Τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που κρύβονται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη θάλασσα της Κρήτης φιλοδοξεί να φέρει στο φως διεθνής ερευνητική αποστολή. Ελληνες και Αμερικανοί επιστήμονες θα επιχειρήσουν ένα ταξίδι στον χρόνο, εντοπίζοντας ναυάγια της μινωικής εποχής που εκτιμάται ότι κείτονται στον βυθό του κόλπου του Ηρακλείου.
Οι αρχαιολόγοι της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τους ειδικούς του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών και του ωκεανογραφικού ινστιτούτου Woods Hole, θα προσπαθήσουν να εξετάσουν σπιθαμή προς σπιθαμή τα περίπου 300 τετραγωνικά χιλιόμετρα του κόλπου, χρησιμοποιώντας τις πλέον εξελιγμένες μεθόδους θαλάσσιας έρευνας.
Οπως εξηγεί ο επικεφαλής της ερευνητικής αποστολής από πλευράς ΕΛΚΕΘΕ δρ Δημήτρης Σακελλαρίου, «σκοπός είναι να γίνει έρευνα του βυθού με βασικό αντικείμενο να μπορέσουμε να εντοπίσουμε αρχαία ναυάγια και κυρίως μινωικά, δηλαδή από την εποχή που η Κνωσός ήταν ζωντανή και ουσιαστικά ο κόλπος του Ηρακλείου ήταν η περιοχή από την οποία τα καράβια προσέγγιζαν την Κρήτη».
Αν και πρόκειται για μια κατεξοχήν αρχαιολογική έρευνα, το ΕΛΚΕΘΕ και το Woods Hole θα προσφέρουν πολύτιμη τεχνική και γεωλογική υποστήριξη ώστε να αποκρυπτογραφηθούν τα μυστικά που κρύβει ο θαλάσσιος πυθμένας σε βάθος έως και 120 μέτρα.
«Η έρευνα περιλαμβάνει δύο φάσεις που θα γίνονται παράλληλα» αναφέρει ο κ. Σακελλαρίου. «Η μία είναι η έρευνα με υποβρύχια οχήματα που θα σκανάρουν τον βυθό του κόλπου με πολύ μεγάλη διακριτική ικανότητα για να δούμε τι μπορεί να υπάρχει εκεί κάτω». Για τον σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθούν τα ρομποτικά, τηλεχειριζόμενα και προγραμματιζόμενα οχήματα τύπου Remus 100 του Woods Hole, τα οποία είναι ιδιαίτερα εξελιγμένα και μπορούν να δώσουν λεπτομερείς εικόνες τοου βυθού.
«Η δεύτερη φάση θα είναι η έρευνα με μηχανήματα από το σκάφος “Αλκυών” του ΕΛΚΕΘΕ, με το οποίο θα γίνεται μια πολύ λεπτομερής βυθομέτρηση του κόλπου και ταυτόχρονα έρευνα του υποστρώματος του βυθού και αυτό γιατί είναι αρκετά πιθανό κάποια ναυάγια, ιδίως τα παλαιότερα, να μην είναι πάνω στον βυθό αλλά να έχουν σκεπαστεί από ιζήματα, άρα πρέπει να βρούμε τρόπο να τα εντοπίσουμε έστω και αν είναι θαμμένα». Εφόσον τα επιστημονικά όργανα εντοπίσουν ενδιαφέροντα ευρήματα, θα ακολουθήσει και η τρίτη φάση που θα είναι η επιτόπια έρευνα από τους καταδυόμενους αρχαιολόγους της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων.
Η έρευνα θα ξεκινήσει μόλις το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες -ενδεχομένως και σήμερα- και αναμένεται να διαρκέσει ένα μήνα. Εκτός από τους αρχαιολόγους, ενεργό ρόλο θα έχουν οι γεωλόγοι και οι μηχανικοί-τεχνολόγοι. «Είμαστε πλέον σε μια εποχή που συνειδητοποιούμε ότι κανείς δεν μπορεί να κάνει μόνος του μια έρευνα υψηλού επιπέδου. Πρέπει να συνεργάζεται με συγγενή ερευνητικά πεδία και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε τώρα» επισημαίνει ο κ. Σακελλαρίου.
Ο κόλπος του Ηρακλείου είναι μια θαλάσσια περιοχή που δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα από γεωλογικής πλευράς. Αυτό επιτρέπει στον (γεωλόγο) Δημήτρη Σακελλαρίου να αισιοδοξεί και για ανακαλύψεις στην ειδικότητά του:
«Η αλήθεια είναι ότι όταν ερευνούμε μια περιοχή που δεν έχουμε δουλέψει συστηματικά πάντα βρίσκουμε κάτι καινούργιο». Οπως λέει, η βυθομέτρηση και οι τομές του υποστρώματος του βυθού που θα γίνουν για τον εντοπισμό των αρχαιοτήτων θα χρησιμοποιηθούν και για άλλους σκοπούς, π.χ. θα μπορεί να γίνει χαρτογράφηση υποθαλάσσιων ρηγμάτων, εφόσον υπάρχουν εκεί, ή θα χρησιμοποιηθούν για την αναπαράσταση του ανάγλυφου της περιοχής την εποχή που η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ χαμηλότερα απ' ό,τι σήμερα.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα πλευρά της έρευνας είναι ότι μπορεί να δώσει στοιχεία για την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας και ιδιαίτερα για το τσουνάμι που προκάλεσε. «Η ερευνητική κοινότητα ψάχνει γενικά να βρει μαρτυρίες για το τσουνάμι που δημιουργήθηκε από το ηφαίστειο της Σαντορίνης, που πιθανότατα δεν ήταν μόνο ένα» λέει ο κ. Σακελλαρίου και προσθέτει: «Αρκετές φορές μπορούμε να βρούμε μαρτυρίες στον βυθό, διότι όταν περνάει ένα κύμα, όπως το τσουνάμι, δημιουργεί διάφορες δομές και καταστροφές σε αυτόν. Δεν αποκλείεται λοιπόν να βρούμε κάποια στοιχεία που να μαρτυρούν ότι πέρασε ένα τέτοιο κύμα».
No comments:
Post a Comment