LA PALOMA

ΕΝΑ ΑΘΑΝΑΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ
ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ

Οι περισσοτεροι γνωριζουν την μελωδια,αλλα ισως αγνοουν τον τιτλο(αν δεν τον μπερδευουν με αλλους παρεμφερεις).Προκειται για το δημοφιλεστερο ισπανικο τραγουδι ολων των εποχων La paloma( το περιστερι).Το συνεθεσε ,διαβαζοντας Ηροδοτο, ο Ισπανος Sebastian Iradier ( αργοτερα Yradier) κατά την διαρκεια της επισκεψης του στην Κουβα το 1861.
Ο πρωτος στιχος του τραγουδιου αναφερεται χαρακτηριστικα στην Αβανα…Cuando Sali de la Habana,valgame Dios!Ορισμενοι μουσικολογοι πιστευουν ότι μπορει να το συνεθεσε το 1863,περιπου δυο χρονια πριν πεθανει στην Ισπανια,ξεχασμενος,χωρις να εχει προλαβει την τεραστια επιτυχια της δημιουργιας του.
Επηρεασμενη από το κουβανεζικο στυλ habanera η Paloma γρηγορα αγαπηθηκε στο Μεξικο,Ισπανια,Χαβαη,Γερμανια,Ρουμανια και Ζανζιβαρη-θεωρουμενο σιγα-σιγα σε μερικες χωρες ως ημικλασικο τραγουδι.
Ο Υραντιε διαβαζει,λοιπον,Ηροδοτο και φθανει σε ένα γεγονος του 492π.Χ. ,κατά την διαρκεια των Ελληνο-Περσικων πολεμων,εποχη που ακομα δεν εχουν εμφανιστει τα λευκα περιστερια στην Ευρωπη.Ο Περσικος στολος υπο τον στρατηγο Μαρδονιο αντιμετωπιζει φοβερη τρικυμια καθως παραπλεει των ακτων του Αθω και βυθιζονται όλα τα πλοια με το πληρωμα τους.Την ιδια στιγμη τα λευκα περιστερια που συνοδευαν τα πλοια εγκατελειπαν τον χωρο της τραγωδιας με το ενστικτο της αυτοσυντηρησης.
Ο συνθετης εντυπωσιαστηκε υπερβολικα από την εικονα αυτή νιωθοντας ότι τα περιστερια εφευγαν για την πατριδα,μεταφεροντας μηνυματα αγαπης κι ελπιδας από τους στρατιωτες(δεν ηταν ναυτες εκτος από τους απαραιτητους για τον πλου) που εχασαν την ζωη τους στη θαλασσα.Η εικονα παρεπεμπε στο ότι η αγαπη ξεπερνα τον θανατο και τον χωρισμο…Ακομα και σημερα τα συναισθηματα του χωρισμου,της μοναξιας,του θανατου και της αγαπης υπαρχουν στις περισσοτερες από 2.000 εκτελεσεις του τραγουδιου.

Το κειμενο του Ηροδοτου
-------------------------------

«Από την Θασον επειτα επερασαν εις την απεναντι ξηραν και επροχωρουν ακτοπλοουντες εως την Ακανθον(οπου αργοτερα εκοψε τον ισθμο ο Ξερξης,στην αρχη της χερσονησου του Αθω) και αποπλεοντες από την Ακανθον εδοκιμασαν να περιπλευσουν τον Αθων.Αλλα ενώ τον περιεπλεον,επεσε απανω τους ενας δυνατος βοριας,οργη Θεου,και τους εκαμε φοβερη καταστροφη,πεταξε εξω εις τον Αθων πολλα πλοια.Λεγουν δηλαδη,ότι τα πλοια που χαθηκαν ησαν καπου τριακοσια και ανθρωποι επανω από εικοσι χιλιαδες και επειδη ηθαλασσα εκεινη γυρω εις τον Αθω είναι γεματη σκυλοψαρα,αλλους τους αρπαζαν και χανονταν και αλλοι συντριβονταν επανω στα βραχια•οσοι παλι απ αυτους δεν ηξεραν κολυμπι(το ιδιο συνεβη και κατά τη ναυμαχια της Σαλαμινας),χανονταν γι’αυτόν τον λογο,και αλλοι από το κρυο.Αυτη λοιπον ηταν η τυχη του ναυτικου στρατου»


Ο Μαρδονιος δεν ηταν με τον στολο.Εμεινε στη Θασο περιμενοντας ενισχυσεις.Ηταν πανισχυρος ως στρατηγος διοτι προσφατα ειχε νυμφευθει μια κορη του βασιλια Δαρειου,την Αρτοζωστρα.Εξ αιτιας αυτης της αποτυχιας εχασε την εξουσια του Τον Σεπτεμβριο του 479 πΧ σκοτωθηκε στην μαχη των Πλαταιων
Το τραγουδι

Η Paloma ηταν το αγαπημενο τραγουδι του αυτοκρατορα του Μεξικου Μαξιμιλιανου.Συμφωνα με τον θρυλο,που ζωντανευει και στην ταινια Juarez,η τελευταια επιθυμια του Μαξιμιλιανου,πριν τον εκτελεσουν,ηταν να ακουσει την μελωδια.
Οι πρωτες μεταφρασεις-διασκευες του τραγουδιου εγιναν το 1865 στην Γαλλια (οι Γαλλοι κατοχυρωσαν τους στιχους το 1877) και Γερμανια.Μια από τις πρωτες ηχογραφησεις ηταν από την γαλλικη Garde Republicaine το 1899.
H διαδοση της χαβανεζικης κιθαρας βοηθησε στην εξαπλωση της δημοτικοτητας του τραγουδιου.
Στην αγγλικη γλωσσα παρουσιαστηκε ως No more από τον Elvis Presley.
Την συνθεση ερμηνευσαν καλλιτεχνες της οπερας,ποπ,τζαζ,ροκ,στρατιωτικες μπαντες και φολκλορικοι τραγουδιστες.
Η Paloma περασε και στο βιβλιο των ρεκορ Γκινες,όταν τραγουδηθηκε από την μεγαλυτερη χορωδια του κοσμου,88.600 ανθρωπους στο Αμβουργο,στις 9 Μαιου 2004.


Εκτελεσεις

Μερικες από τις πιο γνωστες εκτελεσεις:Maria Callas,Beniamino Gigli,Luciano Pavarotti,Joan Baez,Chubby Checker,Perry Como Connie Francis,Bill Haley,Julio Iglesias,Dean Martin,Mireille Mathieu,Mills Brothers,Nana Mouskouri,Perez Prado, Caterina Valente,Billy Vaughn,Bob Moore,Robertino,Mantovani,Midnight String Quartet,Exotic Guitars.Στην Ελλαδα ηχογραφηθηκε και ως "Παλομα" και ως "Μαριω" απο τον Νασο Πατετσο και την δασκαλα της Μαριας Καλας, Ελβιρα ντε Iνταλγκο-το 1930.


Kινηματογραφος


Η μελωδια ακουγεται στις ταινιες:
The private life of Don Juan (1934)
Juarez (1939)
Great freedom No 7 (1944) με τον Hans Albers
La paloma (1958) γερμανικη ταινια
Freddy,die gitarre und das meer (1959) με τον Freddy Quinn
Adua e le compagne (1960)
Blue Hawaii (1961) με τον Elvis Presley
Don’t knock the twist (1962) με τον Chubby Checker
Das boot (1981)
Martelle randonnee (1983)
The house of the spirits (1993)