ΕΝΕΤΙΚΑ κάστρα, χρυσές αμμουδιές μαγευτικά ηλιοβασιλέματα, τα Κύθηρα είναι ένας … ξεχωριστός τόπος ονείρων. Το νησί των Κυθήρων είναι το σταυροδρόμι των πολιτισμών της Μεσογείου και πάντοτε το φιλόξενο «καταφύγιο των πειρατών»…
Τα Κύθηρα είναι γνωστά από την αρχαιότητα ως το νησί της Αφροδίτης ,της Θεάς του έρωτα, η οποία , κατά την Θεογονία του Ησιόδου, συνελήφθη στον αφρό της θάλασσας των Κυθήρων, όταν ο Κρόνος απέκοψε τα γεννητικά όργανα του Ουρανού και τα έριξε σ’ αυτήν. Σήμερα φαίνονται σαν δύο μικρά βράχια που βγαίνουν μέσ’ από τη Θάλασσα στα Ανατολικά. Οι Μινωίτες είχαν καταστήσει από πολύ νωρίς τα Κύθηρα ενδιάμεσο σταθμό των ταξιδιών τους προς τη Δύση κι είχαν δημιουργήσει τον οικισμό Σκάνδεια, στη σημερινή Παλαιόπολη, καθώς και σημαντικό ιερό κορυφής στη Θέση Αγιος Γεώργιος στο Βουνό. Aπό τον 6ο αι. το νησί φαίνεται ότι αρχίζει να κατοικείται πιο συστηματικά. Κατά το 10ο και 11ο αι. κτίζεται και η οχυρή πρωτεύουσα των Βυζαντινών χρόνων, ο ‘Αγ. Δημήτριος, σημερινή Παλαιοχώρα, που είχε πλήθος εκκλησιών και σημαντικό αριθμό κατοίκων. Ο ‘Αγ. Δημήτριος κατακτάται και καταστρέφεται το 1537 από Αλγερινούς πειρατές υπό τον Χαίδερίν Βαρβαρόσα. Την εποχή αυτή στο νησί κυριαρχούν οι Ενετοί με την οικογένεια των Βενιέρων, απογόνων του Ενετού τυχοδιώκτη Μάρκου Βενιέρη, που κατέκτησε τα Κύθηρα το 1207.
Οι Ενετοί αντιλαμβάνονται την καίρια θέση του νησιού στην είσοδο της ανατολικής Μεσογείου και καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την οχύρωση και κατοίκησή του. Το φεουδαρχικό όμως σύστημα που εφαρμόζουν δημιουργεί δυστυχία στους κατοίκους, οι οποίοι συγχρόνως έχουν να αντιμετωπίσουν τις συχνές πειρατικές επιδρομές. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η μεγάλη μείωση του πληθυσμού και οι συχνές διαμαρτυρίες στις Ενετικές αρχές για τον τρόπο διοίκησης του νησιού .Οι Ενετοί πάντως κυριαρχούν έως το 1797 με εξαίρεση ένα μικρό διάστημα που το νησί κατακτήθηκε από τους Τούρκους (1715). Το 1797 τα Κύθηρα, όπως όλα τα Επτάνησα, κατακτώνται από τους Γάλλους και το 1809 από τους Αγγλους οι οποίοι κρατούν το νησί μέχρι το 1864, οπότε ενώθηκε κι αυτό με την Ελλάδα μαζί με τα άλλα Επτάνησα.
Τα Κύθηρα ανήκουν στα Επτάνησα, βρίσκονται μεταξύ της νότιας Πελοποννήσου και της Κρήτης, στο σημείο όπου σμίγουν τρία πελάγη, το Ιόνιο, το Κρητικό και το Αιγαίο και όσον αφορά την ονομασία τους, στην αρχαιότητα αναφέρονται και με το όνομα Πορφυρούσα εξαιτίας της παραγόμενης πορφύρας στις ακτές του νησιού, ενώ κατά τα μεσαιωνικά χρόνια το νησί γίνεται γνωστό με την ονομασία Cerigo που πολλές φορές χρησιμοποιείται από τους ντόπιους μέχρι και σήμερα με μια μικρή παραλλαγή,Τσιρίγο.
Και το ταξίδι των ονείρων ξεκινά… Επισκεφθείτε την πρώτη πρωτεύουσα του νησιού τον Αγ. Δημήτριο -σημερινή Παλαιοχώρα-, μια μικρή πολιτεία που κτίστηκε στα όρια ενός άγριου φαραγγιού, αυτού της Κακιάς Λαγκάδας. Η περιοχή βρίσκεται στα βόρεια του νησιού και το φαράγγι εκβάλει στη βόρεια ακτή. Εκεί προστατευόντουσαν οι κάτοικοι από τις επιδρομές των πειρατών. Τα δε σπίτια είχαν το χρώμα του ντόπιου πηλού ώστε να μη διακρίνονται εύκολα. Η θέα από την Παλαιόχωρα στο φαράγγι κόβει πραγματικά την αναπνοή. Επίσης, να ξέρετε ότι ο δρόμος για την Παλαιόχωρα είναι χωμάτινος.
Ο Μυλοπόταμος είναι ένα καταπράσινο χωριό με τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και νερόμυλους…
Ο Μυλοπόταμος είναι ένα χωριό με έντονα στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Καταπράσινο, με τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και νερόμυλους. Πινακίδες από την πλατεία του χωριού θα σας οδηγήσουν στον καταρράκτη της Νεράιδας με τα πυκνά φυλλώματα των δέντρων και τα καταπράσινα νερά. Κάντε και μια στάση στο καφενείο στην πλατεία, κάτω από τον πλάτανο, και στη συνέχεια επισκεφθείτε την Κάτω Χώρα, το Ενετικό Φρούριο και το Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας.
Ο Aβλέμωνας είναι ένα όμορφο γραφικό ψαροχώρι, με κυκλαδίτικο χρώμα. Υπήρξε το λιμάνι του νησιού επί Ενετοκρατίας και Αγγλοκρατίας. Στο δεύτερο λιμανάκι θα δείτε το αρχοντικό Καβαλίνι με το ηλιακό ρολόι που είχε χρησιμοποιηθεί ως προξενείο της Αυστροουγγαρίας τον 19ο αιώνα. Λίγο πριν φθάσετε στο χωριό, θα συναντήσετε την παραλία της Παλαιόπολης. Στην τοποθεσία αυτή υπήρχε χτισμένη η αρχαία πόλη Σκάνδεια. Από μόνη της η περιοχή αποτελεί ένα αρχαιολογικό μουσείο, γιατί όλα τα ευρήματα που υπάρχουν στο Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού προέρχονται από εδώ… την αρχαία Σκάνδεια.
Το Λιβάδι είναι χωριό στην ενδοχώρα του νησιού. Εμπορικά καταστήματα, καφέ και άλλες υπηρεσίες βρίσκονται εδώ. Στο Κάτω Λιβάδι θα σας εντυπωσιάσει το μεγαλύτερο πέτρινο γεφύρι που έκτισαν στον Ελλαδικό χώρο οι Άγγλοι. Έχει 13 τόξα, 110 μ. μήκος και ανώτατο ύψος 15 μ.
Στο Κάτω Λιβάδι αξίζει να επισκεφθείτε και το Μουσείο Βυζαντινών Εικόνων, συλλογή έργων βυζαντινής τέχνης με τοιχογραφίες και το ψηφιδωτό δάπεδο από το ναό του Αγ. Ιωάννη στον Ποταμό. (καθημερινά εκτός Δευτέρας. τηλ. 27360 31731).
Ο Ποταμός είναι ο μεγαλύτερος οικισμός του νησιού με εμπορικά καταστήματα και θαυμάσια νεοκλασικά. Την Κυριακή μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε το παζάρι που γίνεται στην πλατεία του χωριού με παραδοσιακά προϊόντα (8.00-13.00).
Ο Καραβάς είναι ένα από τα ομορφότερα βόρεια χωριά του νησιού με πετρόκτιστα σπίτια και άφθονο πράσινο. Εδώ θα βρείτε και τις πηγές του Αμιργιαλή. Από τον Καραβά αξίζει να επισκεφτείτε το Φάρο Μουδαρίου, που βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του νησιού, στο ακρωτήρι Σπαθί. Κατασκευάστηκε το 1857 και έχει ύψος 25 μ.
Το Διακόφτι είναι το νέο λιμάνι του νησιού στο μικρό νησί των Μακρυκυθήρων, που ενώθηκε με γέφυρα με το μητρικό νησί. Πρόκειται για έναν πανέμορφος ψαρότοπο με μια καταπράσινη εξωτική θάλασσα και απέναντι το ναυάγιο «Nordlland» που βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι.
Τόσες πολλές ομορφιές μαζεμένες, από την αρχιτεκτονική του τόπου μέχρι τα θαυμάσια νερά του νησιού!
Το ταξίδι των ονείρων φτάνει στο τέλος του…στη Χώρα και το Καψάλι
Η Χώρα αποτελεί το ωραιότερο κομμάτι του νησιού και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του. Το ποιο χαρακτηριστικό μνημείο του νησιού το κάστρο της . Το κάστρο ή «Φορτέτσα» χτίστηκε κατά τον 13ο αιώνα περίπου όταν στα Κύθηρα κυριαρχούσαν οι Βενετοί. Το «Μάτι της Κρήτης» όπως το ονόμαζαν λόγω της στρατηγικής του θέσης, παρατηρώντας την κίνηση των καραβιών σε τρία πελάγη ταυτόχρονα, Ιόνιο, Αιγαίο και Κρητικό χτίστηκε σε διάφορες φάσης της ιστορίας του νησιού αλλά το μεγαλύτερο και κυριότερο τμήμα με την πρόσοψη χτίστηκε το 1503 από τους Βενετούς, οι οποίοι το επισκεύασαν και το ανασυγκρότησαν. Στη μέση του κάστρου διακρίνονται κάποιες διώροφες κατοικίες μισογκρεμισμένες βέβαια, διότι πριν από 200 χρόνια το κάστρο είχε 200 κατοίκους και ο τελευταίος έφυγε την Κατοχή οπότε οι κατακτητές επιτάξανε όσα κτίρια τους χρειάζονταν και εγκαταστάθηκαν.
Στο Κάστρο υπάρχουν αρχαιολογικά μνημεία, το επιβλητικό παλάτι των Προβλεπτών, όπου στεγάζεται σήμερα το Ιστορικό Αρχείο των Κυθήρων, το παλιό Διοικητήριο, το αρχοντικό της οικογένειας Στάη, δεξαμενές νερού, η φυλακή και μερικές εκκλησίες με σημαντικότερη την Παναγία Μυρτιδιώτισσα. Εξαιρετική είναι η θέα από το κάστρο τόσο προς τη μεριά της Χώρας όσο και στον παραθαλάσσιο οικισμό Καψάλι. Εξω από το Κάστρο τα γραφικά σοκάκια της Χώρας και στον οικισμό του «Μέσα Βούργου» θα θαυμάσετε τις μικρές βυζαντινές εκκλησίες και τα παλιά αρχοντικά. Επισκεφτείτε το λαογραφικό και αρχαιολογικό μουσείο (Η είσοδος είναι ελεύθερηημέρες Λειτουργίας καθημερινάεκτός Δευτέρας, ωράριο 08.30-14.30τηλ. 27360 31739).
ΤοΚαψάλι, είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός πολύ κοντά στη Χώρα με ωραία οργανωμένη παραλία και ταβερνούλες. Από εδώ το βράδυ μπορείτε να θαυμάσετε το φωτισμένο Κάστρο της Χώρας, ενώ ψηλά στο βράχο πάνω από το Καψάλι δεσπόζει ο ναός του Ιωάννου του Βαπτιστή Εν Κρημνώ.
Οι παραλίες του νησιού είναι ιδανικές για ένα ήρεμο μπάνιο…
Παραλίες
Αγία Πελαγία, τουριστικός καλοκαιρινός οικισμός με οργανωμένη παραλία, Καλαδί, μικρή με βότσαλο, Μελιδόνι, μικρός κόλπος με ομπρέλες, Διακόφτι, από τις ωραιότερες του νησιού, με αμμουδιά και ρηχά τιρκουάζ νερά, Καψάλι οργανωμένη με θέα το Κάστρο, Παλαιοπόλη η μεγαλύτερη του νησιού με βότσαλο, Χαλκός, οργανωμένη με βότσαλα, από τις πιο φημισμένες, Λυκοδήμου, με βότσαλα.
Αξίζει επίσης να επισκεφτείτε τους μικρούς οικισμούς Μητάτα (εδώ παράγεται μία τοπική ποικιλία ροδάκινων, τα οποία οι ντόπιοι ονομάζουν από πολύ παλιά «μαστούς της Αφροδίτης»), Βιαράδικα, Πιτσινάδες, Αρωνιάδικα, Λογοθετιάδικα, Καλοκαιρινές κ.ά., την Παναγία Μυρτιδιώτισσα, προστάτιδα των Κυθήρων, το σημαντικότερο και μεγαλύτερο μοναστήρι του νησιού.
Και τέλος το νησάκι Χύτρα ή Αυγό βρίσκεται απέναντι από το Καψάλι. Οι ντόπιοι το ονομάζουν Χύτρα επειδή «βράζει» όταν τα σύννεφα κάθονται πάνω του. Η θεά του έρωτα, γεννήθηκε εδώ σε μια σπηλιά και πρόσφερε δώρο στη γη αυτή ένα μικρό κίτρινο λουλούδι που φυτρώνει μόνο εδώ και οι Ενετοί το ονόμασαν σέμπρε βίβα (πάντα ζωντανό) γιατί μένει ίδιο ακόμη και αν κοπεί.
Αποχωρώντας από το νησί της Αφροδίτης να πάρετε οπωσδήποτε μέλι και σέμπρε βίβα για να «κρατήσετε» το ταξίδι στα Κύθηρα πάντα ζωντανό…