Νέοι θησαυροί στον βυθό της Δήλου

Δύο αποθηκευτικά αγγεία, ο χώρος όπου αυτά φυλάσσονταν, και λιθόπλινθοι της προκυμαίας της Δήλου εντοπίστηκαν κατά την πρόσφατη έρευνα που έκανε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) στη βορειοανατολική πλευρά της Δήλου.

Καθαρισμός των αγγείων που βρίσκονται σε βάθος περίπου 1,5-2 μέτρων. Κατά τη διάρκεια της έρευνας καθαρίστηκαν όλα τα αποθηκευτικά αγγεία, ενώ εντοπίστηκε και αποτυπώθηκε επιπλέον σε βάθος περίπου 70 εκατοστών χώρος ο οποίος φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη άλλα 15 αποθηκευτικά αγγεία

Σκοπός της θαλάσσιας έρευνας ήταν να επαναπροσδιοριστούν και να αποτυπωθούν τα κατάλοιπα, που βρίσκονται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, στη θαλάσσια περιοχή της συνοικίας του Σταδίου. Οι αρχαιολόγοι θεωρούσαν παλαιότερα ότι επρόκειτο για λιμάνι, αλλά τον περασμένο Οκτώβριο διαπίστωσαν ότι είναι οικιστικά κατάλοιπα, που αποτελούν τα προς Ανατολάς όρια της συνοικίας του Σταδίου.

Στο συμπέρασμα αυτό είχε οδηγηθεί η Εφορεία από την παρουσία δαπέδου σε βάθος περίπου 1,5-2 μέτρων, στο ανατολικό όριο του οποίου ήταν πακτωμένα και σε κανονική διάταξη 16 πήλινα αγγεία, που σώζονται κατά το ήμισυ. Από εκεί προέρχονται και τα δύο που εντοπίσθηκαν φέτος.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας καθαρίστηκαν όλα τα αποθηκευτικά αγγεία. Το σύνολο των 18 αποθηκευτικών αγγείων (μαζί με τα δύο νέα) αποτυπώθηκε εκ νέου με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο. Εντοπίστηκε και αποτυπώθηκε επιπλέον σε βάθος περίπου 70 εκατοστών χώρος ο οποίος φέρει κατά χώρα πακτωμένα και σε κανονική διάταξη άλλα 15 αποθηκευτικά αγγεία.

Αποψη προς Ανατολάς του δαπέδου με 18 πήλινα αγγεία σε διάταξη

Ο δεύτερος αυτός χώρος εντάσσεται σε ένα κτίσμα με τουλάχιστον 5 χώρους, το οποίο βρίσκεται κατά μήκος του αιγιαλού και περικλείεται από δύο δρόμους. Το δάπεδο του κτίσματος αυτού έχει ενσωματωθεί στον ψηφιδοπαγή αιγιαλό. Ο χώρος με τα 15 αγγεία βρίσκεται σε απόσταση περίπου 10 μέτρων από την ακτογραμμή. Αποτυπώθηκαν με γραφική και με φωτογραφική μέθοδο οι τοίχοι του κτίσματος αυτού, όπως επίσης και 9 πεσμένα τμήματα κιόνων, τα οποία φαίνεται ότι αποτελούν μέρη της κιονοστοιχίας του κτίσματος. Ακόμη εντοπίστηκαν και φωτογραφήθηκαν λιθόπλινθοι μεγάλων διαστάσεων στην επέκταση του χώρου με τα 18 πακτωμένα αγγεία. Οι λιθόπλινθοι αυτοί αποτελούσαν την προς Ανατολάς ευρισκόμενη προκυμαία της συνοικίας του Σταδίου. Οι υποβρύχιες έρευνες στη Δήλο αποσαφηνίζουν τη χρήση των βυθισμένων κτιρίων στη Συνοικία του Σταδίου. Φαίνεται ότι και στην περιοχή αυτή λειτουργούσε ένα δεύτερο λιμάνι εμπορικό, με χρήση βοηθητική στο κεντρικό αρχαίο λιμάνι της Δήλου στα δυτικά του νησιού.

Η Δήλος, μια βραχονησίδα μόλις 5 χλμ. μήκους και 1300 μ. πλάτους, ήταν στην αρχαιότητα ιερό νησί, επειδή εδώ γεννήθηκε ο Απόλλωνας και η Αρτεμις, δύο από τους πιο σημαντικούς θεούς του ελληνικού πανθέου όπως αναφέρει ο Παναγιώτης Χατζηδάκης που την έχει μελετήσει ιδιαιτέρως.

Το Απολλώνιο Ιερό, εδραιωμένο ήδη από τους ομηρικούς χρόνους, έφθασε στη μεγαλύτερη ακμή του στη διάρκεια των αρχαϊκών (7ος-6ος) και κλασικών (5ος-4ος αι. π.Χ.) χρόνων.

Από το τέλος του 5ου αι. π.Χ., υπήρχαν ήδη λίγες κατοικίες και αγροικίες γύρω από το ιερό. H πόλη αναπτύχθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες μετά το 166 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι, που ρύθμιζαν πλέον τις τύχες του Αιγαίου, κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της. Το μικρό νησί πολύ σύντομα έγινε το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της οικουμένης. Υπολογίζεται ότι στις αρχές του 1ου αι. π.Χ. κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι.

Στην αρχαιολογική έρευνα συμμετείχαν η επιστημονική υπεύθυνη και καταδυόμενη αρχαιολόγος Μαγδαληνή Αθανασούλα, ο καταδυόμενος εργατοτεχνίτης Σπυρίδων Μουρέας και ο καταδυόμενος αρχιτεχνίτης Λουδοβίκος Μερσενιέ. Από το ΕΙΕ, η επιστημονική υπεύθυνη, η καταδυόμενη αρχιτέκτονας μηχανικός και αρχαιολόγος Δρ Μάνθα Ζαρμακούπη και ως εξωτερικός συνεργάτης ο καταδυόμενος αρχαιολόγος Αλέξης Τούρτας.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ