ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ

Στη σκιά των εμβληματικών βράχων των Μετεώρων, που προσελκύουν εκατομμύρια επισκεπτών από κάθε άκρη της γης, κάθε χρόνο, υπάρχει πλέον ένας ακόμη λόγος για να παρατείνετε την διαμονή σας.

Το μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών που άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του στην Καλαμπάκα. Στα 1.000 τ.μ. που φιλοξενείται η έκθεση, θα δείτε απίστευτη ποικιλία από 300 περίπου είδη ζώων – θηλαστικά και πτηνά – μερικά εκ των οποίων κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Αλλά και το - μοναδικό στο είδος του - μουσείο μανιταριών στην Ευρώπη με εκατοντάδες ποικιλίες από τα φυτά που υπάρχουν στην χώρα μας.

Το μουσείο έγινε πράξη χάρη στο μεράκι τριών φίλων που λάτρευαν τη φύση και τα «δώρα» της και επί 25 χρόνια έκαναν συλλογή από ταρριχευμένα ζώα χωρίς ωστόσο να έχουν οι ίδιοι κυνηγήσει ούτε ένα από τα εκθέματα.

Η φυσική ποιότητα των ζώων που εκτίθενται σε συνδυασμό με την εξαίρετη αισθητική του χώρου του μουσείου, έχουν ως αποτέλεσμα μια εντυπωσιακή έκθεση.

Ο υπεύθυνος του μουσείου, επιχειρηματίας Νίκος Πάλλας εξηγεί ότι τα εκθέματα δημιουργήθηκαν από μερικούς εκ των καλυτέρων ταρριχευτών στον κόσμο και έτσι συγκαταλέγονται στην κορυφαία ποιότητα της κλίμακας του Safariworks.

Τα διοράματα στα οποία τοποθετήθηκαν τα εκθέματα του μουσείου είναι αποτέλεσμα εκπληκτικής δουλειάς από 18 καλλιτέχνες, Ελληνες και ξένους, που προσπάθησαν – και τα κατάφεραν – να κάνουν τα τοπία να φαίνονται όσο πιο ρεαλιστικά είναι δυνατόν. Μοναδική είναι επίσης και η επιστημονική δουλειά που κρύβεται πίσω από την έκθεση, καθώς το μουσείο συνεργάζεται με το υπουργείο Περιβάλλοντος και την περιβαλλοντική ομάδα Καλλιστώ.

Εξάλλου, το Μουσείο έχει ήδη υπογράψει σύμβαση συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ επίκεινται συμφωνίες και με άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα όπως των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης.
Στις προθέσεις του επίσης, είναι η συνεργασία με άλλα Μουσεία Φυσικής Ιστορίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη και η ανάπτυξη ιδιαίτερων σχέσεων με αντίστοιχα Μουσεία Μανιταριών του εξωτερικού.

Οι συλλογές

Το Μουσείο, περιλαμβάνει μια πλούσια συλλογή πτηνών και θηλαστικών καθώς και ένα ολοκληρωμένο μουσείο μανιταριών, το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα. 

Υπάρχουν περίπου 300 είδη ζώων και αρκετές εκατοντάδες εκθέματα με τα κυριότερα είδη μανιταριών.

Ο τρόπος παρουσίασης των συλλογών μέσα από διοράματα, αναπαριστά με απόλυτη ακρίβεια, το φυσικό περιβάλλον που διαβιούν τα ζώα και αναπτύσσονται τα μανιτάρια. Η ποιότητα των εκθεμάτων είναι εξαιρετική.

Η τοποθέτησή τους στο χώρο γίνεται σε θεματικές ενότητες, και τα εκθέματα κατανέμονται ανάλογα με τον τύπο του οικοσυστήματος στο οποίο ανήκουν. Για τα μανιτάρια έχει σχεδιαστεί ένας πρωτότυπος τρόπος παρουσίασης, ο οποίος περιλαμβάνει τρεις φάσεις ανάπτυξης τους παρέχοντας έτσι μια ολοκληρωμένη εικόνα του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται σε κάθε επιμέρους οικοσύστημα.

Η άριστη ποιότητα των εκθεμάτων και το κατάλληλα διαμορφωμένο περιβάλλον, προδιαγράφουν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα και καθιστούν τη Μουσειακή εμπειρία, όχι μόνο ευχάριστη, αλλά και παραγωγική.

Θηλαστικά

Η συλλογή των θηλαστικών του μουσείου αποτελείται κυρίως από ζώα της Ελλάδας και της Ευρώπης, ενώ δεν είναι και λίγα εκείνα που συναντώνται σε άλλες ηπείρους. Κάποια απ’ αυτά σήμερα ζουν σε μικρούς αποκομμένους πληθυσμούς, κινδυνεύοντας με αφανισμό και προστατεύονται αυστηρά από τη διεθνή, την κοινοτική και την ελληνική νομοθεσία.

Τα ζώα της συλλογής του Μουσείου ζουν στο σύνολο σχεδόν των δασικών, παράκτιων και χερσαίων οικοσυστημάτων (δάση, πεδιάδες, οροπέδια, αλπική ζώνη κ.λ.π), καθώς και σε υγροβιότοπους.

Κάθε ένα απ’ αυτά παρουσιάζεται μέσα από διοράματα, τα οποία έχουν διαμορφωθεί έτσι ώστε να αναπαριστούν το φυσικό περιβάλλον διαβίωσής τους. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα ζώα, να πληροφορηθούν σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν σήμερα και ως εκ τούτου να οξύνουν την ευαισθητοποίησή τους ως προς την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και των ζώων που υπάρχουν σ’ αυτό.

Πτηνά

Το μουσείο διαθέτει μια πλούσια συλλογή ενδημικών και αποδημητικών πτηνών που ζουν κυρίως στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αλλά και σε άλλες ηπείρους. Ορισμένα απ’ αυτά είναι σπάνια, άλλα κινδυνεύουν με αφανισμό και προστατεύονται, ενώ κάποια έχουν ήδη εξαφανιστεί. Λόγω της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας, που συνορεύει με τρεις ηπείρους, καθίσταται ένας από τους πιο πλούσιους σε βιοποικιλότητα τόπους.

Από τα 475 είδη πουλιών που υπολογίζεται ότι ζουν στην Ευρώπη, τα 436 είδη ευδοκιμούν στην Ελλάδα, είτε την διασχίζουν κατά την αποδημία τους.

Ως εκ τούτου, η συλλογή του μουσείου αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στην Ελλάδα και θα ανανεώνεται συνεχώς με νέα εκθέματα. Αποτελεί πόλο έλξης, που εμπλουτίζει τις γνώσεις για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν πολλά από τα είδη που εκτίθενται και αναδεικνύει την ανάγκη προστασίας τους.

Μανιτάρια

Το Μουσείο Μανιταριών διαθέτει μια πλουσιότατη συλλογή. Αποτελείται από γλυπτά μανιτάρια κατασκευασμένα ένα προς ένα, διατηρώντας ταυτόχρονα απόλυτη ομοιότητα χρώματος, σχήματος και μεγέθους. Τα μανιτάρια παρουσιάζονται σε τρεις φάσεις της ανάπτυξής τους, έτσι ώστε ο επισκέπτης να διαμορφώνει μια πλήρη εικόνα του κύκλου ζωής τους. Η παρουσίασή τους επίσης γίνεται με βάση το οικοσύστημα που φύεται το κάθε είδος (Οξιά, πεύκο, έλατο, δρυς, λιβάδι κ.λ.π.)

Περπατώντας σε ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο, που προσομοιώνει το πραγματικό περιβάλλον μπορείτε να συλλέξετε πληροφορίες και να γνωρίσετε ένα προς ένα τα μανιτάρια.

Μανιταροδράσεις

Στα πλαίσια των πρωτοβουλιών του Μουσείου σχετικά με τα μανιτάρια, σας προτείνουμε συγκεκριμένες δραστηριότητες, που σας φέρνουν μέσα στη φύση και δίπλα στο μαγευτικό και σχετικά άγνωστο περιβάλλον των μανιταριών.

Σε μικρή απόσταση από το Μουσείο και σε σύντομο χρονικό διάστημα, μπορείτε να αναζητήσετε, να καταγράψετε, να φωτογραφίσετε, να μαζέψετε, να μαγειρέψετε και τελικά να γευτείτε, αυτό το προϊόν που η φύση έχει χαρίσει απλόχερα στα ελληνικά βουνά και ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή μας. 

Η αναζήτηση και το μάζεμα των μανιταριών γίνεται σε παραπλήσια δάση και λιβάδια, με την παρουσία έμπειρων οδηγών και μανιταροσυλλεκτών, γεγονός που διασφαλίζει μια εξαιρετική εμπειρία.

Μαθήματα μαγειρικής, αλλά και γευστικές εμπειρίες, μπορείτε να απολαύσετε είτε στο βουνό, είτε σε ένα εξαιρετικό εστιατόριο, με θέα τα Μετέωρα και μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον.

Επίσης, διοργανώνουμε σεμινάρια και συζητήσεις μανιταρογνωσίας, μέσα από τα οποία οι συμμετέχοντες αποκτούν βασικές γνώσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες, προκειμένου να γνωρίσουν σε βάθος τους ξεχωριστούς αυτούς κατοίκους των ελληνικών βουνών.
Τέλος, μπορείτε στο Μουσείο μας, με την καθοδήγηση ειδικών, να κατασκευάσετε τα δικά σας γλυπτά-μανιτάρια, τα οποία μπορείτε να πάρετε μαζί σας, ως ενθύμιο της επαφής σας με το θαυμαστό αυτό κόσμο.

Η φιλοσοφία
Ο ρόλος ενός μουσείου Φυσικής Ιστορίας είναι πολλαπλός. Στηρίζεται σε συγκεκριμένους στόχους, οι οποίοι συνθέτουν τη φιλοσοφία του και τους λόγους υπαρξής του. Οι στόχοι μας είναι :

• Η δημιουργία, διατήρηση και ανάδειξη συλλόγων που θα συμβάλουν στη μελέτη και διαφύλαξη της φυσικής μας κληρονομιάς.
• Η διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης, μέσα από την εγκυρότητα και διάχυση της γνώσης, που εγγυάται η συνεργασία με καταξιωμένους επιστημονικούς φορείς, μουσειοπαιδαγωγούς και Πανεπιστήμια.
• Η επιστημονική αξιοποίηση των συλλογών και η συμμετοχή σε μελέτες σχετικά με το φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα την ευρύτερη περιοχή της Πίνδου.
• Η ανάπτυξη εκπαιδευτικών και εκδοτικών δραστηριοτήτων καθώς και η δημιουργία τράπεζας πληροφοριών, σχετικά με τα φιλοξενούμενα είδη.
• Η διοργάνωση εκθέσεων, εκδηλώσεων και σεμιναρίων σχετικά με το περιβάλλον, καθώς και δραστηριοτήτων που φέρνουν τον άνθρωπο σε επαφή με τη φύση και την πολυπλοκότητα των λειτουργιών της.

Εκπαιδευτικά Προγράμματα

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Καλαμπάκας και Μουσείο Μανιταριών στα πλαίσια της εκπαιδευτικής του δράσης οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε ομάδες παιδιών και σε σχολεία. Μέσα από τα προγράμματα αυτά το Μουσείο φιλοδοξεί να παρέχει μια ευχάριστη και ενδιαφέρουσα μουσειακή εμπειρία στους συμμετέχοντες, μαθαίνοντας παράλληλα με έναν ελεύθερο και δημιουργικό τρόπο.

Όσα σχολεία επιθυμούν να συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα, θα πρέπει να επικοινωνούν με το Μουσείο ώστε να κλείσουν ραντεβού. Τα ραντεβού θα πρέπει να κλείνονται τουλάχιστον 10 μέρες νωρίτερα, προκειμένου να μην συμπίπτουν οι ώρες επίσκεψης με άλλα σχολεία.

Συνεργασίες

Η ανταπόκριση του μουσείου στους στόχους του επιβάλλει την πολύπλευρη συνεργασία του με επιστημονικούς, αλλά και τοπικούς φορείς.

Η μέθεξη αυτών των φορέων στα πλαίσια του Μουσείου, διασφαλίζει και την εγκυρότητα της παρεχόμενης γνώσης, αλλά και την αποτελεσματική συμβολή στην επίλυση προβλημάτων του φυσικού περιβάλλοντος, ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή της Πίνδου και των Μετεώρων.
Ήδη το Μουσείο έχει υπογράψει σύμβαση συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ επίκεινται συμφωνίες και με άλλα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα όπως των Ιωαννίνων και της Θεσσαλονίκης.
Στις προθέσεις μας επίσης, είναι η συνεργασία με άλλα Μουσεία Φυσικής Ιστορίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη και η ανάπτυξη ιδιαίτερων σχέσεων με αντίστοιχα Μουσεία Μανιταριών του εξωτερικού.
Τέλος αυτονόητη είναι η συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες, όταν πρόκειται για την ανάπτυξη ιδιαίτερων δραστηριοτήτων του Μουσείου (ΑμεΑ κ.λ.π.)

Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων «Ασπροπάρης»

Στην προσπάθεια του Μουσείου να επεκτείνει τη δράση του αλλά και να αποτελέσει έναν ενεργό και ανοιχτό χώρο προς όλους, δημιουργήσαμε την αίθουσα «Ασπροπάρης», στην οποία φιλοξενούνται εικαστικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια και διάφορες δράσεις που έχουν να κάνουν με τη θεματολογία του Μουσείου.
Στην αίθουσα «Ασπροπάρης» στεγάζεται και μόνιμη έκθεση ζωγραφικής και γλυπτικής εικαστικών της ευρύτερης περιφέρειας η οποία ανανεώνεται συνεχώς με σκοπό την προβολή και ανάδειξη της τοπικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας.

Πώς θα πάτε

Το Μουσείο βρίσκεται στην Καλαμπάκα, (Πίνδου 20) πολύ κοντά στην πόλη των Τρικάλων, στην Θεσσαλία. Ένα από τα σημαντικότερα Μοναστηριακά συμπλέγματα της χώρας, τα Μετέωρα, βρίσκονται στην περιοχή. Μπορείτε να επισκεφτείτε την Καλαμπάκα με τρένο μιας και αποτελεί τον τερματικό σταθμό της Βορειοδυτικής σιδηροδρομικής γραμμής του ΟΣΕ, με υπεραστικό λεωφορείο και με επιβατικό όχημα. Το Μουσείο μας βρίσκεται στην Εθνική Οδό που συνδέει τα Τρίκαλα με την Εγνατία Οδό, δίπλα από τα μεγάλα ξενοδοχεία της πόλης και πέντε λεπτά από το κέντρο της με τα πόδια. Υπάρχει χώρος για άνετο parking.

Το εισιτήριο κοστίζει μόλις 5 ευρώ, για ομαδικές επισκέψεις άνω των 10 ατόμων) 4 ευρώ, για σχολεία 3 ευρώ ενώ η είσοδος είναι δωρεάν για παιδιά κάτω των 4 ετών, ΑΜΕΑ και φαντάρους.