Ξήλωσαν και κατέστρεψαν τα πάντα 

σε αρχοντικό στην Β. Όλγας  

ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΡΑΚΙΟΥΛΑΧ |

Ετοιμόρροπο, κατεστραμμένο και παρατημένο παραμένει το διατηρητέο κτήριο στην οδό Β. Όλγας 237.

Το αρχοντικό σπίτι που έζησε την αίγλη της Θεσσαλονίκης στην περιοχή των Εξοχών από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σήμερα έχει γίνει στόχος επιτήδειων μικροαπατεώνων, οι οποίοι έχουν κάνει πλιάτσικο και έχουν καταστρέψει εσωτερικά και εξωτερικά το διατηρητέο.

Διατηρητέο 116 χρόνων

Το κτήριο στη συμβολή των οδών Β. Όλγας 237 και Δελφών 201, κτίστηκε το 1901 - 1902 από τον Ζαν Λιχόβνικ, πολωνικής καταγωγής, και το σχεδίασε ο  αρχιτέκτονας Ξενοφώντα Παιονίδης. Σήμερα το σπίτι ανήκει σε τρεις ιδιοκτήτες, τους κληρονόμους του τελευταίου ένοικου, Μαριάνι, και στους Κ. Ουγκίστ και Β. Νεγκρότο.
Πρόκειται για ένα διώροφο οίκημα με 8 δωμάτια, εσωτερικές ξύλινες σκάλες, ευρύχωρα δωμάτια, μεγάλο υπόγειο και αυλή. Στο ίδιο οικόπεδο από την μπροστινή πλευρά της Βασ. Όλγας υπάρχει και δεύτερο κτίσμα, που κάποτε ήταν βοηθητικός χώρος του σπιτιού και μέχρι και πριν λίγα χρόνια λειτουργούσε ως καφενείο.

Πλιάτσικο και καταστροφή

Αν περάσει κανείς από τη γειτονιά επί της Δελφών, θα αντικρίσει το διατηρητέο να στέκεται αγέρωχο σε πείσμα των καιρών και της εγκατάλειψης, με τα επιχρίσματα να έχουν πέσει από τους τοίχους, τα μπαλκόνια με τις γύψινες λεπτομέρειες να είναι ετοιμόρροπα, τα ξύλινα παντζούρια φθαρμένα και το τσιμεντένιο τοιχίο μισογκρεμισμένο. Στο πλάι του κτηρίου υπάρχει μια μισοδιαλυμένη πρόχειρη ξύλινη πόρτα που οδηγεί στην πίσω αυλή του σπιτιού.

Εκεί, ανάμεσα στα δέντρα και στα χόρτα, έριξαν μπάζα και σκουπίδια, τα οποία έβγαλαν μέσα από το σπίτι. Η πρόσβαση μέσα στο οίκημα γίνεται από την πίσω αυλή, από τις εξωτερικές τσιμεντένιες σκάλες, ενώ η κύρια είσοδος προστατεύεται από το μοναδικό κομμάτι της τσιμεντένιας περίφραξης που ακόμα δεν έχει καταστραφεί. Το τελευταίο διάστημα φαίνεται ότι στο διατηρητέο φιλοξενήθηκαν άστεγοι και άτομα με παραβατική συμπεριφορά. Οι πίσω σκάλες οδηγούν κατευθείαν στην κουζίνα του σπιτιού, που τώρα έχει μετατραπεί σε χώρο άτυπου εργαστηρίου, όπου οι επιτήδειοι έχουν ξηλώσει όλα τα καλώδια της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης για να πάρουν τον χαλκό.

Υπάρχουν διάφορα εργαλεία παντού, αποφάγια, μια τηλεόραση, παλιοί καναπέδες και μια σόμπα υγραερίου.  Προχωρώντας πιο μέσα, στους κύριους χώρους του σπιτιού, με θλίψη βλέπει κανείς το πλιάτσικο που έχει γίνει σε όλα τα αντικείμενα του διατηρητέου. Κατεστραμμένοι καναπέδες και πολυθρόνες, σπασμένα κρεβάτια, πεταμένα εκατοντάδες βιβλία, μερικά εξ αυτών ξένων εκδόσεων από το 1890, ξύλινες ντουλάπες άλλης εποχής με σπασμένους καθρέφτες, το παλιό σκρίνιο κομμένο στη μέση και μόνο το παλιό κλασικό πιάνο τοποθετημένο στη μεγάλη σάλα του πάνω ορόφου μαρτυρά τις παλιές καλές στιγμές.

Έτοιμο να πέσει

«Δυστυχώς μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη, πριν περίπου 5 χρόνια, το σπίτι παραμελήθηκε. Έγινε τόπος κατοικίας διάφορων ατόμων που κατέστρεψαν τα πάντα» λέει o K.,  ο οποίος έζησε από κοντά τα τελευταία χρόνια τον τελευταίο ιδιοκτήτη με τη σύζυγό του. «Ήταν εξαιρετικοί άνθρωποι, μορφωμένοι και με ιδιαίτερο γούστο» και σπεύδει να μου δείξει πού περνούσε τα απογεύματά της η σύζυγος του Μαριάνι, σε ένα γωνιακό δωμάτιο με πολλά παράθυρα, παλιούς δίσκους και αμέτρητα βιβλία.

Το παράτησε η Πολιτεία

Ένα στολίδι της πόλης της Θεσσαλονίκης, που μετρά πάνω από έναν αιώνα ζωής, δυστυχώς ρημάζει. Το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το κτήριο διατηρητέο το 1987. Έκτοτε έχει την εποπτεία η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας και είναι υπεύθυνη για την προστασία του. Οι σημερινοί ιδιοκτήτες το έχουν αφήσει στην τύχη του και η Πολιτεία αδυνατεί να το προστατέψει.
Παρ’ όλη την εγκατάλειψη και τη φθορά του χρόνου, το παλιό αρχοντικό φέρνει μνήμες από μία άλλη εποχή, πριν ακόμα από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, τότε που η περιοχή των Εξοχών πλημμύριζε από την ιδιαίτερη αισθητική των κτηρίων και οι κήποι φιλοξενούσαν βεγγέρες εκλεπτυσμένης μορφής.