mozart χρησιμοποίησε την μελωδία του “Deck the halls” για βιολί και πιάνο (ντουέτο). Ο J. P. Mc Caskey πιστώνεται μερικές φορές τους στίχους, αλλά ήταν απλά ο επιμελητής μιας έκδοσης με τίτλο “Franklin Square Song Collection” όπου για πρώτη φορά δημοσιεύονται οι στίχοι.
Η πρώτη έκδοση του “Deck the halls” (σε παρτιτούρα) έγινε το 1881. Ο συνθέτης είναι άγνωστος αλλά οι στίχοι λέγεται ότι γράφηκαν στην Αμερική τον 19ο αιώνα.
Το ρεφραίν με τα fa-la-la παίζονταν μάλλον, αρχικά, από άρπα.
Οι πρωτότυποι στίχοι είναι σίγουρα από την Ουαλία.
DO YOU HEAR WHAT I HEAR
Στη Νέα Διαθήκη ο αμνός του Θεού είναι συνώνυμο του Χριστού. Ίσως αυτός ο συμβολισμός συνειδητά ή ασυνείδητα χρησιμοποιήθηκε ως θέμα του ύμνου αυτού του 1962. Το τραγούδι έχει και θρησκευτικό περιεχόμενο και θρησκευτικό στυλ. Είναι δημιουργία του Noel Regney (1922-2002) και της τότε συζύγου του Gloria Shayne (1923-2008) γραμμένη το 1962. Πρώτος το έκανε επιτυχία ο Bing Crosby το 1963 και αργότερα οι Andy Williams, Perry Como, Vanessa Williams, Robert Goulet, κ.α.
Όταν ο Regney το έγραψε ήταν μια έκκληση για ειρήνη, την εποχή της Κουβανικής κρίσης με τους πυραύλους. Ο Regney γεννήθηκε στο Στρασβούργο και για ένα διάστημα ήταν διευθυντής του μιούζικ χωλλ Lido στο Παρίσι. Από το 1952 εγκαταστάθηκε στο Μανχάταν.
FIRST NOEL, THE
Μολονότι είναι άγνωστη η προέλευση του θεωρείται ότι πρόκειται για αγγλικό ύμνο του 16ου αιώνα. Αρχικά υπήρχε η εντύπωση ότι “The first Noel” είναι γαλλικό κι αυτό λόγω της Γαλλικής ορθογραφίας της λέξης Noel, διότι στην παλιά αγγλοσαξονική γλώσσα η λέξη γράφεται Nowell. Όταν η Αγγλία κατελήφθη από τους Νορμανδούς πολλές λέξεις υιοθετήθηκαν από τη Νορμανδική-Γαλλική γλώσσα και το Noel ξαναγράφηκε ως Nowell. Και οι αρχικές, άλλωστε, εκτυπώσεις του ύμνου το αναφέρουν ως Nowell. Η πρώτη έκδοση έγινε το 1833 όταν εμφανίστηκε σε μια συλλογή με εποχικούς ύμνους, που συγκέντρωσε ο Άγγλος δικηγόρος William B. Sandys με τίτλο “Christmas carols, ancient and modern”.
FROSTY THE SNOWMAN
Όπως και ο Rudolph του 1949 έτσι και ο Frosty του 1950 ήταν δύο νέες παρουσίες στο ρεπερτόριο των Χριστουγέννων.
Οι έξυπνοι στίχοι του Walter E. (“Jack”) Rollins (1906-73) και η μελωδία του Steve Edward Nelson (1907-;) βοήθησαν στην τεράστια δημοτικότητα του τραγουδιού, όπως και τα τρία ειδικά τηλεοπτικά προγράμματα με ήρωα τον Frosty.
Το 1969 ο Jimmy Durante ήταν αφηγητής μιας εξαιρετικής παραγωγής κινουμένων σχεδίων για την γέννηση, την ζωή και τον θάνατο του Frosty. Σε μια τηλεοπτική παραγωγή του ’64 την ιστορία του Frosty αφηγείται ένας χιονάνθρωπος.
Ο Frosty ήταν ένας χιονάνθρωπος που ζωντάνεψε όταν κάποια παιδιά βρήκαν ένα μαγικό καπέλο και του το φόρεσαν. Καθώς λιώνει υπόσχεται στα παιδιά «Θα επιστρέψω τα Χριστούγεννα».
Το 1951 ο Gene Autry, o Nat King Cole και ο Guy Lombardo ηχογράφησαν ο καθένας την δική του άποψη για τον Frosty. Η εκτέλεση του Autry πούλησε ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
GO TELL IT ON THE MOUNTAIN
Είναι spiritual που τραγουδιέται τουλάχιστον από το 1865. Θεωρείται ότι είναι χριστουγεννιάτικο τραγούδι διότι οι πρωτότυποι στίχοι αναφέρονται στην Γέννηση του Ιησού. Το 1963 οι Peter Yarrow, Noel “Paul” Stookey, Mary Travers και ο μουσικός διευθυντής τους Milt Okun διασκεύασαν και ξαναέγραψαν την σύνθεση ως “Tell it on the mountain” με αναφορές στα πολιτικά δικαιώματα.
Έτσι πρώτοι το ηχογράφησαν οι ίδιοι ως Peter Paul & Mary (1964). Ακολούθησαν οι Simon & Garfunkel, Bob Marley, Mahalia Jackson, Frank Sinatra & Bing Crosby, Bobby Darin, Dolly Parton, Kingston Trio, Ames Brothers, Brook Benton, Harry Simeone Chorale, Ray Conniff.
GOD REST YOU MERRY, GENTLEMEN
Την ώρα που ο Scrooge μετράει τα χρήματα του στην κλασική ιστορία του Charles Dickens (1812-1870) “A Christmas carol” (1843) ένας νεαρός Λονδρέζος έξω στον δρόμο τραγουδά “God bless you merry gentlemen! May nothing you dismay”. O Scrooge αντέδρασε κυνηγώντας τον νεαρό που τον ενοχλούσε.
Δεν είναι τυχαίο που ο Ντίκενς διάλεξε αυτό το τραγούδι διότι κανένας άλλος ύμνος δεν είχε ισχυρότερη πολιτισμική επιρροή στο Λονδίνο και σ’ όλη την Αγγλία τότε. Οι δρόμοι του Λονδίνου ήταν η πηγή, η έμπνευση αυτού του σπουδαίου φολκλορικού ύμνου.
Οι στίχοι και η μουσική του πιστεύεται ότι προέρχονται από τον 16ο αιώνα. Η παρτιτούρα του τραγουδιού τυπώθηκε μόλις το 1827 οποτε υπήρξαν μερικές τροποποιήσεις στους στίχους.
Ο τίτλος σημαίνει «Είθε ο Θεός να σας έχει χαρούμενους».
HALLELUJAH
Το «Αλληλούϊα» είναι η αποκορύφωση του μεγάλου ορατοριου «Ο Μεσσίας» που εκτελέστηκε για πρώτη φορά το 1742. Το έργο είναι το πιο γνωστό από τις δημιουργίες του George Frederick Handel (1685-1759). Οι στίχοι προέρχονται από την Βίβλο, που με ιδιαίτερη προσοχή προσάρμοσε ο Βρετανός Charles Jennens.
«Ο Μεσσίας» είναι σύνθεση και των Χριστουγέννων και του Πάσχα και χρησιμοποιείται και στις δύο γιορτές.
HAPPY HOLIDAY
Αρχικά το “Happy holiday” δεν συνδεόταν μόνο με τα Χριστούγεννα. Όταν ο Irving Berlin (1888-1989) έγραψε το τραγούδι αυτό το 1941 για το φιλμ-μιούζικαλ του 1942 “Holiday Inn” επρόκειτο να εξυπηρετήσει ως μουσική υπόκρουση διάφορες γιορτές. Η ταινία είχε άλλο ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι, το “White Christmas”, κι έτσι και τα δύο συνδέθηκαν με τα Χριστούγεννα.
Πρώτος το ηχογράφησε ο Bing Crosby. Άλλες εκτελέσεις: Jackie Gleason, Andy Williams, Carpenters, Manhattan Transfer, Mel Torme.
HARK! THE HERALD ANGELS SING
Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι είχαν άμεσο και σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση αυτού του ύμνου, ο οποίος ήταν ένα από τα εννέα ποιήματα που έγραψε ο ιεροκήρυκας και συνιδρυτής το 1739 του Μεθοδισμού, Charles Wesley (1707-88). Εμπνευσμένος από τους χαρούμενους ήχους που έστελναν οι εκκλησιαστικές καμπάνες στους δρόμους του Λονδίνου την ημέρα των Χριστουγέννων, ο Wesley δημοσίευσε το “Hark!” σε μια συλλογή ύμνων του 1739 που κυκλοφόρησε ο εξίσου διάσημος αδελφός του John (1703-91).
Ο αρχικός τίτλος ήταν “Hark how all the welkin rings” (welkin σημαίνει ουρανός ή παράδεισος). To 1753 o George Whitefield (1714-70), ιεροκήρυκας και στενός συνεργάτης των Wesley στο κίνημα των Μεθοδιστών, δημοσίευσε μια νέα εκδοχή των πρώτων στίχων. Το 1760 ο αιδεσιμότατος Martin Madan (1726-90) έκανε κι αυτός τις δικές του αλλαγές.
Χρειάστηκαν τρεις ποιητές του 18ου αιώνα για τους οριστικούς στίχους του ύμνου. Και δύο μουσικοί του 19ου αιώνα για να βρουν την κατάλληλη μελωδία.
Το 1840 ο Felix Mendelssohn (1809-47) συνέθεσε την καντάδα “Festgesang an die kunstler” για τα 400 χρόνια της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο. Ο Άγγλος μουσικός William H. Cummings διασκεύασε το 1855 την μουσική του Μέντελσον για να ταιριάζουν με τους στίχους του Wesley. Οι περισσότερες πηγές σήμερα δίνουν ως χρονολογία του ύμνου το 1855. Ο Charles Wesley συνέθεσε περισσότερους από 6.000 ύμνους στην ζωή του. Οι πρώτες γνωστές εκδόσεις του “Hark! The herald angels sing” σε δίσκους ήταν των Trinity Choir (1912), Columbia Mixed Quartet (1916).
HAVE YOURSELF A MERRY LITTLE CHRISTMAS
Για τις ανάγκες της ταινίας του 1944 «Meet me in St. Louis” γεννήθηκε το τραγούδι αυτό, όπου το ερμηνεύει η Judy Garland 22χρονη τότε στην μικρή «αδερφή» της Margaret O’ Brien.
Δημιουργοί του τραγουδιού είναι ο συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής Hugh Martin (1914 - ;) που έγραψε την μουσική και ο τραγουδιστής, στιχουργός και συνθέτης Ralph Blane Hunsecker (1914-95) γνωστός και ως Ralph Blane, που έγραψε τους στίχους. Σε δίσκους το έκανε επιτυχία η Judy Garland (1944).
HERE COMES SANTA CLAUS
Το τραγούδι αυτό έκανε την εμφάνιση του το 1946. Το έγραψαν ο ηθοποιός, τραγουδιστής, συνθέτης Gene Autry (1907-98) και ο Oakley Haldeman (1909-86) συνθέτης και μουσικός εκδότης.
Ο Autry είχε την πιο επιτυχημένη ηχογραφημένη εκτέλεση. Άλλοι καλλιτέχνες που το ηχογράφησαν τότε: Doris Day, Bing Crosby – Andrews Sisters, Red Foley, Jan Garber, κλπ. Η ηχογράφηση του Autry ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1947 και οι δίσκος των 78 στροφών έγινε επιτυχία (και χρυσός) το 1947, 1948, 1950.
Ο Autry συνδέθηκε με την ηχογράφηση και άλλων εποχικών τραγουδιών όπως “Rudolph, the red nosed reindeer” (1949, 1950, 1951, 1952, 1957), το πασχαλιάτικο “Peter Cottontail” (1950), “Frosty the snowman” (1950), “The night before Christmas song” (1952).
(There’s no place like) HOME FOR THE HOLIDAYS
Το Χριστουγεννιάτικο αυτό τραγούδι του 1954 έγραψαν ο Robert Allen (μουσική) και ο Al Stillman (στίχοι).
Και μόνο ο τίτλος δείχνει ποια είναι η καλύτερη ευχή για κάποιον τις ημέρες των εορτών. Έτσι δεν δυσκολεύτηκε η δημιουργία των Alllen (1928-2000) – Stillman (1906-79) να γίνει ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του Δεκεμβρίου.
Οι δύο τραγουδοποιοί συνεργάστηκαν και σε άλλες επιτυχίες όπως “It’s not for me to say” (1956), “No not much” (1956), “Chances are” (1957).
Την σύνθεση έκανε πρώτος επιτυχία σε δίσκους 45 στροφών ο Perry Como (1954). Αργότερα την ηχογράφησαν οι Bobby Vee (1962), Carpenters (1985), Garth Brooks (1999), κ.α.
I’LL BE HOME FOR CHRISTMAS (if only in my dreams)
Καθώς ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος φούντωνε το εποχικό αυτό τραγούδι υπογράμμιζε τα συναισθήματα όλων αυτών που ήταν στο μέτωπο και νοσταλγούσαν το σπίτι τους, την οικογένεια, τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Άλλωστε και οι στίχοι εντείνουν την συγκίνηση μιλώντας «Απόψε ονειρεύομαι για ένα μέρος που αγαπώ».
Δημιουργοί του τραγουδιού ήταν οι James Kimball (Kim) Gannon (1900-74), Walter Kent (1911- ), Buck Ram (1908-91).
Το 1943 ο Bing Crosby με την ορχήστρα του John Scott Trotter το έκανε αγαπητό σε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής με τα συναισθήματα που προκαλούσε έγινε μια ισχυρή ελεγεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για τους στρατιώτες που νοσταλγούσαν το σπίτι τους και για τις οικογένειες που ονειρεύονταν την επιστροφή τους.
Ο Αμερικανός συνθέτης Walter Kent έγραψε το 1941 την μουσική του “The white cliffs of Dover”. Το 1989 επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Αγγλία για να δει από κοντά για πρώτη φορά “the white cliffs of Dover”.
Ο στιχουργός Kim Gannon έγραψε τραγούδια όπως “Moonlight cocktail”, “A dreamer’s holiday”, “Under Paris skies”, “I want to be wanted”.
Ο πιανίστας, ενορχηστρωτής και παραγωγός Buck Ram υπήρξε μάνατζερ των Platters κι έγραψε το “Only you” (1955).
I SAW MOMMY KISSING SANTA CLAUS
Ο άγνωστος για άλλες δημιουργίες του Tommie Connor έγραψε μουσική και στίχους για το τραγούδι αυτό το 1952. Την επιτυχία της την οφείλει η σύνθεση σε έναν 12χρονο, τον Jimmy Boyd, ο οποίος την τραγούδησε στην τηλεοπτική εκπομπή του Frank Sinatra και με παιδική αφέλεια και χάρη κατάφερε να πουλήσει ένα εκατομμύριο κόπιες του δίσκου 45 στροφών το 1952. Το 1953 η σύνθεση έγινε ξανά επιτυχία από τον Spike Jones και από την 14χρονη Molly Bee.
I SAW THREE SHIPS
Θρύλοι για μυστηριώδη πλοία κυκλοφορούν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα τρία πλοία του τραγουδιού πηγαίνουν στην Βηθλεέμ. Ο θρύλος αυτός έχει εντοπιστεί στον 12 αιώνα και ειδικά στο 1162, όταν τρία πλοία λέγεται ότι μετέφεραν τα λείψανα των τριών μάγων στην Κολωνία. Από αυτή την ιστορία δημιουργήθηκε ο αγγλικός φολκλορικός ύμνος “I saw three ships” – πιθανότατα τον 15ο αιώνα.
Στην αρχή τα τρία πλοία ήταν μια αλληγορία για τους τρεις μάγους, αλλά με τον καιρό έγινε ένα άλλο τρίο, η Θεία οικογένεια.
Επίσης οι θρύλοι αναφέρουν ότι τον 4ο αιώνα, η Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετέφερε τα λείψανα των Μάγων στο Βυζάντιο. Αργότερα φυγαδεύτηκαν στο Μιλάνο και το 1162 τρία μυστηριώδη πλοία μετέφεραν τα κρανία τους στην Κολωνία.
Τα κρανία πιστεύεται ότι υπάρχουν σήμερα σε κρυστάλλινα φέρετρα στην Καθεδρική της Κολωνίας.
IT’S BEGINNING TO LOOK LIKE CHRISTMAS
O Perry Como με τις Fontane Sisters είχαν την πρώτη επιτυχημένη σε δίσκο ηχογράφηση της σύνθεσης το 1951.
Δημιουργία του Meredith Willson (1902-84) που αναφέρεται στον διάκοσμο των εορτών, ένα θέμα που δεν καλύπτεται συχνά από χριστουγεννιάτικους ύμνους.
Το 1963 χρησιμοποιήθηκε στο Χριστουγεννιάτικο μιούζικαλ του Willson “Here’s love”, που βασίστηκε στο κλασικό φιλμ του 1947 «Θαύμα στην 34η οδό».
Ο Willson είναι διάσημος για τα μιούζικαλ του 1957 “Music Man” και του 1960 “The unsinkable Molly Brown”.
Το 1951 την σύνθεση ηχογράφησε ο Bing Crosby κι αργότερα οι Chipmunks, Frank DeVol, Osmonds, Johnny Mathis.
Ακούγεται στην ταινία του 1992 “Home alone2: χαμένος στη Νέα Υόρκη».
IT CAME UPON THE MIDNIGHT CLEAR
Μια χειμωνιάτικη μέρα του 1849 ο Edmund Hamilton Sears (1810-76), Ουνιτάριος (αντιτριαδικός) ιερέας, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο “It came upon the midnight clear”. Το όραμα του ήταν για παγκόσμια ειρήνη. Το 1850 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Βοστώνης “The Christian Register”.
Την μουσική για το ποίημα του συνέθεσε στη Νέα Υόρκη ο γεννημένος στη Βοστώνη Richard S. Willis (1819-1900), που κάποτε σπούδαζε μαζί με τον Felix Mendelssohn. Το 1870 η δημιουργία τους περιελήφθη στην βρετανική έκδοση “The Hymnal Companion to the Book of Common Prayer”.
O Willis χρησιμοποίησε την μελωδία της σύνθεσης του “See Israel’s gentle shepherd stand” ή “Study No 23” για να ντύσει τους στίχους του Sears.
JINGLE BELL ROCK
Η μουσική και οι στίχοι είναι των Joe Beal – Jim Boothe. Το έγραψαν το 1957, ακριβώς 100 χρόνια μετά την εμφάνιση του “Jingle Bells”.
O Joseph Carleton Beal (1900-67) και ο James Ross Boothe (1917- ;) άνηκαν και οι δύο στον χώρο της διαφήμισης.
Η μελωδία θυμίζει κάπως ένα τμήμα από την πρώτη πράξη του μπαλέτου «Η λίμνη των κύκνων» (1877) του Τσαϊκόφσκυ.
To “Jingle bell rock” κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1957 ως το πρώτο χριστουγεννιάτικο τραγούδι του rock’ n’ roll με ευρεία απήχηση. Το ερμήνευσε ο Bobby Helms (1933-97) που άρχισε να τραγουδά στο ραδιόφωνο από εννέα χρονών.
Ήταν ερμηνευτής της μουσικής country και κιθαρίστας. Ο Helms είχε άλλη μια εξίσου μεγάλη επιτυχία το “My special angel” (1957).
JINGLE BELLS
Είναι γνωστό και με τον τίτλο “The one horse open sleigh”. Το συνέθεσε (σε δικούς του στίχους) ο Αμερικανός James S. Pierpont (1822-93) το 1857.
Η μελωδία έχει ζωηρό και χαρούμενο σκοπό που συμβολίζει το αισιόδοξο κλίμα των ημερών, χωρίς οι στίχοι να έχουν άμεση αναφορά στα Χριστούγεννα ή τις γιορτές γενικά.
Ο Pierpont ήταν θείος του επενδυτή J. P. Morgan και σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο ίδιος έπαιξε την σύνθεση για πρώτη φορά στο πιάνο στην ταβέρνα Simpson’s στο Medford της Μασαχουσέτης. Αρχικά γράφηκε ως τραγούδι για την Ημέρα των Ευχαριστιών με τίτλο “The one horse open sleigh” (Το ανοικτό έλκηθρο του ενός αλόγου).
Πρώτη έκανε επιτυχία σε δίσκους το “Jingle bells” η ορχήστρα Benny Goodman (1935) κι αμέσως μετά η ορχήστρα Glenn Miller (1941) και ο Bing Crosby με τις Andrews Sisters (1943).
JOLLY OLD SAINT NICHOLAS
Το στυλ και το περιεχόμενο προδίδουν σύνθεση από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα ή ίσως και αρχές του 20ου αιώνα. Λέγεται ότι ίσως το έγραψε ο Benjamin R. Hanby (1833-67) ή κάποιος επηρεασμένος από το στυλ του.
Το 1962 το διασκεύασε με τον δικό του εξαιρετικό τρόπο ο Ray Conniff. Ακολούθησαν οι Frank De Vol, Chipmunks, κ.α.
JOY TO THE WORLD
Οι στίχοι είναι του Isaac Watts (1674-1748) που δανείστηκε εν μέρει από την «Παλιά Διαθήκη» (ψαλμός 98). Την μουσική διασκεύασε κι ενορχήστρωσε το 1836 ο Αμερικανός Lowell Mason το 1836 από μια παλιότερη μελωδία που τότε πίστευαν ότι είναι του Handel, διότι το θέμα του ρεφραίν (And heaven and nature sing) παρουσιάζεται στην ορχηστρική έναρξη και στην ρεσιτατίβα “Comfort ye” από τον “Messiah” του Handel και οι πρώτες τέσσερις νότες ταιριάζουν με την αρχή του χορωδιακού τμήματος “Lift up your heads” και “Glory to God” από το ίδιο ορατόριο. Πάντως ο Handel δεν συνέθεσε ολόκληρη την μελωδία.
Υπάρχει και δεύτερος τίτλος της σύνθεσης: “Antioch”.
Μια από τις πιο γνωστές ηχογραφήσεις είναι η οργανική της ορχήστρας Percy Faith (1954). O Faith το ξαναηχογράφησε το 1959.
O Watts, «πατέρας της αγγλικής υμνωδίας», έγραψε περισσότερα από 450 θρησκευτικά τραγούδια.
Η πιο παλιά γνωστή ηχογράφηση είναι της χορωδίας Trinity (1911).
LET IT SNOW! LET IT SNOW! LET IT SNOW
Οι εξαιρετικά παραγωγικοί δημιουργοί Sammy Cahn (1913-92) – Jule Styne (1905-94), που, μεταξύ άλλων, μας κληροδότησαν το βραβευμένο με Όσκαρ “Three coins in the fountain” (1954) έγραψαν το 1945 το “Let it snow! Let it snow! Let it snow!”, που πρώτος ηχογράφησε ο Vaughn Monroe με την ορχήστρα του και φωνητικά των Norton Sisters (1946). Την ίδια χρονιά εκτός από τον Monroe το έκαναν επιτυχία σε δίσκους ο Woody Herman, η Connee Boswell με την ορχήστρα Russ Morgan και ο Bob Crosby.
Το 1950 το ηχογράφησε και ο Frank Sinatra, στενός φίλος και θαυμαστής των δύο δημιουργών, που όταν τους ζήτησε ένα νέο χριστουγεννιάτικο τραγούδι το 1954 του έγραψαν το “The Christmas waltz”.
LITTLE DRUMMER BOY, THE
Δύο παλιά θέματα διασταυρώνονται στον σύγχρονο ύμνο “The little drummer boy” («Ο μικρός τυμπανιστής»). Το πρώτο θέμα η παράδοση αιώνων της προσφοράς δώρων στο νεογέννητο Χριστό. Το δεύτερο θέμα είναι η επιλογή ντραμς στους χριστουγεννιάτικους ύμνους, όπως στο “The twelve days of Christmas” και στον γαλλικό ύμνο “Patapan”.
Στον «Μικρό τυμπανιστή» υπάρχει ένα μικρό αγόρι που ταξιδεύει προς την φάτνη και προσφέρει ένα μοναδικό δώρο αγάπης-το ταλέντο του στα τύμπανα. Ο ύμνος εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1941 με τίτλο “Carol of the drum”. Η δημιουργός του Katherine K. Davis (1892-1980) από το Μιζούρι ήταν σεβαστή συνθέτις σοβαρής μουσικής, που περιελάμβανε οπερέτες, χορωδιακά έργα και μελωδίες ύμνων.
Το 1958 ο τίτλος έγινε “The little drummer boy” και ο Henry V. Onorati(1912-;) και ο Harry Simeone (1911-2005) παρουσιάστηκαν ως συνδημιουργοί.
Εννέα χρόνια μετά την αναγέννηση του η εξαιρετική απήχηση του οδήγησε στην παραγωγή του τηλεοπτικού «σπέσιαλ» “The little drummer boy” με αφηγήτρια την ηθοποιό Greer Garson.
Η πρώτη ηχογράφηση έγινε από την 25μελή χορωδία του Harry Simeone. Απόφοιτος της Σχολής Μουσικής Julliard o Simeone για πολλά χρόνια ήταν ενορχηστρωτής της ορχήστρας Fred Waring.
Ο δίσκος 45 στροφών του Simeone έγινε επιτυχία στις ΗΠΑ το 1958, 59, 60, 61, 62. Άλλες εκτελέσεις γνωστές Johnny Mathis (1963), Joan Baez (1966), Lou Rawls (1967), David Bowie & Bing Crosby (2000), Gloria Gaynor (2002).
LORD’S PRAYER
Οι στίχοι αποτελούν διασκευή από την Βίβλο. Η μουσική (1935) είναι του Albert Hay Malotte (1895-1964). O Mario Lanza το τραγούδησε στην ταινία του 1952 “Because you ’re mine” («Μπελλα Γραναδα») ενώ πιο πριν η Gracie Fields το ερμήνευσε στο φιλμ του 1943 “Stage door canteen” (Τ’ αστέρια σε συναγερμό).
Η «Προσευχή του Κυρίου» (από το κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 6) είναι η προσευχή του Ιησού.
Σε δίσκους έγινε επιτυχία το 1949 από τον Perry Como.
MARSHMALLOW WORLD, A
Ο συνθέτης Peter De Rose (1900-53) και ο στιχουργός Carl Sigman (1909- ;) έγραψαν το 1949 το “A marshmallow world”. Αυτή είναι η μόνη γνωστή συνεργασία των δύο δημιουργών.
Χωριστά ο Sigman έγραψε στίχους και/ή μουσική για δημοφιλή τραγούδια όπως “Dance ballerina dance” (1947), “Ebb tide” (1953), “My heart cries for you” (1950), “Arrivedercy, Roma” (1958). O De Rose έγινε γνωστός κυρίως από την εξαιρετική πιανιστική σύνθεση του 1934 “Deep purple” – στην οποία αργότερα προστέθηκαν στίχοι.
“Marshmallow” είναι ένα ζαχαρωτό, που μοιάζει με λουκούμι, και λατρεύουν τα παιδιά στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα τις μέρες των εορτών.
Την σύνθεση έκανε επιτυχία το 1951 ο Bing Crosby. Αργότερα την ηχογράφησαν οι Johnny Mathis, Brenda Lee, Dean Martin, Darlene Love, κ.α.
MARY’S BOY CHILD
Τραγούδι του 1956 σε στίχους και μουσική του Jester (ή Jesse) Hairston (1901-2000). Μεταξύ άλλων το ηχογράφησαν το 1956 ο Harry Belafonte σε ρυθμό calypso και το 1978 οι Boney M σε ποτ πουρί.
MERRY CHRISTMAS, POLKA
O Paul Francis Webster (1907-84) με τον Johnny Burke (1908-64) έγραψαν το “Merry Christmas polka” που έκαναν επιτυχία το 1950 οι Andrews Sisters με την ορχήστρα Guy Lombardo.
MY FAVORITE THINGS
Η σύνθεση αυτή του 1959 για τις ανάγκες του θεατρικού μιούζικαλ “The sound of music” έχει τις υπογραφές των Oscar Hammerstein II (μουσική) – Richard Rodgers (στίχοι). Στο θέατρο το ερμήνευσε η Mary Martin, όταν όμως το έργο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο (1965) καταγράφηκε ως χριστουγεννιάτικο τραγούδι κι έγινε αθάνατο από την Julie Andrews. Το άλμπουμ με την υπόκρουση του φιλμ έγινε Νο1 το 1965 και χρυσός δίσκος. Σε δίσκους 45 στροφών το τραγούδι έγινε επιτυχία μόνο από την ορχήστρα Herb Alpert (1969).
NUTTIN’ FOR CHRISTMAS
Αυτό το τραγούδι είναι για ένα μικρό αγόρι που δεν θα πάρει δώρα για τα Χριστούγεννα διότι συνεχώς κάνει κακές πράξεις …. Είναι η προειδοποίηση για όλα τα παιδιά ότι ο Αη Βασίλης παρακολουθεί τις πράξεις τους. Η μελωδία βασίζεται στο παραδοσιακό γαλλικό τραγούδι του 19ου αιώνα “Vive la companie”.
Η πρώτη εκτέλεση ήταν του Barry Gordon, ηθοποιού στις δεκαετίες του ’50 και ’60. Επίσης έπαιξε στην τηλεόραση και στο θέατρο.
Ήταν 6 χρονών ο Gordon όταν ηχογράφησε το «Τίποτα για τα Χριστούγεννα» με την ορχήστρα Art Mooney, που έγινε χρυσός δίσκος (1955-56).
Την σύνθεση έκαναν επίσης επιτυχία οι: Fontane Sisters, Joe Ward, Ricky Zahnid, Stan Freberg.
To “Nuttin’ for Christmas” υπογράφουν οι Roy C. Bennett (1918-;) Sid Tepper (1918-;).
O COME, O COME, EMMANUEL
Πιστεύεται ότι προέρχεται από τον 12ο αιώνα, αλλά η χώρα προέλευσης θεωρείται άγνωστη, αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η μουσική μπορεί να είναι από την Γαλλία.
Ο John Mason Neale (1818-66), ένας Άγγλος κληρικός, μελετητής της ελληνικής και λατινικής γλώσσας, έκανε σημαντική δουλειά πάνω στην χριστουγεννιάτικη μουσική. Συνδέθηκε με την δημιουργία πολλών ύμνων όπως “Good Christian men, rejoice” (1853), και “Good King Wenceslas” (1853). Το 1851 μετέφρασε μερικούς λατινικούς στίχους με τίτλο “Veni, Emmanuel” κι έγραψε τους γνωστούς σήμερα στίχους του “O come, o come, Emmanuel”.
Το 1854 ο συνεργάτης του Neale, Thomas Helmore (1811-90) διασκεύασε κάποιες μουσικές άγνωστης προέλευσης για να ταιριάζουν με τους στίχους του Neale.
Η μελωδία λέγεται ότι ήταν από τον 15ο αιώνα και την χρησιμοποιούσαν μοναχές του μοναχικού τάγματος του Αγίου Φραγκίσκου. Εξ άλλου, οι λατινικοί στίχοι μπορεί να προέρχονται από κάποιες στροφές του 6ου ή 7ου αιώνα με τίτλο «Αντίφωνον», που όμως εντοπίζονται μόλις το 1710.
Ορισμένες στροφές έχουν μεταφραστεί από τον Henry Sloane Coffin (1877-1954).
O HOLY NIGHT
Είναι γνωστό και με τον τίτλο “Christmas song”, αλλά βασίζεται στο γαλλικό “Cantique de Noel” του 1858. Κάποια στιγμή ήταν τόσο δημοφιλές Χριστουγεννιάτικο τραγούδι στο Παρίσι που οι άνθρωποι συνέρρεαν στις εκκλησίες για να το ακούσουν, μολονότι οι Εκκλησιαστικοί κύκλοι απέρριπταν τον ύμνο για «έλλειψη γούστου και πνευματικότητας».
Η μελωδία βασίζεται σε ποίημα που έγραψε ο Μ. (ή Placide) Cappeau de Roquemaure (1808-77), ενώ ο Παριζιάνος συνθέτης Adolphe Charles Adam (1803-56) αργότερα σχεδίασε την μελωδία. Στα αγγλικά μεταφράστηκε από τον John S. Dwight (1818-93), έναν δάσκαλο μουσικής της Βοστώνης και συνιδρυτή του The Harvard Music Society.
O Adam συνέθεσε το 1841 το μπαλλέτο Giselle και σιγά-σιγά έγινε ο πιο διάσημος συνθέτης κωμικής όπερας της Γαλλίας.
Το 1870 κατά την διάρκεια του Γαλλο-πρωσσικού πολέμου, όταν η Γερμανία επιτέθηκε στην Γαλλία, καθώς οι στρατιώτες τους ήταν αντιμέτωποι έξω από το Παρίσι κι ετοιμάζονταν για ολοκαύτωμα, ένας Γάλλος απροειδοποίητα βγήκε από τα χαρακώματα τραγουδώντας “Cantique de Noel” με θεία φωνή που σοκάρισε τους Γερμανούς και τους ανάγκασε να σταματήσουν την ανταλλαγή πυρών. Όταν ο Γάλλος τελείωσε ένας ψηλός Γερμανός στρατιώτης βγήκε από το χαράκωμα και στην δική του γλώσσα τραγούδησε τον Χριστιανικό ύμνο “From heaven above to earth I come” (“Vom himmel hoch”) του Γερμανού προτεστάντη Martin Luther (1483-1546).
O TANNENBAUM, O TANNENBAUM (O Christmas tree)
Τους στίχους στην αγγλική γλώσσα με τίτλο “Maryland, my Maryland” έγραψε ο 22 χρονος James Ryder Randall στο κολλέγιο Paydras της Λουϊζιάνα στις 23 Απριλίου 1861. Η μουσική βασίζεται (α) στο παλιότερο τραγούδι (οινοποσίας) “Mini est propositum” του Walter de Mapes, γνωστό στην Οξφόρδη τον 12ο αιώνα (β) και στο μεταγενέστερο γερμανικό φολκλορικό τραγούδι “Tannenbaum, o tannenbaum!”.
Το 1824 τα χριστουγεννιάτικα δέντρα ήταν τόσο δημοφιλή στην Γερμανία που ο διευθυντής ενός σχολείου της Λειψίας, ο Ernst Gebhard Anschutz (1800-61) έγραψε ένα τραγούδι για να το διδάξει στους μαθητές. Αυτός πήρε τα παλιά θέματα και με νέους στίχους βάφτισε την δημιουργία του “O tannenbaum” («Έλατο»). Στα επόμενα χρόνια η μελωδία που τώρα κυρίως αποκαλείται “O Christmas tree” έγινε το επίσημο τραγούδι των πολιτειών Maryland, Delaware, Missouri. Το 1961 κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ με τίτλο “Kiss for Christmas” από τον Joe Dowell.
PATAPAN
Η Βουργουνδία δεν είναι μόνο η πατρίδα εξαιρετικών κρασιών αλλά και μια από τις περιοχές της Γαλλίας, που «γέννησαν» υπέροχους ύμνους. Ο πιο γνωστός από τους δημιουργούς ύμνων της Βουργουνδίας είναι ο στιχουργός Bernard de la Monnoye (1641-1728). Όλοι του οι ύμνοι γράφηκαν πιθανότατα το 1700 και ζευγαρώθηκαν με μελωδίες που μάλλον προέρχονται από τις φολκλορικές μουσικές της Βουργουνδίας.
Το χαρούμενο και ρυθμικό “Patapan” που εξωθεί τον μικρό Willie να πάρει το μικρό του τύμπανο και να αρχίσει να παίζει είναι προγενέστερο και καλύτερο – όπως λένε οι ειδικοί – από το “Little drummer boy”.
Την σύνθεση έχουν ηχογραφήσει οι Bing Crosby, Robert Shaw Chorale, Mormon Tabernacle Choir, The Cleveland Orchestra, κ.α.
PETIT PAPA NOEL
Ένα από τα δημοφιλέστερα εποχικά τραγούδια της Γαλλίας. Σε στίχους του Raymond Vincy και μουσική του Henri Martinet (1944) ακούγεται για πρώτη φορά στην ταινία “Destins” του Richard Pottier από τον Tino Rossi. Λέγεται ότι πούλησε πάνω από 25 εκατομμύρια αντίτυπα σ’ όλο τον κόσμο (κι απ’ αυτά τα 18 στην Γαλλία). Μόνο το “White Christmas” του Bing Crosby το ξεπερνάει σε πωλήσεις ισχυρίζονται οι Γάλλοι.
ROCKIN’ AROUND THE CHRISTMAS TREE
Προσωπική επιτυχία της Brenda Lee το 1960, 1961 και 1962. Πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Το έγραψε το 1958 ο Johnny Marks (1909-85) κι είναι ένα από τα ελάχιστα χριστουγεννιάτικα τραγούδια σε ρυθμό ρόκ. Ο Marks έχει υπογράψει και τα “Rudolph, the red-nosed reindeer”, “A holly jolly Christmas” (1962), “Jingle, jingle, jingle” (1964), “Silver and gold” (1964), “When Santa Claus gets your letter” (1950), κ.α.
RUDOLPH, THE RED-NOSED REINDEER
Στην εποχή πριν από το 1955, δηλαδή πριν από την εμφάνιση του rock’ n’ roll το “Rudolph, the red-nosed reindeer” ήταν δεύτερο σε επιτυχία μετά το “White Christmas” απ’ όλα τα εποχικά τραγούδια, αφού πούλησε πάνω από 8 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στην εκτέλεση του Gene Autry (1950), ο οποίος το ξαναέκανε επιτυχία και το ’51, το ’52 και το ’53. Τον συνοδεύει το γυναικείο φωνητικό γκρουπ “The Pinafores”. O Autry το ξαναηχογράφησε το 1957.
To 1950 άλλες δύο εκτελέσεις είχαν απήχηση: του Bing Crosby και η χιουμοριστική του Spike Jones.
Ο Autry (1907-98) ήταν ο πρώτος τραγουδιστής – κάου μπόϋ του κινηματογράφου παίζοντας σε περισσότερα από 96 γουέστερν. Ήταν τραγουδιστής της country, τραγουδοποιός, κιθαρίστας και ηθοποιός. Από το 1933-52 είχε επιτυχίες όπως “Here comes Santa Claus” (1947), “Frosty the snow man” (1950), “Peter Cottontail” (1950).
Οι τάρανδοι δεν αποτελούν σύγχρονο θέμα για χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Από τότε που ο Clement Moore πρόσθεσε έναν ακόμα τάρανδο, τον Rudolph, στο έλκηθρο του Αη Βασίλη στο έργο του “Twas the night before Christmas” (1822) οι τάρανδοι αναφέρονται σε ύμνους.
Αλλά το τραγούδι-φαινόμενο του Johnny Marks (1909-85) το 1949 “Rudolph, the red-nosed reindeer” ήταν κάτι περισσότερο από μια αναφορά σε ταρανδους. Ο Ρούντολφ έγινε ο πιο σημαντικός «χαρακτήρας» από την εποχή του Moore. O Marks δεν ήταν, παρ’ όλα αυτά, ο εμπνευστής του Rudolph. To 1939 ο κουνιάδος του Robert L. May έγραψε την ιστορία του Ρουντολφ, ως τμήμα μιας διαφημιστικής καμπάνιας για τα καταστήματα Montgomery Ward. Το 1947 η επιχείρηση έδωσε τα δικαιώματα του Ρουντολφ στον May που τύπωσε την ιστορία σε μορφή βιβλίου. Ο μικρός τόμος έγινε αμέσως best seller. O Marks διασκεύασε την ιστορία σε στίχους και πρόσθεσε τον ευχάριστο ρυθμό.
Με αστέρι τον Ρούντολφ γυρίστηκαν δύο ταινίες. Η πρώτη (1964) με αφηγητή τον Burl Ives και η δεύτερη (1976) με αφηγητή τον Red Skelton.
SANTA BABY
To “Santa baby” δεν αναφέρεται στον Santa Claus αλλά στην φαντασίωση μιας γυναίκας για έναν ώριμο άνδρα (μωρό). Οι δημιουργοί του τραγουδιού που έκανε επιτυχία το 1953 η Eartha Kitt είναι οι Joan Javits, Phil Springer, Tony Springer. Την Kitt συνοδεύει η ορχήστρα Henri Rene.
Το 1954 η Eartha Kitt ηχογράφησε ένα παρόμοιο – τουλάχιστον στιχουργικά – θέμα, το “(This year’s) Santa baby” χωρίς επιτυχία.
Σε μια νέα γενιά το δίδαξε το τραγούδι η Madonna όταν το συμπεριέλαβε στο άλμπουμ του 1987 “A very special Christmas”.
SANTA CLAUS IS COMING TO TOWN
Δημιουργία του 1932 από τον στιχουργό Haven Gillespie (1888-1975) και τον συνθέτη John Frederick Coots (1897 - 1985). Πέρασαν δύο χρόνια πριν ενδιαφερθεί κάποιος για το τραγούδι τους. Λίγο πριν από την γιορτή των Ευχαριστιών, το 1934, ο Eddie Cantor το τραγούδησε στην ραδιοφωνική του εκπομπή. Αλλά ακόμα και γι’ αυτό χρειάστηκε να ασκήσει κάποια πίεση η Ida, σύζυγος του Cantor.
Η απήχηση ήταν τεράστια και άμεση. Ανάλογη επιτυχία είχε η ηχογράφηση του Bing Crosby με τις Andrews Sisters (1943 έως 1947) και του Perry Como.
Ήταν το πρώτο μιας σειράς 20 κορυφαίων Χριστουγεννιάτικων τραγουδιών που εμφανίστηκαν από το 1932-1951.
Ο Gillespie έγραψε και άλλα επιτυχημένα τραγούδι όπως “That lucky old sun” (1949) και ο Coots, μεταξύ άλλων, το “Love letters in the sand” (1931).
H πρώτη επιτυχημένη εμπορικά ηχογράφηση “Santa Claus is coming to town” ήταν από την ορχήστρα George Hall (1934).
Το 1962 το ηχογράφησαν οι “4 Seasons”, το 1970 οι Jacksons και το 1985 ο Bruce Springsteen.
SANTO NATALE (Merry Christmas)
Ήταν το 1954 όταν ο Άγγλος τενόρος David Whitfield με την ορχήστρα Stanley Black έκανε επιτυχία το “Santo Natale”.
Ο ίδιος το 1954 είχε άλλη μια μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ, το χρυσό “Cara mia”.
O Whitfield ήταν ο πιο επιτυχημένος Βρετανός τραγουδιστής στις ΗΠΑ πριν από την εμφάνιση του rock’ n’ roll. Στην Αγγλία από το 1953-60 είχε 21 επιτυχίες.
Το “Santo Natale” είναι αμερικάνικο τραγούδι που υπογράφουν οι Belle Nardone, Al Hoffman (1902-60), Dick Manning (1912-91).
SILENT NIGHT
Η «Άγια Νύκτα» θεωρείται το διασημότερο χριστουγεννιάτικο τραγούδι. Την παραμονή των Χριστουγέννων, το 1818, στην εκκλησία του Άγιου Νικολάου στο Oberndorf της Αυστρίας, που απέχει 11 μίλια από το Σαλτσμπουργκ (γενέθλια πόλη του Mozart) ο πατήρ Joseph Mohr (1792-1848), βοηθός ιερέας, ανακάλυψε ότι η υγρασία από το γειτονικό ποτάμι Salzach είχε προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο εκκλησιαστικό όργανο. Ο Mohr έγραψε πρόχειρα ένα ποίημα που άρχιζε με τους στίχους “Stille nacht, heilige nacht”. Εκείνη την ώρα καταφθάνει ο Franz Gruber (1787-1863), δάσκαλος σε σχολείο που συμπλήρωνε τον μισθό του παίζοντας όργανο στον Άγιο Νικόλαο. Κανονικά εκείνο το βράδυ έπρεπε να βρίσκεται σε γειτονικό χωριό. Ο Mohr έφερε τους στίχους του στον Gruber για να τους μελοποιήσει. Σε λίγες ώρες ο Gruber είχε έτοιμη την μελωδία ενορχηστρωμένη για δύο φωνές, χορωδία και κιθάρα. Στην λειτουργία του μεσονυκτίου τραγούδησαν την «Άγια νύκτα» μαζί με το εκκλησίασμα.
Την άνοιξη του επόμενου χρόνου ένας επιδιορθωτής οργάνων ήρθε να φτιάξει το χαλασμένο εκκλησιαστικό όργανο. Φεύγοντας εξασφάλισε ένα αντίγραφο του τραγουδιού. Αυτός διέδωσε τον ύμνο σ’ όλες τις πόλεις και τα χωριά του Τυρολου. Σύντομα η σύνθεση ταξίδεψε ακόμα πιο μακριά χάρη σε δύο οικογένειες – φωνητικά σύνολα τους Strasser και τους Rainer. Το 1831 οι πρώτοι το τραγουδούν στην έκθεση της Λειψίας και το 1834 μπροστά στον Βασιλιά της Πρωσίας. Το 1839 οι Reiner το ερμήνευσαν στη Νέα Υόρκη. Το 1863 προστέθηκαν οι αγγλικοί στίχοι κι ονομάστηκε “Silent Night” από τον John Freeman Young (1820-85) που αργότερα έγινε επίσκοπος στην Florida.
Η πρώτη ηχογράφηση του “Silent Night” έγινε στην Γερμανία το 1901 από την Betsy Schot.
Μια από τις πρώτες ηχογραφήσεις ήταν του κουαρτέτου Χαυδν (1905), αλλά ήταν ο Bing Crosby που το επέβαλε πρώτα στις ΗΠΑ το 1936 και μετά σ’ όλο τον κόσμο (πάνω από 10 εκατομμύρια πωλήσεις).
SILVER BELLS
Το 1950 ήταν μια καλή χρονιά για τον Jay Livingston και τον Ray Evans που είδαν τον Nat King Cole να οδηγεί την δημιουργία τους “Mona Lisa” στο Νο1.
Την ίδια χρονιά ο Bob Hope και η Marilyn Maxwell τραγούδησαν την σύνθεση των Livingston-Evans “Silver bells” στην ταινία “The lemon-drop kid”.
O Bing Crosby με την Carol Richards ακολούθησαν με την πρώτη επιτυχημένη εμπορικά ηχογράφηση (1953) και η δημοτικότητα του τραγουδιού συνεχίστηκε στην δεκαετία του ’60 με εκτελέσεις των Earl Grant και Al Martino.
SLEIGH RIDE
Ο ενορχηστρωτής και συνθέτης Leroy Anderson (1908-75) το έγραψε το 1948 και πρώτη το έκανε επιτυχία σε δίσκους το 1949 η Boston Pops Orchestra με διευθυντή τον Arthur Fiedler. Ένα χρόνο αργότερα έγραψε στίχους ο Mitchell Parish (1900-93), γνωστός από τα “Stardust”, “Deep purple”, “Moonlight serenade”. Επίσης έγραψε άλλο ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι, το “Christmas time in Harlem”.
Η μουσική και οι στίχοι αναφέρονται σε ένα περίπατο με έλκυθρο σε υπέροχα χιονισμένα τοπία. Μεταξύ άλλων το 1984 το τραγούδησε η Dolly Parton και το 1999 ο Garth Brooks.
SNOWFALL
Πιανίστας κι ενορχηστρωτής ο Claude Thornhill (1909-65), αφού συνεργάστηκε ως μουσικός με τις ορχήστρες Freddy Martin, Leo Reisman, Paul Whiteman, δημιούργησε την δική του ορχήστρα. Το 1941 συνέθεσε ο ίδιος κι ηχογράφησε το οργανικό “Snowfall”, που συνδέθηκε με τα ταραγμένα από τον πόλεμο Χριστούγεννα.
Αργότερα το ηχογράφησαν οι: Jackie Gleason, Glen Gray, Roger Williams, Billy Vaughn, Earl Grant, Ramsey Lewis Trio, Tony Bennett, Henry Mancini, Boston Pops Orchestra, Manhattan Transfer.
SUZY SNOWFLAKE
Δύο Αμερικανοί, o Sid Tepper (1918 - ;) και ο Roy C. Bennett (1918- ) συνεργάστηκαν το 1951 κι έγραψαν από κοινού τους στίχους και την μουσική του “Suzy Snowflake”. Ίσως το πρώτο τραγούδι που υμνεί μια χιονονιφάδα με όνομα. Οι ίδιοι δημιουργοί έγραψαν το 1955 το “Nuttin’ for Christmas” και πιο πριν τα “Red roses for a blue lady” (1948), “Naughty lady of Shady Lane” (1954).
To “Suzy snowflake” ηχογράφησε πρώτη το 1951 η Rosemary Clooney σε δίσκο 78 στροφών.
TOYLAND
Από την θεατρική παράσταση της οπερέτας “Babes in toyland” που παρουσιάστηκε στο Σικάγο το 1903 κι αμέσως μετά στη Νέα Υόρκη προέρχεται το “Toyland”. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε στην κινηματογραφική έκδοση του έργου (1934), παραγωγή της MGM με τους Χονδρό-Λιγνό, ενώ στην τηλεόραση άλλαξε ο τίτλος του φιλμ κι έγινε “March of the wooden soldiers”. Συνθέτης του τραγουδιού είναι ο Victor Herbert (1859-1924) και στιχουργός ο Glen Mc Donough (1870-1924).
Οι στίχοι δεν έχουν σχέση με τις παραδόσεις των Χριστουγέννων αλλά το πνεύμα του τραγουδιού επικεντρώνεται στην χαρά που φέρνουν τα παιχνίδια στα παιδιά.
Ο Herbert συνέθεσε το “Toyland” τρεις δεκαετίες πριν από την άλλη επιτυχημένη δημιουργία του “Santa Claus is comin’ to town”.
Η πιο παλιά εκτέλεση σε δίσκους είναι από την Corrine Morgan με το κουαρτέτο Haydn (1904).
’TWAS THE NIGHT BEFORE CHRISTMAS
Το χριστουγεννιάτικο αυτό ποίημα είναι γνωστό και ως “A visit from St. Nicholas”. O Clement Clarke Moore (1779-1863), καθηγητής ελληνικής και ανατολίτικης λογοτεχνίας, έγραψε το ποίημα. Τώρα αποτελεί παράδοση στις ΗΠΑ οι οικογένειες να το διαβάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων.
Λέγεται ότι μια φίλη της οικογένειας του Moore, η H. Butler έστειλε το ποίημα στην εφημερίδα της Νέας Υόρκης “Sentinel” που το δημοσίευσε με τον όρο να μείνει ανώνυμος ο ποιητής. Ήταν το 1823. Το 1844 ο Moore παραδέχτηκε ότι ήταν δικό του.
Ο πατέρας του Moore ήταν επίσκοπος της Νέας Υόρκης και ήταν παρών στ ην ορκωμοσία του George Washington.
Για πρώτη φορά έγινε τραγούδι το 1942 με μουσική του Kenneth Lorin (Ken) Darby (1909 - ;). Στην μουσική πρόσθεσαν δικά τους μέρη οι Frank Henri Klickmann (1885-1966) το 1951 και ο Johnny Marks (1909-85) το 1952.
Το 1950 το “ ’Twas the night before Christmas” ηχογραφήθηκε από τον Arthur Godfrey κι αργότερα από τον Perry Como.
TWELVE DAYS OF CHRISTMAS
Παραδοσιακό τραγούδι της Αγγλίας γνωστό τουλάχιστον από το 1700. Οι 12 μερες στις οποίες αναφέρεται είναι μεταξύ των Χριστουγέννων και των Επιφανείων. Στην αρχή ήταν γνωστό ως “A partridge in a pear tree” («Μια πέρδικα σε αχλαδιά»). Η πέρδικα στην εκκλησία συμβολίζει την εγκατάλειψη της πίστης, διότι είναι γνωστό ότι το πτηνό αυτό εγκαταλείπει τα νεογνά του. Η αχλαδιά ίσως αναφέρεται σε ένα παλιό χριστουγεννιάτικο έθιμο όπου ένα νεαρό κορίτσι βρίσκει μια αχλαδιά κάνει τρεις γύρους του δέντρου και ανταμείβεται βλέποντας την εικόνα του πραγματικού αγαπημένου της. Οι τρεις όρνιθες από την Γαλλία είναι στην πραγματικότητα από την Βρετάνη. Τα τέσσερα πουλιά είναι μαυροπούλια. Τα πέντε χρυσά δακτυλίδια αναφέρονται στους δακτυλιοφόρους φασιανούς αλλά μπορούν να υπονοούν και σπίνους ή καρδερίνες. Επειδή η εποχή των Χριστουγέννων είναι μια μεγάλη γιορτή τα δώρα συμβολίζουν τα επιτίμια που απαιτούνται ή αξιώνονται για αμέλεια ενός ανθρώπου να τηρήσει ορισμένα σημαντικά έθιμα.
Το τραγούδι αυτό μπορεί να ξεκίνησε ως παιδικό αλλά με την μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1864.
Ένα παρόμοιο τραγούδι είναι γνωστό στην Γαλλία.
Από την αρχή ως το τέλος οι στίχοι αναφέρονται σε δώρα που ο/η αγαπημένος/η φέρνουν στον τραγουδιστή τις 12μερες των Χριστουγέννων. Το 1963 υπήρξε η κωμική εκτέλεση “The twelve gifts of Christmas” από τον Allan Sherman.
WE THREE KINGS OF ORIENT ARE
Ο Αμερικανός John Henry Hopkins, Jr. (1820-91) έγραψε τους στίχους και την μουσική το 1857. Εκείνη την εποχή ήταν αρχισυντάκτης του Church Journal στη Νέα Υόρκη. Ο μόνος λόγος να γράψει το τραγούδι ήταν για να κάνει ένα διαφορετικό δώρο στα αγαπημένα του ανήψια.
Το 1859 κυκλοφορεί η παρτιτούρα με τίτλο “Three Kings of Orient”.
O Hopkins ήταν γιος του δεύτερου επισκοπικού δεσπότη του Βέρμοντ. Ο ίδιος υποστήριζε ότι η έμπνευση του τραγουδιού βασίζεται ελεύθερα στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο. Ο Hopkins δέχθηκε αρνητική κριτική διότι απεκάλεσε τους σοφούς (ή μάγους) “Kings” (Βασιλιάδες), ενώ η Βίβλος τους αναφέρει μόνο ως «ανθρώπους από την Ανατολή».
WE WISH YOU A MERRY CHRISTMAS
Ο στιχουργός και ο συνθέτης είναι άγνωστοι, αλλά πιστεύεται ότι θα πρέπει να τους αναζητήσουμε στην Αγγλία, στον 16ο αιώνα. Η παράδοση να δίδονται χριστουγεννιάτικες λιχουδιές στους υμνωδούς που περιφέρονται από σπίτι σε σπίτι αντανακλάται στους στίχους.
Το ηχογράφησαν οι Perry Como, Kingston Trio, Harry Belafonte, Ray Conniff, Al Martino, Tony Bennett, John Denver, Barry Manilow, κ.α.
WHAT CHILD IS THIS?
Η μουσική προέρχεται από τον 16ο αιώνα. Στις αρχές του 1500 ήταν γνωστό ως “My lady Greensleeves” και κατά την διάρκεια της βασιλείας της Ελισάβετ λέγεται ότι η ίδια το χόρεψε. Ακόμα και ο Σαίξπηρ αγαπούσε την μελωδία αφού στο θεατρικό του έργο “The merry wives of Windsor” (Οι χαρούμενες κυράδες των Ουίνδσωρ) το αναφέρει δύο φορές στην δεύτερη πράξη, σκηνή β’ (1596).
Το 1642 εκδόθηκε με τίτλο “The old year now away has fled”. Στις εποχές που ακολούθησαν η μελωδία έγινε νανούρισμα, παιδικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι και θέμα ραδιοφωνικής εκπομπής του σταθμού WNBC στη Νέα Υόρκη την δεκαετία του ’30.
Δύο Βρετανοί ο John Stainer (1840-1901) και ο ασφαλιστής/ποιητής William Dix (1837-1898) πιστώνονται για την αξιοποίηση του τραγουδιού κι ανάδειξη της ομορφιάς του. Επιβράδυναν τον ρυθμό μετατρέποντας το στον ελεγειακό θρησκευτικό ύμνο που τραγουδιέται σήμερα με τίτλο “What child is this?”. O Stainer ήταν οργανίστας και συνθέτης εκκλησιαστικής μουσικής. Πήρε ένα ποίημα του Dix από το 1865 και το συνέδεσε με την μελωδία που είναι γνωστή και ως “Greensleeves”.
Οι πρώτοι στίχοι δημοσιεύτηκαν το 1580. Πολλοί πιστεύουν ότι συνθέτης της μουσικής είναι ο Βασιλιάς Ερρίκος ο 8ος γνωστός τραγουδοποιός.
Μια ηχογράφηση της βρετανικής ορχήστρας Mantovani με τίτλο “Greensleeves” πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα στις ΗΠΑ το 1952.
WHITE CHRISTMAS
Η ταινία του 1941 “Holiday Inn” ήταν η αφορμή για να γράψει ο συνθέτης-στιχουργός Irving Berlin (1888-1989) το “White Christmas”, το Νο1 χριστουγεννιάτικο τραγούδι όλων των εποχών σε πωλήσεις.
Το τραγούδι χάρισε στην ταινία του Mark Sandrich βραβείο Όσκαρ (1942). Σύμφωνα με το σενάριο χρειάζονταν από ένα τραγούδι για κάθε μεγάλη γιορτή των Αμερικανών. O Berlin αποκάλυψε ότι όταν το παρουσίασε στον Bing Crosby – που το ερμηνεύει στο φιλμ μόνος ή με την Marjorie Reynolds, o τραγουδιστής, σε αντίθεση με την φήμη του ότι δεν σχολιάζει τα τραγούδια που του δίνουν, διαβεβαίωσε τον συνθέτη «Γι’ αυτό το τραγούδι δεν χρειάζεται ν’ ανησυχείς».
Ήταν η επιβεβαίωση της επιτυχίας της σύνθεσης για τον Berlin, που ήδη πίστευε ότι θ’ αρέσει.
To “White Christmas” ακούστηκε για πρώτη φορά από τον Crosby τον Δεκέμβριο του 1941, λίγο πριν οι ΗΠΑ αναγκαστούν να μπουν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Γιαπωνέζοι βομβάρδισαν το Pearl Harbour και πριν αρχίσει η προβολή του φιλμ στους κινηματογράφους.
Για τους στρατιώτες ήταν ένα τραγούδι νοσταλγίας, ονείρων, αναμνήσεων κι επιθυμίας για ευτυχισμένες μέρες κοντά σε αγαπημένα πρόσωπα. Ήταν μια μελωδία που ζέσταινε τις καρδιές κι εμψύχωνε τους στρατευμένους.
Όταν ο Crosby και η Jo Stafford περιόδευαν σε αμερικάνικες βάσεις στην Αγγλία και Γαλλία το καλοκαίρι του 1944 μόνο τότε αντιλήφθηκαν την σημασία που είχε το τραγούδι για τους στρατευμένους.
Ο Bing Crosby με το φωνητικό σύνολο Ken Darby Singers και την ορχήστρα του John Scott Trotter το ηχογράφησαν στο Λος Άντζελες στις 29 Μαίου 1942. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς σκαρφάλωσε στο Νο1, όπου εγκαταστάθηκε για 11 εβδομάδες.
Έγινε το δημοφιλέστερο τραγούδι του 1942 στις ΗΠΑ κι ως σήμερα πούλησε 35-40 εκατομμύρια. Οι διαφορές εκτελέσεις ξεπέρασαν τα 140 εκατομμύρια πωλήσεων.
Ο Crosby με τους ίδιους συντελεστές ξαναηχογράφησε την σύνθεση το 1946.
WINTER WONDERLAND
Ο τραγουδιστής Joey Nash ανακάλυψε το “Winter wonderland” στο σπίτι ενός γείτονα στο Μπρούκλιν το καλοκαίρι του 1934. Τον Οκτώβριο το ερμήνευσε για πρώτη φορά στο ραδιόφωνο συνοδευόμενος από την ορχήστρα Richard Himber.
O Nash και ο Guy Lombardo ήταν οι πρώτοι που το ηχογράφησαν κι ακολούθησαν στην 10ετια του ’40 οι Andrews Sisters, Perry Como, Johnny Mercer. Οι στίχοι είναι του Richard Smith και η μουσική του Felix Bernard.
Ο στιχουργός Richard B. Smith (1901-35) και ο συνθέτης Felix Bernard (1897-1944) συνεργάστηκαν το 1934 για το αειθαλές αυτό τραγούδι των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους. Δεν υπάρχει κάτι το εξωτικό ή περίεργο στους στίχους. Περιγράφει ένα ερωτευμένο ζευγάρι που διασχίζει με έλκηθρο ένα ρομαντικό χιονισμένο τοπίο μια χειμωνιάτικη μέρα.
Ακούν τα κουδουνάκια του έλκηθρου, παρατηρούν τα χιόνια που λάμπουν, φτιάχνουν έναν χιονάνθρωπο και ονειροπολούν δίπλα στη φωτιά.
YOU’ RE ALL I WANT FOR CHRISTMAS
Δημιουργοί του τραγουδιού είναι οι Seger Ellis – Glen Moore. Έγινε για πρώτη φορά επιτυχία το 1948 από τον Frank Gallagher. Το 1949 είχε μεγαλύτερη απήχηση η εκτέλεση του Frankie Laine και το 1953 ήρθε μια άλλη ερμηνεία από τον Eddie Fisher.
No comments:
Post a Comment