ΣΑΡΙΑ-ΤΟ ΝΗΣΑΚΙ ΤΩΝ 45 ΚΑΤΟΙΚΩΝ

Η Σαριά, ή Σαρία, ή Σάρος, ή και Νισυρία είναι μια νησίδα του Αιγαίου που βρίσκεται ακριβώς στη Βόρεια άκρα της Καρπάθου απέναντι από τα ακρωτήρια Βουργούντα και Εσπώα.

Έχει έκταση 20,4 τ.χλμ. και υψόμετρο 630 μ. (2.067 πόδια). Η ψηλότερη κορυφή του, το Παχύ Βουνό, ορθώνεται στα 629 μέτρα. Στα σχεδόν 21 τετραγωνικά χιλιόμετρα της επιφάνειάς του, έχουν «χωρέσει» τα πάντα: ένα εντυπωσιακό φαράγγι με κάθετα τοιχώματα, μέσα στην κοίτη του οποίου περνάει μονοπάτι. Μια σπηλιά με ένα τεράστιο άνοιγμα όπου φωλιάζουν γεράκια. Ενα πυκνό πευκοδάσος. Πέντε κάτασπρα ξωκλήσια σκορπισμένα στις γωνιές και το κέντρο του νησιού. Κάθετοι βράχοι όπου φωλιάζουν μαυροπετρίτες (Falco eleonorae), πετρίτες (Falco peregrinus), και η σπανιότατη αετογερακίνα (Bufeo rufinus).

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το κατοικούν μόλις 45 άνθρωποι, εκ των οποίων 22 επιστήμονες που κάνουν έρευνες για τη μεσογειακή φώκια, όπως οι ίδιοι δήλωσαν.

Η νησίδα ανήκει στην Κοινότητα Ολύμπου της Καρπάθου, του Νομού Δωδεκανήσου και χωρίζεται από την Κάρπαθο με έναν περιορισμένο και ρηχό στενό πορθμό πλάτους 100 μέτρων, πλην όμως απαγορευτικό για διέλευση μεγάλων σκαφών.

Το νησί αποτελούσε τμήμα της Καρπάθου που χωρίστηκε από αυτήν μέσω της διάβρωσης. Στη Σαρία βρισκόταν κατά την αρχαιότητα μία από τις 4 αρχαίες πόλεις της Καρπάθου, η Νίσυρος. Το νησί είναι διάσπαρτο από αρχαία μνημεία, ερείπια και υπολείμματα αρχαίων οικισμών, ενώ αποτέλεσε και ορμητήριο Σαρακηνών πειρατών. Το αρχαίο όνομά της ήταν Σάρος.

Είναι σημαντικός βιότοπος και τόπος αναπαραγωγής για πουλιά και θαλάσσιους οργανισμούς. Κατά τους θερινούς μήνες ο παραπάνω οικισμός κατακλύζεται από πολλούς παραθεριστές.

Στο νησί υπάρχει ένα εντυπωσιακό φαράγγι, σπηλιές, πευκοδάσος και ξωκλήσια, ενώ πολλοί είναι οι τουρίστες που παίρνουν το καραβάκι από την Κάρπαθο για να το επισκεφθούν.

Κάτι τέτοιο έκανε και ο χρήστης highmoorhero43 ο οποίος ανέβασε στο YouTube εικόνες από τα γαλαζοπράσινα νερά, αλλά και το οδοιπορικό στις αρχαίες πόλεις του μικρού νησιού, Νίσυρο και Αργος. Εκεί διατηρείται σχεδόν άθικτο ένα μεσαιωνικό χωριό, με μινωικές ρίζες! Το λένε Παλάτια. Τα κτίρια που υπάρχουν εκεί είναι τα σπίτια όπου έμεναν οι κάτοικοι του χωριού, και χρονολογούνται από τον 7ο - 10ο αιώνα. Πολλά από αυτά είναι θεμελιωμένα ή χτισμένα με υλικό του προγενέστερου οικισμού που υπήρχε εδώ από τα χρόνια των Μινωιτών, τον 15ο αιώνα π.Χ! Εκείνος ο οικισμός αναπτύχθηκε σιγά-σιγά και κατέληξε να γίνει μια μεγάλη πόλη, η αρχαία Νίσυρος, με λαμπρά κτίρια και ιερά, όπως ο ναός του Πορθμείου Ποσειδώνος στο στενό Σαρίας-Καρπάθου. Η ζωή στην πόλη συνεχίστηκε αδιάκοπα έως το έτος 647, οπότε τη λεηλάτησαν οι Σαρακηνοί πειρατές. Μετά τη λεηλασία, όμως, εγκαταστάθηκαν οι ίδιοι εδώ, αφού το μέρος ήταν ιδανικό λημέρι και ορμητήριο για τις πειρατείες τους. Κατοίκησαν σε αυτά τα σπίτια για τρεις αιώνες, ως το έτος 961 που τους έδιωξε ο Νικηφόρος Φωκάς, ο Βυζαντινός στρατηγός.