Γροιλανδία: Οι δύο όψεις της κλιματικής αλλαγής

Το λιώσιμο των παγετώνων λόγω υπερθέρμανσης του πλανήτη καταστρέφει τον χειμερινό τουρισμό, αλλά απελευθερώνει και κρυμμένους θησαυρούς. Οι κάτοικοι είναι διχασμένοι.

Τι γίνεται με τους παγετώνες στη Γροιλανδία, το αρκτικό νησί με πλούσιο αλλά ανεξερεύνητο υπέδαφος λόγω ακριβώς αυτών των παγετώνων; Η κλιματική αλλαγή, που είναι και εκεί εμφανής δημιουργεί νέα δεδομένα. Ίσως μάλιστα και καλύτερες μέρες για τους κατοίκους και την αυτόνομη κυβέρνηση. Γιατί οι παγετώνες λιώνουν. Και εδώ είναι το δίλημμα: Θα πρέπει οι κάτοικοι να αφήσουν την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη ή θα πρέπει να θυσιάσουν την καθαρότητα του σπάνιου τοπίου και να περάσουν σε ένα επόμενο στάδιο οικονομικής εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων που θα τους προσφέρει και καλύτερα εισοδήματα;

«Το πρώτο χιόνι μόλις τον Δεκέμβριο»

Η Άνε Σοφί Λαουρίτσεν ζει στην πόλη Ιλουλισάτ. Πρόκειται για τον τρίτο μεγαλύτερο οικισμό στη δυτική Γροιλανδία με πληθυσμό γύρω στους 5.000 κατοίκους. Η Άνε Σοφί περιμένει πως και πως τους τουρίστες. Αλλά και οι σκύλοι που σέρνουν τα έλκηθρα στον πάγο είναι έτοιμοι για τη σεζόν. «Και ο πατέρας μου διατηρούσε σκύλους» λέει. «΄Ηταν πάντα εκεί, ακριβώς δίπλα στο σπίτι μας. Από μικρά παιδιά πηγαίναμε και τους χαϊδεύαμε».

Όμως οι δουλειές πηγαίνουν όλο και χειρότερα. Διότι η εποχή που οι γονείς της κέρδιζαν χρήματα με τους σκύλους έχουν παρέλθει. Το χιόνι λιώνει. «Κανονικά», λέει, "ξεκινάμε τη σεζόν τον Οκτώβριο, αλλά αυτό δεν γίνεται πια, γιατί το χιόνι αρχίζει να πέφτει όλο και αργότερα. Το πρώτο ήρθε μόλις τον Δεκέμβριο, τον Νοέμβριο μόνο έβρεχε. Και τώρα ο υδράργυρος δεν ξεπερνά το μείον 4. Όλα αλλάζουν εδώ".

Το περασμένο καλοκαίρι μετρήθηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ γύρω στους 23 βαθμούς όταν ο μέσος όρος για αυτήν την περίοδο είναι συνήθως γύρω στους 10 βαθμούς. Με επιπτώσεις όχι μόνο σε αυτήν την περιοχή. Γιατί η Γροιλανδία θεωρείται θάλαμος ψύξης για όλον τον κόσμο. Αλλά η κλιματική αλλαγή φέρνει τα πάνω κάτω.

Διχασμένο το νησί

Ακόμη και οι «πανίσχυροι» παγετώνες και οι πάγοι στην ενδοχώρα, πάχους ως και 3 χιλιομέτρων, υποχωρούν. Κι όταν δεν υπάρχουν, αντανακλάται λιγότερο φως του ηλίου και η θερμοκρασία ανεβαίνει. Για τον ξεναγό Κγέλντ Βίντχερ μια καταστροφή. «Βλέπω μια πολύ μεγάλη αλλαγή. Λόγω πανδημίας δεν μπορούσα να έρθω εδώ επί ενάμιση χρόνο. Και τώρα αυτή η περιοχή είναι αγνώριστη, τόσα πολλά έχουν συμβεί!». Αλλά αρκετοί πιστεύουν ότι το λιώσιμο των πάγων θα μπορούσε να είναι και μια καλή ευκαιρία να ανεξαρτητοποιηθεί η Γροιλανδία από την οικονομική στήριξη της Δανίας. Στο νότιο τμήμα του νησιού λέγεται ότι υπάρχουν σπάνιοι υπόγειοι θησαυροί, αλλά και ραδιενεργό ουράνιο.

Αλλά η αντίσταση από τους κατοίκους είναι τεράστια και η κυβέρνηση δεν έδωσε άδεια λειτουργίας σε ορυχείο. Μήπως όμως εδώ βρίσκεται η ευκαιρία; Μια ερώτηση που διχάζει ολόκληρο το νησί. Πάντως εκτός από τους νικητές, οι σίγουρα χαμένοι από την υπερθέρμανση του πλανήτη θα είναι οι οδηγοί σκύλων ελκήθρου, που πλέον θα σταματήσουν να προσφέρουν αυτό το παραδοσιακό τουριστικό προϊόν.