Δημήτρης Φλαμούρης                                                  

(Μαθηματικός, Ψυχολόγος, Συγγραφέας) 

Πώς να αντέχεις τους δύσκολους ανθρώπους (η λύση της καρφίτσας)

by DIMITRIS FLAMOURIS on ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 5, 2018

Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους οι οποίοι με τη συμπεριφορά τους μας κάνουν τη ζωή δύσκολη. Ένα στριμμένο αφεντικό, ένας δύσκολος σύζυγος, μια αυταρχική γυναίκα, ένας νευρικός υπάλληλος, ή ένας ανυπόφορος γείτονας.

Εκνευριζόμαστε όταν το άτομο δίπλα μας μιλάει δυνατά στο κινητό ή κορνάρει το αυτοκίνητο πίσω μας.

Γιατί εκνευριζόμαστε τόσο εύκολα και πώς μπορούμε να παραμείνουμε ήρεμοι στις κρίσιμες στιγμές;

Τα κίνητρα

Ο βασικός λόγος που τέτοιου είδους συμπεριφορές μας θυμώνουν είναι η ερμηνεία που κάνουμε για τα κίνητρα πίσω από αυτές.

Στη νομική υπάρχει σαφής διάκριση ανάμεσα σε ένα φόνο εξ αμελείας και ένα φόνο εκ προθέσεως. Και στις δυο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Ένα πτώμα. Όμως όλοι αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να είμαστε πιο ελαστικοί ως προς την ποινή για τα εγκλήματα εξ αμελείας.

Το ίδιο ακριβώς κάνουμε όταν ένα μωρό ή ένα μικρό παιδάκι συμπεριφέρεται με τρόπους οι οποίοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εκνευριστικοί. Όταν πετάει κάτω το πιάτο με το φαγητό ή όταν ρίχνει επάνω μας την πορτοκαλάδα ή όταν αρχίζει και κλαίει δυνατά στη μέση της νύχτας.

Εκείνη τη στιγμή θα είμαστε ιδιαίτερα γενναιόδωροι με την ερμηνεία μας θα πούμε ότι ίσως πονάει το δοντάκι του, ή είναι κουρασμένο.

Δε θα το πάρουμε προσωπικά.

Όταν όμως κάποιος από πίσω μας κορνάρει στο αμάξι τότε η ερμηνεία που δίνουμε είναι πολύ διαφορετική. «Θέλει να μας σπάσει τα νεύρα. Νομίζει ότι είμαι ανίκανος; Δε βλέπει ότι ο δρόμος είναι μπλοκαρισμένος;»

Όταν το δύσκολο αφεντικό βρει κάτι για να μας κάνει παρατήρηση στη δουλειά θα σκεφτούμε ότι «το κάνει για να με μειώσει».

Θα το πάρουμε προσωπικά.

Γιατί το παίρνουμε προσωπικά;

Γιατί όμως είμαστε τόσο έτοιμοι να το πάρουμε προσωπικά;

Η απάντηση είναι η σχέση που έχουμε με τον εαυτό μας. 

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αρκετά χαμηλή αυτοπεποίθηση. Δεν αγαπάμε τον εαυτό μας και τόσο.

Έτσι, πιστεύουμε ότι αξίζουμε να είμαστε οι στόχοι αρνητικών συμπεριφορών. Σκεφτόμαστε πως είναι φυσιολογικό οι άλλοι να μας επιτίθενται. Ασυνείδητα, λοιπόν, ψάχνουμε γύρω μας διαρκώς για σημάδια ότι οι άλλοι μας φέρονται άσχημα, ώστε να επιβεβαιώσουμε την πεποίθησή μας αυτή.

Όταν πιστεύω ότι μου αξίζει να μου φέρονται άσχημα τότε κάθε ενοχλητική συμπεριφορά που ανιχνεύω γύρω μου θα την παίρνω προσωπικά. Εγώ ήμουν ο στόχος.

Τα νεύρα του υπαλλήλου είναι εξ αιτίας μου.

Ο γείτονας βάζει τη μουσική δυνατά για να μου τη σπάσει.

Το αφεντικό μου αλλάζει συνέχεια γνώμη για να με μπερδεύει και μου κάνει διαρκώς παρατηρήσεις επειδή είμαι άχρηστος.

Όλα έχουν να κάνουν με μένα επειδή κατά βάθος πιστεύω ότι παίρνω αυτό που μου αξίζει.

Η ερμηνεία είναι ξεκάθαρα προσωπική.

Η λύση της καρφίτσας

Ο Γάλλος φιλόσοφος Emile-Auguste Chartier, γνωστός ως Alain, επινόησε μια τεχνική για να μπορεί να παραμένει ήρεμος σε τέτοιες περιπτώσεις.                   Την τεχνική της καρφίτσας.

«Ποτέ μη λες ότι οι άνθρωποι είναι κακοί», είπε. «Χρειάζεται μόνο να ψάξεις για την καρφίτσα»

Αυτό που εννοούσε είναι πως χρειάζεται να ψάξεις για την αιτία που κάνει τον άνθρωπο απέναντί σου να συμπεριφέρεται με τον ενοχλητικό τρόπο. Η καθησυχαστική σκέψη είναι ότι υποφέρει εσωτερικά όταν είναι μόνος του, μακριά από τα μάτια των υπολοίπων.

Μπορεί να φαίνεται ήρεμο και συγκροτημένο σαν άτομο, μπορεί να μην παρουσιάζει στοιχεία ψυχολογικής ασθένειας, μπορεί να φαίνεται σαν να είναι ένα άτομο γεμάτο αυτοπεποίθηση όμως η καρφίτσα πρέπει να είναι εκεί. Κάπου μέσα τους και να τους ενοχλεί.

Αλλιώς δε θα συμπεριφέρονταν με αυτόν τον τρόπο.

Συμπόνοια

Όταν οι άλλοι μας τρελαίνουν πρέπει να φανταζόμαστε την ανησυχία, τη θλίψη, τη μοναξιά, την αναταραχή κάτω από την επιθετική τους επιφάνεια. Κάτι δικό τους, τους ταλαιπωρεί και τους βασανίζει.

Ας δείξουμε συμπόνια σε αυτούς που μας εκνευρίζουν και μας θυμώνουν, καθώς σίγουρα μέσα τους υποφέρουν. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση.

Αν αλλάξουμε οπτική τότε θα μεταλλαχθούν και τα συναισθήματά μας προς εκείνους .

Η ερμηνεία θα πάψει να είναι προσωπική.

Θα πάψουν να μας εκνευρίζουν.

Θα αρχίσουμε να… τους λυπόμαστε.